عفونت ادراری یکی از مشکلات گوارشی است که شاید برخی افراد به آن مبتلا شوند. عفونت ادراری دلایل مختلفی می تواند داشته باشد. گهر در این بخش علل و روش های درمان عفونت ادراری را شرح می دهد.
علل و روش های درمان عفونت ادراری
هنگامی که عفونت دستگاه ادراری تحتانی را مبتلا می‌کند سیستیت ساده (عفونت مثانه) نامیده می‌شود و هنگامی که بر دستگاه ادراری فوقانی تأثیر می‌گذارد به آن پیلونفریت (عفونت کلیه) گفته می‌شود.علائم مربوط به دستگاه ادراری تحتانی عبارتند از دفع ادرار همراه با درد و یا تکرر ادرار یا اضطرار برای ادرار (یا هر دو)، در حالی که علائم مربوط به پیلونفریت عبارتند از تب و درد پهلو به همراه علائم مربوط به عفونت دستگاه ادراری تحتانی. این علائم در افراد مسن و یا بسیار کم سن و سال ممکن است مبهم و یا نامشخص باشند. عامل اصلی هر دو نوع عفونت مذکور اشرشیا کلی است، با این حال ندرتاً باکتری‌های دیگر، ویروسها یا قارچ نیز ممکن است موجب آن شوند. عفونت‌های دستگاه ادراری معمولاً در زنان نسبت به مردان بیشتر رخ می‌دهد، چرا که نیمی از زنان در طول زندگی خود حداقل به یک عفونت مبتلا می‌شوند. بروز مجدد بیماری امری شایع است. عوامل خطرساز عبارتند از: آناتومی بدن زنان، مقاربت جنسی و سابقه خانوادگی. پیلونفریت در صورت بروز معمولاً پس از عفونت مثانه ظاهر می‌شود، اما ممکن است ناشی از عفونت منتقله از راه خون نیز باشد. تشخیص این بیماری در زنان سالم و جوان تنها بر اساس علائم امکان‌پذیر است. در افرادی که علائم آن‌ها مبهم است، ممکن است تشخیص بیماری مشکل باشد زیرا ممکن است باکتری‌ها وجود داشته باشد، اما عفونتی مشاهده نشود. در موارد پیچیده و یا در صورتی که درمان با شکست مواجه شود، ممکن است کشت ادرار مفید باشد. در افراد مبتلا به عفونت‌های مکرر، می‌توان از دوز پایین آنتی بیوتیکها به‌عنوان اقدام پیشگیرانه استفاده کرد. در موارد غیرپیچیده، عفونت‌های دستگاه ادراری را می‌توان به‌راحتی با مصرف آنتی بیوتیک در یک دوره کوتاه درمان کرد، اگرچه مقاومت در برابر بسیاری از آنتی بیوتیک‌های مورد استفاده برای درمان این بیماری در حال افزایش است. در موارد پیچیده، ممکن است لازم باشد دوره‌های درمان طولانی‌تر شوند و یا نیاز به تزریق آنتی بیوتیک وریدی باشد، و در صورتی که علائم در طی دو یا سه روز بهبود پیدا نکرد، لازم است آزمایش‌های تشخیصی بیشتری انجام گردد. در زنان، عفونت‌های دستگاه ادراری شایع‌ترین شکل عفونت‌های باکتریایی است و هر سال ۱۰٪ به میزان عفونت‌های دستگاه ادراری افزوده می‌شود.
مهمترین مبنای درمان استفاده از آنتی بیوتیکها است. گاهی اوقات در طول چند روز اول علاوه بر آنتی بیوتیک، فنازوپیریدین تجویز می‌شود تا به تسکین سوزش و رفع اضطرار ناشی از عفونت مثانه کمک کند. با این حال، با توجه به مشکلات ایمنی ناشی از استفاده از آن و به‌ویژه افزایش خطر ابتلا به متهموگلوبینمی (میزان متهموگلوبین بالاتر از سطح عادی در خون) استفاده مداوم از آن توصیه نمی‌شود. ممکن است استامینوفن (پاراستامول) نیز برای تب استفاده شود.
