انواع تیک عصبی + روش های درمان

تاريخ : 15 اسفند

برخی از افراد تیک عصبی دارند، به این معنی که عضلات بدنشان به طور غیرارادی حالت پرش دارد. ما در این بخش گهر به معرفی انواع تیک عصبی و روش های درمان هر کدام می پردازیم.

انواع تیک عصبی + روش های درمان, پورتال خبری فرهنگی گهر

انواع تیک عصبی + روش های درمان

تقسیم بندی تیک:

۱- تیک های حرکتی ساده (SIMPLE MOTOR TICS): حرکات بی معنی، ناگهانی و کوتاه میباشند. مانند: چشمک زدن، بالا انداختن شانه، بالا بردن بینی، حرکت دادن دستها و پاها.

۲- تیک های آوایی ساده (SIMPLE PHONIC TICS): اصوات غیر ارادی ای که از بینی، گلو و دهان خارج میگردند. مانند: سرفه کردن، صاف کردن گلو، بالا کشیدن بینی، خرخر کردن، آروغ زدن، تقلید اصوات حیوانات.

۳- تیک های حرکتی پیچیده(COMPLEX MOTOR TICS): حرکاتی که بیشتر هدفمند بوده و چندین عضله بطور هماهنگ در ایجاد آنها دخالت دارند. مانند: کشیدن لباس، لمس کردن دیگران، لمس کردن اشیاء، شکلک درآوردن، نیشگون گرفتن، بوسیدن خود و یا دیگران، آب دهان انداختن، خاراندن، شانه زدن موها، ضربه با نوک انگشت، پریدن و لی لی رفتن، زبان درازی، لمس کردن بینی، بوییدن اشیاء و افراد، حرکات پرتابی، پژواک کرداری (ECHOPRAXIA) (تکرار و تقلید غیر ارادی حرکات دیگران)، کوپروپراکسیا (COPROPRAXIA) (انجام حرکات و ژستهای قبیح، زننده، و ناپسند نزد جامعه)

۴- تیک های آوایی پیچیده(COMPLEX PHONIC TICS): آواهای هدفمند تر و طولانی تر. مانند: پژواک گویی (ECHOLALIA) (تکرار غیر ارادی کلمات و جملات دیگران)، مکررگویی(PALILALIA) (تکرار غیر ارادی کلمات و جملات خود)، مکررخوانی (LEXILALIA) (تکرار غیرارادی کلماتی که خوانده میشوند)، کوپرولالیا و یا بد دهنی (COPROLALIA) (بیان واژه ها و الفاظ رکیک، قبیح و ممنوعه)، صحبت کردن با خود، تغییر دادن مکرر لحن گفتار، سوت زدن، خندیدن و فریاد کشیدن های ناگهانی.

تیک‌ ها را می‌ توان بر اساس ساده یا متعدد بودن، گذرا و مزمن بودن به ۴ گروه تقسیم کرد:

تیک‌های ساده گذرا:

در کودکی بسیار شایع‌اند و معمولا پس از یک ‌سال (‌اغلب طی چند هفته) خود به‌ خود بهبود می ‌یابند و عمدتا نیاز به درمان ندارند. تیک‌ های حرکتی معمول که اغلب در حدود ۵/۳‌سالگی شروع می ‌شوند ،به کودکان کمک می‌ کنند تا انرژی عصبی را آزاد کنند. ۷۵ درصد از کودکان، این نوع تیک را در عرض ۶ ماه پشت سر می ‌گذارند.

اگر کودک شما گرفتار تیک شد، بهترین راه، نادیده گرفتن آن است. هیچ گاه او را سرزنش نکرده و یا تنبیه نکنید. شما می ‌توانید برای جلوگیری از تبدیل شدن این عمل به یک عادت، با تمرین کردن روش ‌های پیشگیرانه، به کودکان تان کمک کنید، ولی تیک ‌های گذرا نباید در برنامه کامل ترک عادت مورد توجه قرار گیرد.

تیک‌ های مزمن:

اگر تیک بیش از ۱۲ماه ادامه یابد، تیک مزمن محسوب می‌ شود. تیک‌ های مزمن پایدار هستند و معمولاً انقباض ماهیچه در آن ها بیش از حد و بسیار شدید است. این تیک ‌ها مشخصاً به‌ صورت حمله‌ های دوره‌ای هستند و غالباً شدت آن ها ماه به ماه، روز به روز یا حتی ساعت به ساعت تغییر می ‌کند. در حقیقت رفتار تیکی ممکن است برای هفته‌ ها یا ماه‌ها کاملاً محو، اما دوباره ظاهر شود.

ممکن است در هر سنی پدیدار شوند، اما اغلب در کودکی شروع می‌ شوند. درمان در اکثر موارد لازم نیست. باید به بیمار توضیح داد که این اختلال اهمیتی ندارد.

تیک‌ های ساده یا متعدد مداوم:

معمولا از کودکی یا نوجوانی و قبل از ۱۵‌سالگی آغاز می ‌شود. در بسیاری از موارد تیک ‌های موردی روی می ‌دهد، اما بهبود کامل در خاتمه نوجوانی رخ می‌ دهد.

