زخم دهانه رحم به رشد غیر طبیعی سلول هایی در دهانه رحم گویند و درجه شدت آن به میزان و اندازه رشد سلولهای در دهانه رحم دارد.
در ادامه روش های درمان زخم دهانه رحم با دارو و طب سنتی و گیاهی را شرح داده ایم.
زخم دهانه رحم، یک بیماری خوش خیم است که در اثر برخی تغییرات ساختاری در سلولهای دهانه رحم ایجاد میشود. زخم دهانه رحم در تمام گروههای سنی رایج است و از میان تمام بیماریهای زنان، بیشترین شیوع را در خانمها دارد. آسیبها و جراحتهای وارد شده به دهانه رحم در اثر زایمان، سقط جنین، بیماریهای التهابی واژن و رحم از جمله علتهای زخم دهانه رحم هستند. برقراری روابط جنسی در سن پایین، میتواند باعث ایجاد زخم دهانه رحم در دختران جوان شود. عوامل خارجی میتوانند منجر به زخم دهانه رحم شوند. برخورد فیزیکی هنگام برقراری روابط جنسیو انواع عفونت واژینال مانند عفونت سیفلیس، سوزاک، تریکوموناس و هرپس تناسلی از جمله این عوامل هستند. برخی از روشهای سنتی و گیاهی در درمان زخم دهانه رحم در ادامه معرفی میشوند.
زخم دهانه رحم یا دیسپلازی دهانه رحم به رشد غیر طبیعی سلولهای پیش سرطانی در سطح دهانه رحم یا سرویکس گفته می شود. درجه شدت این بیماری بستگی به میزان رشد سلولهای غیر طبیعی دارد. دیسپلازی یا زخم دهانه رحم بسته به شدت به دو دسته تقسیم بندی می شود:
- زخم دهانه رحم با درجه شدت پایین . به کندی پیشرفت کرده و غالبا بهبود می یابند.
- زخم دهانه رحم با شدت بالا. می توانند به سرطان دهانه رحم منجر شوند.
زخم های دهانه رحم با شدت بالا، اگر بدون درمان رها شوند، در 30 تا 50 درصد موارد پیشرفت کرده و به سرطان دهانه رحم تبدیل می شوند. خطر سرطان برای زخم های دهانه رحم با شدت ملایم پایینتر می باشد.
زخم دهانه رحم با ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV ، نوعی ویروس منتقله آمیزشی، همراه می باشد. برای محافظت در برابر ابتلای به این ویروس انجام واکسیناسیون توصیه می شود و تست پاپ اسمیر منظم نیز می تواند زخم دهانه رحم را تشخیص داده و بنابراین می توان این مشکل را در مراحل اولیه درمان نمود.
نشانه ها و علایم زخم دهانه رحم
زخم یا دیسپلازی دهانه رحم غالبا نشانه ای ندارد. و معمولا در هنگام انجام تست پاپ اسمیر سالانه مشخص می شود.
علائم و نشانه هایی که برخی مواقع مشاهده می گردند شامل:
- زگیل تناسلی
- خونریزی غیر عادی
- لکه بینی بعد از رابطه جنسی
- ترشحات غیر طبیعی واژن
- درد در قسمت پایینی کمر
این علائم و نشانه ها همچنین می تواند توسط دیگر مشکلات و بیماری ها نیز ایجاد گردد. برای تشخیص دقیق بسیار مهم است که حتما به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید.
دلایل ایجاد زخم دهانه رحم
علت دقیق زخم دهانه رحم شناخته نشده است. ولی مطالعات ارتباط قوی بین زخم های دهانه رحم با ویروس پاپیلومای انسانی را اذعان نموده اند.
فاکتورهایی که ابتلا به زخم دهانه رحم را افزایش می دهند
موارد ذیل می توانند ریسک ابتلای شخص به دیسپلازی دهانه رحم یا زخم دهانه رحم را افزایش دهند:
- عفونت ویروس HPV
- زگیل تناسلی
- سیگار کشیدن
- داشتن رابطه جنسی در سنین پایین( قبل از 18 سالگی)
- زایمان قبل از 16 سالگی
- داشتن شریک های جنسی متعدد
- داشتن شریک جنسی که قبلا با خانمی که سرطان رحم داشته رابطه جنسی داشته است
- ابتلای به بیماریهای التهابی سیستمیک نظیر لوپوس، آرتریت روماتوئید و بیماری التهابی روده
- سابقه دارار بودن یک یا تعداد بیشتر ی از بیماریهای منتقله آمیزشی نظیر تبخال تناسلی یا ایدز
- ابتلای به بیماریهای سرکوبگر سیستم ایمنی نظیر ایدز یا انجام شیمی درمانی برای درمان سرطان
- انجام ندادن تست پاپ اسمیر بطور منظم
- استفاده از قرص های جلوگیری از بارداری بیش از 5 سال
- زاده شدن از مادری که برای باردار شدن یا حفظ بارداری خود از داروی دی اتیل استیل بسترول یا DES استفاده کرده است. این دارو خیلی سال قبل برای تسریع بارداری مورد استفاده قرار می گرفته است، ولی امروزه دیگر برای این هدف به کار نمی رود.