در زنانی که عفونت دستگاه ادراری ساده به‌طور مکرر در آن‌ها رخ می‌دهد، تنها در صورتی که درمان اولیه با شکست مواجه گردد، ممکن است خوددرمانی پس از بروز علائم و پیگیری پزشکی منجر به بهبود شود.نسخه آنتی بیوتیک را می‌توان از طریق تلفن به داروساز اعلام کرد.
غیرپیچیده
عفونت‌های غیرپیچیده را می‌توان تنها بر اساس علائم تشخیص داد و درمان کرد. آنتی بیوتیک‌های خوراکی نظیر تری‌متوپریم/سولفامتوکسازول (TMP / SMX)، سفالوسپورینها، نیتروفورانتوئین و یا فلوروکینولون زمان بهبود را به‌طور قابل ملاحظه‌ای کوتاه می‌کنند و به همان اندازه مؤثر هستند. معمولاً یک دوره درمان سه روزه با تری‌متوپریم، TMP/SMX یا یک فلوروکینولون کفایت می‌کند، حال آن که درمان با نیتروفورانتوئین به ۵ – ۷ روز زمان نیاز دارد. با شروع درمان، علائم باید در عرض ۳۶ ساعت بهبود پیدا کند.در حدود ۵۰٪ از افراد بدون درمان طی چند روز یا چند هفته بهبود می‌یابند. انجمن بیماری‌های عفونی آمریکا استفاده از فلوروکینولون به‌عنوان نخستین درمان را به دلیل نگرانی از ایجاد مقاومت در برابر این دسته از داروها توصیه نمی‌کند. با وجود هشدار مذکور، در اثر استفاده وسیع از تمام این داروها، مقاومت‌هایی در برابر آن‌ها به‌وجود آمده است. در برخی از کشورها تری متوپریم به تنهایی معادل TMP/SMX محسوب می‌شود. در عفونت‌های ساده دستگاه ادراری در کودکان، آن‌ها اغلب به یک دوره سه روزه آنتی بیوتیک پاسخ می‌دهند.
پیلونفریت
پیلونفریت نسبت به عفونت مثانه ساده و با استفاده از دوره طولانی‌تر آنتی بیوتیک‌های خوراکی و یا آنتی بیوتیک‌های داخل وریدی به‌صورت بهتری درمان می‌شود. به طور معمول در نواحی که میزان مقاومت کمتر از ۱۰٪ است، یک دوره هفت روزه مصرف فلوروکینولون خوراکی سیپروفلوکساسین مورد استفاده قرار می‌گیرد.اگر میزان مقاومت برخی نواحی بیش از ۱۰٪ باشد، اغلب یک دوز داخل وریدی سفتریاکسون تجویز می‌شود. ممکن است لازم باشد کسانی که علائم شدیدتری دارند، در بیمارستان بستری شوند تا به‌طور مداوم آنتی بیوتیک دریافت کنند.اگر علائم پس از دو یا سه روز از شروع درمان بهبود پیدا نکند، ممکن است عوارضی نظیر انسداد ادراری ناشی از سنگ کلیه در نظر گرفته شود
داروها
برای کسانی که به عفونت‌های مکرر دچار می‌شوند، استفاده از آنتی بیوتیکها به‌طور روزانه و برای دوره‌ای طولانی مدت مؤثر است.داروهایی که اغلب مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از: نیتروفورانتوئین و تری‌متوپریم/سولفامتوکسازول. متانامین نیز ماده دیگری است که غالباً برای این منظور استفاده می‌شود چرا که در مثانه‌ای که اسیدیته آن کم است فرمالدئید تولید می‌کند که مقاومت بدن در برابر آن افزایش نمی‌یابد. در مواردی که عفونت ناشی از مقاربت است، مصرف آنتی بیوتیک پس از مقاربت ممکن است مفید باشد.معلوم شده است که در زنان یائسه، استفاده از استروژن واژنی موضعی باعث کاهش بروز عفونت شده است. استفاده از استروژن واژنی از پساری‌ها بر خلاف کرم‌های موضعی، به اندازه استفاده از آنتی بیوتیک با دوز پایین مؤثر نبوده است . تا سال ۲۰۱۱ چندین واکسن در دست تهیه بوده است.
