آیا تا به حال فکر کردهاید فلزی که در قوطی نوشابه، قاب گوشی یا حتی بدنه هواپیما به کار میرود چیست؟ پاسخ آلومینیوم است همان فلزی که به دلیل فراوانی، سبکی و ویژگیهای منحصربهفردش در هر گوشهای از زندگی مدرن ما حضور دارد.
در این مقاله به بررسی کاربردهای گسترده آلومینیوم در صنایع مختلف میپردازیم و دلایلی که آن را به انتخاب اول تولیدکنندگان تبدیل کرده کشف میکنیم.
ساختمانسازی
در صنعت ساختمانسازی آلومینیوم به دلیل دوام، نیاز کم به نگهداری و ظاهر زیبا یک انتخاب محبوب است. این فلز در نمای ساختمانها، پنجرهها، درها، سقفها و حتی سازههای داخلی استفاده میشود زیرا در برابر خوردگی مقاوم است و به راحتی به اشکال پیچیده درمیآید. برج امپایر استیت که در سال ۱۹۳۱ تکمیل شد یکی از اولین سازههای بزرگی بود که از آلومینیوم به طور گسترده بهویژه در مناره و عناصر تزئینی استفاده کرد و برای دستیابی به کیفیت و دقت در این حوزه انتخاب یک تولید کننده پروفیل آلومینیوم معتبر مانند گروه فنی مهندسی آلوما اهمیت ویژهای دارد که بتواند نیازهای پروژههای معماری مدرن را برآورده سازد.
معماری مدرن نیز به آلومینیوم وابسته است به طور مثال برج خلیفه در دبی بلندترین ساختمان جهان از آلومینیوم در پوشش خارجی خود استفاده میکند که هم استحکام ساختاری و هم ظاهری شیک ارائه میدهد. ویژگی عایق حرارتی آلومینیوم به ساختمانها کمک میکند در آب و هوای گرم خنکتر بمانند که هزینههای انرژی را کاهش میدهد همچنین از آسمانخراشها تا خانههای مسکونی آلومینیوم به معماران امکان میدهد سازههایی پایدار و زیبا خلق کنند.
برق و الکترونیک
آلومینیوم به دلیل رسانایی الکتریکی بالا و حدود ۶۳٪ رسانایی مس اما با هزینه کمتر در کاربردهای الکتریکی بسیار پرکاربرد است به همین دلیل این فلز در خطوط انتقال برق، کابلها و تجهیزات مانند ترانسفورماتورها و موتورها استفاده میشود حتی سبکی آلومینیوم فاصله بین برجهای انتقال را افزایش داده و هزینههای زیرساختی را کاهش میدهد.
استفاده از آلومینیوم در حوزه نورپردازی نیز گسترش یافته است بهویژه در طراحی سیستمهای روشنایی خطی که در این زمینه اطلاع از قیمت پروفیل لاین نوری برای طراحان و مجریان پروژههای معماری از اهمیت ویژهای برخوردار است چرا که این عامل در انتخاب مصالح و برنامهریزی بودجه تأثیرگذار خواهد بود.
در صنعت الکترونیک آلومینیوم در دستگاههایی مانند گوشیهای هوشمند، لپتاپها و تلویزیونها حضور دارد و شرکتهایی مانند اپل از آلومینیوم در قاب محصولات خود مانند مک بوک و آیفون استفاده میکنند زیرا این فلز هم قوی است هم سبک و هم مقاوم در برابر خوردگی است که آلومینیوم همچنین در هیتسینکها که گرما را از قطعات الکترونیکی دفع میکنند نقش مهمی دارد زیرا رسانایی حرارتی بالایی دارد.
حمل و نقل
آلومینیوم در صنعت حمل و نقل به معنای واقعی کلمه بار را سبکتر میکند و نسبت استحکام به وزن بالای این فلز به تولیدکنندگان اجازه میدهد وسایل نقلیهای بسازند که هم قوی باشند و هم سبک که این امر مصرف سوخت را کاهش داده و انتشار گازهای گلخانهای را کم میکند.
در خودروسازی آلومینیوم در بدنه، موتورها، چرخها و سیستمهای تعلیق استفاده میشود که انتظار میرود تا سال های آینده میزان آلومینیوم در خودروها ۶۰٪ افزایش یابد زیرا شرکتهایی مانند تسلا از آلومینیوم در خودروهای الکتریکی خود استفاده میکنند تا برد باتری را افزایش دهند.
در هوانوردی آلومینیوم از زمان برادران رایت که در سال ۱۹۰۳ از قطعات آلومینیومی در هواپیمای خود استفاده کردند یک ماده کلیدی بوده است. امروزه هواپیماهایی مانند بوئینگ ۷۸۷ دریملاینر حدود ۵۰٪ از آلیاژهای آلومینیوم تشکیل شدهاند چون این فلز وزن هواپیما را کاهش داده و کارایی سوخت را بهبود میبخشد که برای پروازهای طولانی حیاتی است.