- میزان پایین فولات( ویتامین B9) در گلبولهای قرمز خون
- کمبودهای تغذیه ای ویتامین A، بتا کاروتن، سلنیوم، ویتامین E و ویتامین C
- در معرض هوای آلوده بودن
تشخیص زخم دهانه رحم
اگر شما هر کدام از نشانه های زخم دهانه رحم را داشته باشید، پزشک شما یک معاینه فیزیکی شامل معاینه شکمی، کمر و لگن را انجام خواهد داد. همچنین پزشک برای تشخیص سلولهای پیش سرطانی یا سرطانی در دهانه رحم یک تست پاپ اسمیر نیز برای شما تجویز می کند. حتی اگر علائم زخم دهانه رحم وجود نداشته باشد، بایستی تست پاپ اسمیر سالانه با هدف آزمایش سلولهای دهانه رحم انجام گردد. بسته به تاریخچه وضعیت شما، تست پاپ اسمیر ممکن است با فواصل زمانی کوتاه یا طولانی توصیه گردد. اگر نتیجه تست پاپ اسمیر شما مشکوک یا ناواضح باشد، متخصص زنان یکی از تست های زیر را برای شما انجام می دهد:
- کولپوسکوپی : روندی است که در آن پزشک با استفاده از یک لوله که دارای یک لنز بزرگ کننده است رشد غیرطبیعی سلولهای دهانه رحم را مورد بررسی و آزمایش قرار می دهد.
- بیوپسی: یک نمونه کوچک از بافت دهانه رحم برداشته شده و در زیر میکروسکوپ، برای نشانه های سرطانی شدن سلولها، بررسی می شود.
روشهای سنتی و گیاهی در درمان زخم دهانه رحم
درمان زخم دهانه رحم با دریای نفت خولان
یکی از متداولترین روشهای سنتی در درمان زخم دهانه رحم، استفاده از دریای نفت خولان است. دریای نفت خولان غنیترین منبع ویتامینهای طبیعی، مواد معدنی و اسیدهای چرب است. این ماده از زمانهای قدیم به عنوان یک داروی قوی و مکمل غذایی بیولوژیک استفاده میشده و امروزه نیز متخصصان طب سنتی و برخی پزشکان استفاده از آن را توصیه میکنند. جهت درمان زخم دهانه رحم با دریای نفت خولان، باید با استفاده از یک سواپ پنبهای آغشته به دریای نفت خولان، این ماده را وارد واژن کرد. خانمها باید این کار را شبها انجام دهند و بلافاصله به بستر بروند. دوره درمانی شامل ۱۰ تا ۱۲ شب پشت سر هم است.
درمان زخم دهانه رحم با عسل و آلوئه ورا
آلوئه ورا و عسل نیز، به اندازه دریای نفت خولان در درمان زخم دهانه رحم مؤثر هستند. برای استفاده از گیاه آلوئه ورا، یک برگ گوشتی آلوئه ورا را با استفاده از آب گرم بشویید؛ در یک پارچه توری قرار دهید و تا زمان استفاده، آن را در یخچال نگهداری کنید. جهت استفادههای درمانی، هم میتوان برگ آلوئه ورا را چرخ کرد و هم پوست کند و ژل داخل آن را استفاده نمود. برای درمان زخم دهانه رحم با عسل و آلوئه ورا، عسل طبیعی و آلوئه ورا را به نسبت یک به دو با هم مخلوط کنید؛ این مخلوط را پیش از خوابیدن از طریق یا سواپ پنبهای وارد واژن کنید و بلافاصله دراز بکشید. دوره درمان زخم دهانه رحم با عسل و آلوئه ورا شامل چهارده شب است. مخلوط عسل و آلوئه ورا را میتوان به مدت سه روز در یخچال نگهداری کرد.
درمان زخم دهانه رحم با گیاه گزنه
در اواخر بهار و تابستان، میتوان از گیاه گزنه نیز برای درمان گیاهی زخم رحم استفاده کرد. برای استفاده، برگهای گیاه گزنه را پس از شستوشو خرد کنید و آب حاصل از آن را با استفاده از سواپ پنبهای وارد واژن کنید و به مدت هفت تا ۱۰ دقیقه دراز بکشید تا درمان انجام شود. درمان زخم دهانه رحم با استفاده از گیاه گزنه را میتوان در هر ساعتی از شبانهروز انجام داد. دوره درمان سه هفته طول میکشد؛ به همین خاطر لازم است درمان بلافاصله پس از پایان قاعدگی آغاز شود. برای هر روز استفاده از آب گیاه گزنه، باید همان روز برگهای آن را چید و از آب برگها بهصورت تازه، استفاده کرد.