قرص آلپرازولام یا زاناکس جز گروه دارویی بنزودیازپین می باشد. در مطلب امروز قرص زاناکس برای درمان چیست ؟ را به همراه موارد مصرف و عوارض قرص زاناکس را معرفی میکنیم . قبل از مصرف هر دارویی با پزشک خود مشورت نمایید.
قرص زاناکس برای درمان چیست
موارد مصرف و عوارض قرص زاناکس
قرص زاناکس در دوزهای 0.25 میلی گرم، 0.5، 1 و 2 میلی گرم تولید و عرضه می گردد. دوز یکسان، اثر آن تا 10 برابر بیشتر از قرص والیوم یا دیازپام می باشد. این سیزدهمین داروی پر فروش آمریکا است.
نحوه کارکرد این دارو در بدن در شرایط مختلف:
فعالیت سیستم اعصاب مرکزی را سرکوب می کند به این معنی که فعالیت، تحریک پذیری و واکنش مغز را کاهش می دهد و اجازه می دهد مغز و سیستم اعصاب مرکزی زمان بیشتری برای استراحت داشته باشند.
این مسئله سبب تعادل بین سیستم اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک می شود، به عبارتی می توان گفت آلپرازولام یا زاناکس اثر آرامبخش و کسل کنندگی دارد.
این دارو از سرعت حرکت ناقل های شیمیایی در مغز که ممکن است نامتعادل باشند می کاهد و نتیجه این کاهش از فعالیت های غیر طبیعی مغز، تنش های عصبی و اضطراب کم می کند. زاناکس این کار را با افزایش فعالیت گابا انجام می دهد، گابا آمینو بوتیریک اسید یک ماده شیمیایی طبیعی از گروه اسیدهای آمینه است که در مغز تولید و به عنوان یک انتقال دهنده عصبی، موجب افزایش حس آرامش و استراحت پذیری می شود.
تاثیر بر بی خوابی:
در بسیاری از بیماران علت بی خوابی عدم کنترل افکار و فعالیت بیش از حد مغز می باشد، در این افراد هنگام شب بدن خسته اما ذهن فعال بوده و به طور غیر ارادی به موضوعات مختلف معطوف می شود و فرد توان کافی برای مهار این افکار را ندارد.
مصرف آلپرازولام در این افراد باعث کاهش فعالیت مغز شده و به فکر پراکنی پایان می دهد و بستر را برای خواب و استراحت فراهم می آورد و با این مکانیزم به عنوان یک قرص خواب آور نیز شناخته می شود.
اگر پزشکتان این دارو را برای درمان بی خوابی تجویز کرده است آنرا دیر هنگام در شب مصرف نکنید زیرا در روز بعد احساس خواب آلودگی و گیجی خواهید داشت.
برنامه مصرف را طوری تنظیم نمایید که آغاز فعالیت روزانه شما حداقل 10 ساعت بعد از مصرف این دارو باشد، به عنوان مثال اگر صبح ساعت 8 از خواب بیدار می شوید قرص آلپرازولام را ساعت 9 الی 10 شب مصرف نمایید تا هم از خواب کافی بهره مند شوید و هم هنگام بیدار شدن تقریبا با پایان اثر دارو همزمان باشد.
همچنین مواد فعال در این دارو از طریق ادرار دفع می شوند و در صبح با نوشیدن 2 لیوان آب بصورت ناشتا می توانید کمک به پایان اثر آن نمایید.
سرعت عمل و تاثیر دارو:
سرعت عمل این دارو بستگی به شدت بیماری، سن و همچنین سرعت متابولیزم (سوخت و ساز) بدن فرد دارد. در برخی از افراد در کمتر از 5 دقیقه بعد از جذب اثر می کند.
نیمه عمر و مدت اثر دارو:
به طور میانگین نیمه عمر زاناکس 11 ساعت می باشد اما در برخی افراد مبتلا به اختلالات شدید این زمان کوتاه تر بوده و نیاز است چند دوز در روز مصرف گردد.
چگونه می توان بر سرعت و میزان اثر دارو افزود:
بهتر است زاناکس را با شکم خالی و با فاصله از غذا مصرف کنید، مصرف آن با معده پر سبب تاخیر در جذب و اثر دارو می شود به عبارتی ابتدا غذا باید هضم شود تا این دارو نیز همراه آن جذب گردد. اما زمانی که معده خالی است این دارو ظرف 5 الی 30 دقیقه جذب و اثر می کند.
در افرادی که دچار اضطراب شدید یا حمله ناگهانی ترس می شوند می توانند قرص را زیر زبان قرار دهند تا سریعتر جذب گردد. همچنین محلول آلپرازولام نیز تولید می شود که از طریق دهان و زیر زبان جذب می گردد و مناسب برای این دسته از بیماران می باشد.
آیا آلپرازولام برای همه بیماران موثر است؟
خیر این دارو برای همه موثر و مناسب نمی باشد، امکان اعتیاد به آن در بسیاری از افراد وجود دارد و در برخی موارد موجب عوارض جانبی جدی می گردد، بدون تجویز پزشک نباید از این دارو استفاده نمود.
زاناکس برای کسانی که سابقه اعتیاد به الکل و مواد مخدر دارند به هیچ وجه توصیه نمی شود.
عوارض جانبی:
با وجود اثرات مفید برای افراد مبتلا به برخی اختلالات روانی، بنزودیازپین ها از قبیل آلپرازولام اعتیاد آور بوده و به هیچ وجه نباید بدون نظر پزشک مصرف گردند. زاناکس نباید با سایر داروهای آرامبخش، نوشیدنی های الکی و مواد مخدر مصرف شود زیرا موجب خواب آلودگی بیش از حد و حتی بروز عوارض خطرناک می گردد.
در کشور آمریکا در سال 2005 تعداد پذیرش در بخش اورژانس به دلیل مصرف ناصحیح و غیر پزشکی از قرص آلپرازولام 57.419 نفر و در سال 2010، 124.902 نفر و در سال 2011، 123.744 نفر بوده است و بیشترین دلیل مراجعه مصرف الکل و مواد مخدر در دوره مصرف این دارو بوده است.
مصرف همزمان الکل و مواد مخدر با این دارو به قدری خطرناک است که حتی نباید آنرا برای یکبار هم امتحان نمود.
هر شخصی که از آلپرازولام برای مدت طولانی و بیش از چند ماه استفاده نماید به آن وابسته شده و به مرور باید دوز مصرف را افزایش دهد تا این دارو اثر اولیه را ایجاد نماید به همین دلیل مصرف طولانی مدت آن توصیه نمی شود.
اعتیاد به بنزودیازپین ها زمانی آغار می شود که مغز اقدام به افزایش تولید دوپامین به جای گابا در واکنش به مصرف آن ها می کند.
به مرور زمان با مصرف زاناکس مقدار زیادی دوپامین در مغز آزاد شده که ایجاد حس نشاط و خوشی در بیمار می کند، این امر موجب وابستگی به این حس خوب مصنوعی می شود و فرد تمایل به مصرف بیشتر و بیشتر این دارو خواهد داشت تا زمانی که دیگر بدون آن حس خوشی را تجربه نخواهد کرد و در این حالت کاملا به آن اعتیاد پیدا کرده است.
