پته دوزی چیست و محصول کدام استان است؟

پته دوزی یکی از زیباترین هنرهای رودوزی ایرانی است و انواع رنگ‌ها و طرح‌های زیبا در آن به کار رفته.

هر قطعه از این اثر هنری با دیگری فرق دارد و نقش های ان برگرفته از خلاقیت و ذهن افراد (مخصوصا زنان) مناطق مختلف است.

افراد پته‌ دوز بیشتر دختران و زنان جوان کرمانی هستند که نقوش را از روی تخیل خود روی پارچه‌های پهن و ضخیم به نام «آریز» یا «شال» می‌دوزند. آریز نوعی پارچه دستباف است که در گذشته برای تهیه دامن، کت و کت زنانه استفاده می‌شده است. این پارچه توسط ماشین آلات نساجی دستی و اتوماتیک در رنگ هایی مانند قرمز، زرد، سفید، آبی و سبز ساخته می شود.

پته طرح و نقش های مختلفی دارد.

چند نمونه از نقش‌های روی پته:

نقش درختی:

طرح درختی معمولا شامل درخت زندگی و یا درخت سرو می‌باشد که از سرو غالبا برای سجاده و پرده استفاده می‌کنند.

نقش پرندگان:

نقوش پرندگان در پته بسیار محوب است. پرنده‌هایی هچون بلبل و طاووس و طوطی در این طرح‌ها در رنگ‌های مختلف استفاده می‌شود.

نقوش هندسی:

نقوش هندسی از رنگ‌های بسیار متنوعی و طراحی معمولا قرینه استفاده می‌شود و دقت بالایی نیاز دارد.

پته محصول چه استانی است؟

پته در استان کرمان پدید آمد و توسعه یافت. اگرچه منشأ دقیق آن نامشخص است، اما گمان می‌رود که متاثر از قالی‌بافی کرمان بوده و از این رو به قبل از قالی‌بافی کرمان نمی‌رسد.

اولین نشانه‌های پته دوزی را در قرن دوازدهم یافته‌اند. نمونه‌ی دیگری که مربوط به قرن سیزدهم هجری بود، پته‌دوزی‌های شمسه دوزی و صرفه دوزی بود که از استاد فرج الله کرمانی به یادگار مانده و به عنوان یک اثر هنری مربوط به عهد باستان در موزه هنرهای تزئینی نگهداری می‌شود.

از دیگر نشانه‌هایی که از پته به جا مانده می‌توان به نمونه‌ای که بر روی سنگ قبر شاه نعمت الله ولی قرار داشته اشاره کرد. این نمونه در سال 1294 دوخته شده و سه سال برای دوخت آن زمان صرف شده است. دوازده هنرمند زن کرمانی برای دوخت این پته زحمت کشیده‌اند. این پته هم اکنون در موزه آرامگاه شاه نعمت الله ولی واقع در شهر ماهان کرمان قرار دارد.

پته دوزی استان کرمان به ویژه در شهرهای رفسنجان و سیرجان شناخته شده بود. در حال حاضر برخی از پته دوزان در روستای هودک مشغول فعالیت هستند.

پته دوزی در روستاتیش:

پته دوزی های روستاتیش کار دست دختران گروه گوجینو است. گوجینو گروهی از زنان توانمند روستاهای حاشیه لوت هستند که با فروش محصولات پته‌دوزی خود قصد دارند قنات های محدوده خودشان را احیا کنند تا بتوانند به سهم خود، نقشی در بهبود وضعیت آب و آبرسانی به روستاها داشته باشند.