دیابت یکی از بیماریهای ناتوان کننده و زمینهای است که میتواند زندگی بسیاری از افرادی که به آن مبتلا هستند را مختل کند. چگونه میتوان با این بیماری به درستی رفتار کرد؟ جالب است بدانید که دیابت دو نوع دارد که یکی از انواع آن ارثی و نوع دیگر در اثر مقاومت پیدا کردن به انسولین است. معمولا کسانی به نوع دوم مبتلا میشوند که رژیم غذایی مناسبی رعایت نمیکنند و تحرک کمی دارند.
شناخت داروهای مرتبط با هر بیماری میتواند برای بیماران بسیار مفید و حائز اهمیت باشد. آشنایی با داروهای دیابت میتواند برای همهی کسانی که با بیماران دیابتی سر و کار دارند و یا خودشان به دیابت مبتلا هستند، مفید باشد. اگر میخواهید این داروها را به خوبی بشناسید و با زمان مصرف و نحوه عملکرد آنها آشنا شوید، این مطلب را تا انتها بخوانید.
داروهای دیابت انواع خوراکی و تزریقی دارند. معمولا ترجیح پزشک این است که با انواع خوراکی شروع کند و انواع تزریقی را بعد از نتیجه نگرفتن از انواع خوراکی پیشنهاد بدهد.
1 – Acarbose آکاربوز
داروی آکاربوز دارویی است که جذب نشاسته در دستگاه گوارش را کاهش میدهد و از همین طریق میتواند بر کاهش قند خون اثر بگذارد. کسانی که از این دارو مصرف میکنند تا دیابت آنها تحت کنترل باشد، معمولا ۳ بار در روز این قرص را مصرف میکنند. این دارو یکی از انواع داروهای ضد دیابت خوراکی است و مهار آلفا گلوکوزیداز است. نیمه عمر این دارو دو ساعت است و جذب آن گوارشی است.
2 – پیوگلیتازون
داروی دیگری که در درمان دیابت نوع ۲ کاربرد دارد و از داروهای جدید است پیوگلیتازون است. این دارو باید همراه با رژیم غذایی مناسب و ورزش دائمی باشد تا بتوان از آن برای کنترل قند خون کمک گرفت. میزان مصرف این دارو متناسب با قند خون فرد است. باید قند خون در دورههای مختلف با دوز کم این دارو اندازه گرفته شود تا میزان کافی از دارو تثبیت شود.
این دارو از داروهای خوراکی ضد دیابت است. ممکن است این دارو به تنهایی برای کنترل دیابت تجویز شود و یا اینکه همراه با پیوگلیتازون داروهای دیگری مانند متفورمین و یا گلی بن کلامید تجویز شوند.
معمولا مصرف پیوگلیتازون یک بار در روز با یا بدون غذا است. نباید مصرف دارو را سر خود زیاد و یا کم کنید. همچنین قطع مصرف ناگهانی میتواند آسیبهای جبرانناپذیری به شما بزند. پس سعی کنید که به طور جدی این دارو را طبق دستور پزشک مصرف کنید.
3 – Metformin یا متفورمین
یکی دیگر از داروهای خوراکی ضد دیابت متفورمین است که از داروهای پرمصرف در زمینه دیابت است. این دارو برای کاهش قند خون در بیماران دیابتی که به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند کاربرد دارد. کارکرد متفورمین به این شکل است که میزان تاثیرگذاری انسولین را تا جایی که میتواند افزایش میدهد. این اتفاق باعث کاهش قند خون میشود. این دارو ممکن است در مراحل ابتدایی مصرف باعث شود که قند خون شما ناگهانی افت کند و به حالتهای سرگیجه و تهوع دچار شوید. برای دست یافتن به بهترین دوز باید تحت نظر متخصص باشید.
توجه داشته باشید که این دارو را سرخود زیاد و یا کم نکنید. از طرفی از قطع مصرف ناگهانی متفورمین جدا بپرهیزید.
4 – گلی بن کلامید
داروی دیگر گلی بن کلامید یا گلی کلازید است که ترشح انسولین را افزایش میدهد. این دارو را باید ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قبل از غذا مصرف کنید. توجه داشته باشید که این دارو بر پانکراس تاثیر میگذارد و زمانی بهترین اثر را دارد که همراه با رژیم غذایی مناسب و ورزش باشد. مصرف این دارو میتواند همراه با افت قند خون باشد، بنابراین برای بیمارانی که مشکات قلبی عروقی دارند باید با دقت تجویز شود.
نوع آهسته رهش این دارو معمولا یک بار در روز تجویز میشود و آن هم از صبح و همراه با صبحانه است.
5 – ریپاگلینید
از داروهای دیگری که مانند گلی بن کلامید عمل میکند و ترشح انسولین را افزایش میدهد، میتوان به ریپاگلینید اشاره کرد. این دارو از داروهای ضد دیابت خوراکی است. همچنین باید پیش از وعدههای غذایی خورده شود و معمولا ۱۵ دقیقه قبل از خوردن وعدههای غذایی باشد.
دوز کردن این دارو بستگی به میزان سطح قند خون دارد و باید در دورههای مختلف و با اندازهگیری قند خون توسط متخصص دوز نهایی تعیین شود.
6 – سیتاگلیپتین
این دارو باعث میشود که سطح انسولین بعد از مصرف غذا در حد مناسبی قرار بگیرد. یکی از تفاوتهایی که این دارو با بسیاری از داروهای ضد دیابت دارد، این است که برای مصرف سیتاگلیپتین باید ساعت تعیین کنید و در ساعت مشخصی این دارو را مصرف کنید. چندان اهمیتی ندارد که مصرف قرص شما قبل از غذا باشد و یا بعد از غذا. گاهی این دارو ممکن است که علائم گوارشی نشان دهد که در صورت دیدن هر گونه علامت گوارشی باید با متخصص خود در میان بگذارید و مصرف دارو را در صورت لزوم قطع کنید.
7 – انسولین
انسولین هورمونی است که میزان قند خون را در بدن تنظیم میکند. در واقع انسولین قند خون را کاهش میدهد و میزان ورود قند به داخل سلولها را افزایش میدهد. زمانی که انسولین در بدن کم باشد، میتوان از داروی انسولین برای درمان دیابت استفاده کرد. انسولین انواع مختلفی دارد که برخی از آنها را در ادامه آوردهایم؛
– انسولین کوتاه اثر
– انسولین سریع اثر
– انسولین طبیعی
– آپیدرا
– انسولین اسپارت
– انسولین لیسپرو
– انسولین ایزوفان
– انسولین گلارژین
– انسولین ترکیبی
انواع دیگر انسولین هم موجود است. تزریق این دارو میتواند در خانه و توسط خود فرد هم انجام شود و نیازی به حضور متخصص نیست. این دارو سرنگ های مخصوصی دارد که میتوان از آنها برای تزریق استفاده کرد. تزریق انسولین به صورت داخل جلدی انجام میشود.