سندرم تیک‌ های حرکتی و صوتی متعدد مزمن:

این سندرم به نام پزشک فرانسوی ‌ای که نخستین بار این بیماری را توصیف کرد، “سندرم ژیل دولا توره” نامیده می ‌شود.

این اختلال معمولا همراه با تحریک ‌پذیری و وسواس است که می ‌تواند موجب رانده شدن فرد از اجتماع شود و این واکنش ‌های اجتماعی منفی می ‌‌تواند فرد را به افسردگی دچار کند و حتی در بعضی مواقع او را به سوی خودکشی نیز سوق ‌دهد.

تیک ‌های توره درصورت عدم ‌درمان می ‌توانند به حالتی مزمن در فرد تبدیل شود.

در این افراد حرکات لب و دهان شان به‌ گونه‌ای هست که انگار حرف‌ های رکیک به زبان می‌ آورند، در صورتی که این طور نیست.

به جز تیک‌‌های گذرا در سایر تیک‌‌های عصبی احتمال بازگشت وجود دارد.

راهکارهای رفع تیک عصبی

در موارد زیادی خانواده ها بروز تیک را سرسری می گیرند و به آن اهمیت نمی دهند. البته این نکته مهم است که درباره تیک های گذرا بهترین راه بی اعتنایی است تا خود به خود رفع شود. اما اگر تیک مزمن با بی اعتنایی خانواده روبه رو شود، در زمینه تحصیل، کودک را با مشکل روبه رو می کند. تیک ها با گذشت زمان ممکن است تغییر شکل دهد وخانواده تصور کند تیک کودک رفع شده است؛ در حالی که برطرف نشده و فقط تغییر شکل داده است.

گاهی افراد در مواجهه با عوامل استرس زا یا تخلیه هیجانی یک سری رفتارهای قالبی بروز می دهند. این رفتارها، همان تیک های گذراست که در طول زمان به خودی خود رفع می شود. برای رفع تیک باید همواره ریشه های بروز تیک را شناسایی کرد. خوب است بدانید عوامل ژنتیکی، یک سری ناقل های شیمیایی و اختلال در آن ها، مواد مخدر و الکل که تیک های بویایی ایجاد می کند، اختلالات بیش فعالی، وسواس، افسردگی، بیماری های مزمن و عفونی، محیط های پرتنش و اضطراب ها و استرس های مزمن در بروز تیک موثر است.

باید علاوه بر این عوامل به فونتیک و ویژگی های ارثی کودک نیز توجه کرد. دقت داشته باشید که تشخیص تیک با متخصص روان شناس است. روان پزشکان ممکن است برای درمان تیک از دارو استفاده کنند و رفتار درمانی هم شیوه موثری برای درمان تیک است. در رفتار درمانی اصل بر این است که توجه و تمرکز مستقیم روی تیک کارساز نیست و لازم است والدین بدانند دستورهای تکراری آن ها تیک کودک را مقاوم تر می کند.همچنین گاهی والدین شکایت می کنند که تیک کودک در برخی موقعیت ها تشدید می شود. به عنوان مثال کودکی که بددهنی دارد همیشه بددهن نیست و گاهی مواقع به این کار مبادرت می کند. در این موارد ما می گوییم که بددهنی کودک، تیک نیست بلکه لجبازی یا رفتارهای ناسازگارانه است. تیک باید مستمر و در موقعیت های مختلف تکرار شود و حداقل ۴هفته ادامه داشته باشد و تمامی تیک ها همراه با نوعی عصبیت است.والدین باید بدانند بچه های زیر ۶سال آگاهی درباره تیک ها ندارند و نسبت به کاری که می کنند، فکر نمی کنند. از سویی با توجه به سن کمی که دارند آن را زود فراموش می کنند. آن ها واکنش های دیگران نسبت به رفتارهای تکرارشونده خود را جالب می بینند و نسبت به رفتارهای خاص مثل شکلک درآوردن و چشمک زدن جذب می شوند و با الگوسازی و تقلید از آن چه در رفتار همسالان می بینند، به طور ناخودآگاه جذب تیک می شوند. بنابراین کودک به طور مستقیم از خانواده و محیط مهد تاثیر می پذیرد و لازم است چنانچه رفتار نادرست یا تیک عصبی در محیط پیرامون کودک وجود دارد، اصلاح شود تا به کودک منتقل نشود.۸۰درصد انواع تیک ها در مجموع به اضطراب مرتبط است، تیک نوعی واکنش عصبی فرد در مواجهه با اضطراب و استرس است.

بنابراین زیربنای عمده تیک ها اضطراب است و به همین دلیل است که به هنگام درمان متخصص باید ریشه تیک را شناسایی کند تا کوتاه ترین راه برای درمان انتخاب شود.

در این میان اختلال توره شدیدترین و مشهورترین نوع تیک در کودکان است که به صورت هم زمان تیک صوتی و حرکتی را با هم دارد. این اختلال نادر است و دارودرمانی در رفع آن یک اصل اساسی است.

در بروز این اختلال ناقل های عصبی تاثیرگذار است، به همین دلیل دارو برای رفع آن موثرتر است.

آخرين هاي اين بخش
ديگران چه مي خوانند
دیدگاه ها
برای ارسال دیدگاه مرتبط با این مطلب کلیک کنید

گـهـر در شبکه هاي اجتماعي