آلومینیوم در حمل و نقل ریلی نیز درخشیده است و قطارهای پرسرعت از این فلز به دلیل سبکی و مقاومت در برابر خوردگی استفاده میکنند که سرعت بالاتر و هزینه نگهداری کمتر را ممکن میسازد.
در صنعت دریایی کشتیها و قایقها از آلومینیوم بهره میبرند زیرا در برابر آب شور مقاوم است و حتی در فضا آلومینیوم به دلیل تحمل دماهای شدید و استحکام در ساخت فضاپیماها و ماهوارهها از پنجرههای ایستگاه فضایی بینالمللی تا موتورهای موشک استفاده میشود.
بستهبندی
اگر تا به حال یک قوطی نوشابه را باز کردهاید یا غذای باقیمانده را با فویل پیچیدهاید با یکی از رایجترین کاربردهای آلومینیوم آشنا هستید. این فلز به دلیل غیرسمی بودن، نفوذناپذیری در برابر نور، اکسیژن و رطوبت و قابلیت بازیافت برای بستهبندی مواد غذایی، نوشیدنیها و داروها ایدهآل است.
اولین قوطی آلومینیومی در سال ۱۹۶۵ توسط شرکت کورس معرفی شد و از آن زمان به استاندارد جهانی برای نوشیدنیهای گازدار تبدیل شده است. به دلیل اینکه قوطیهای آلومینیومی سبک، قابل حمل و ۱۰۰٪ قابل بازیافت هستند که آنها را به گزینهای دوستدار محیط زیست تبدیل میکند.
علاوه بر قوطیها آلومینیوم در فویلها، بستهبندیهای دارویی مانند بلیستر پک و لولههای آرایشی استفاده میشود چون این فلز با ایجاد مانعی در برابر عوامل خارجی عمر مفید محصولات را افزایش داده و ضایعات را کاهش میدهد.
کالاهای مصرفی
آلومینیوم در زندگی روزمره ما از آشپزخانه تا فضای باز حضور پررنگی دارد به طور مثال در آشپزخانه فویل آلومینیوم برای بستهبندی غذا ضروری است و قابلمهها و ماهیتابههای آلومینیومی به دلیل توزیع یکنواخت گرما و خاصیت ضدچسب (وقتی آنودایز شوند) محبوب هستند چون این فلز غیرسمی و مقاوم در برابر زنگزدگی است که آن را برای ظروف آشپزی ایدهآل میکند.
در طراحی مبلمان آلومینیوم به دلیل ظاهر مدرن و دوام در چارچوب صندلیها، میزها و تزئینات استفاده میشود. همچنین این فلز در برابر شرایط جوی مقاوم است که آن را برای مبلمان فضای باز مناسب میکند.
در ورزش نیز آلومینیوم در چوبهای بیسبال، کلابهای گلف و چارچوبهای دوچرخه به کار میرود زیرا میتوان آن را با فلزات دیگر آلیاژ کرد تا محصولاتی سبک و با عملکرد بالا تولید شود.
در انتها یکی از بزرگترین نقاط قوت آلومینیوم پایداری آن است و این فلز ۱۰۰٪ قابل بازیافت است که در فرآیند بازیافت هیچیک از خواص خود را از دست نمیدهد. بازیافت آلومینیوم تنها ۵٪ از انرژی مورد نیاز برای تولید آلومینیوم جدید از سنگ معدن بوکسیت را مصرف میکند که این امر آن را به یکی از پایدارترین مواد در صنعت تبدیل کرده است.
هر سال میلیونها تن آلومینیوم از قوطیهای نوشابه تا قطعات خودرو بازیافت میشود و این سیستم حلقه بسته تضمین میکند که آلومینیوم میتواند بارها و بارها استفاده شود که به کاهش انتشار کربن و حفظ منابع طبیعی کمک میکند و این ویژگی آلومینیوم را به یک قهرمان در حرکت به سوی آیندهای سبز تبدیل کرده است.
به طور کلی آلومینیوم با ویژگیهای بینظیر خود مثل سبکی، استحکام، مقاومت در برابر خوردگی و قابلیت بازیافت به یکی از مهمترین مواد در صنایع مدرن تبدیل شده است که از آسمانخراشها و هواپیماها تا قوطیهای نوشیدنی و قاب گوشیهای هوشمند این فلز در هر جنبهای از زندگی ما حضور دارد.
نکته مهم اینکه با پیشرفت فناوری و تأکید روزافزون بر پایداری نقش آلومینیوم در آینده حتی پررنگتر خواهد شد که چه در خودروهای الکتریکی نسل بعدی چه در ساختمانهای هوشمند یا بستهبندیهای نوآورانه آلومینیوم همچنان فلزی خواهد بود که جهان ما را شکل میدهد.