یک نگرانی مهم برای بازرگانان، واردکنندگان و تاجران این است که قبل از انتقال وجه به فروشنده، آنها باید بتوانند تخمین یا قیمت قطعی هزینه حمل کالای خود را داشته باشند.
در حمل و نقل بین‌المللی، کرایه (Freight Charges) به هزینه‌ای گفته می‌شود که برای حمل و نقل بین المللی کالاها از مبدأ به مقصد پرداخت می‌شود.
انواع کرایه در حمل و نقل بین‌المللی
در حمل و نقل بین‌المللی، انواع کرایه‌های متفاوتی وجود دارد که عبارت‌اند از:
1. کرایه مبتنی بر وزن Weight-based Freight
کرایه با احتساب وزن کالا محاسبه می‌شود (به‌ازای هر کیلوگرم یا تن).
این روش برای کالاهای سبک و حجیم کاربرد دارد.
2. کرایه مبتنی بر حجم Volume-based Freight
کرایه بر اساس حجم کالا محاسبه می‌شود (به‌ازای هر مترمکعب).
این روش برای کالاهای حجیم و سبک استفاده می‌شود.
3. کرایه مبتنی بر نرخ Rate-based Freight
کرایه به‌ازای هر واحد کالا محاسبه می‌شود (به‌ازای هر کانتینر، واگن یا پالت).
این روش برای محموله‌های استاندارد کاربرد دارد.
4. کرایه مبتنی بر نوع کالا Commodity-based Freight
کرایه متناسب با نوع و ویژگی‌های کالا محاسبه می‌شود.
این روش برای کالاهای خاص مانند مواد خطرناک یا فاسد شدنی استفاده می‌شود.
5. کرایه مبتنی بر مسافت Distance-based Freight
کرایه باتوجه‌به مسافت حمل کالا محاسبه می‌شود.
این روش برای حمل کالا از مبدأ تا مقصد کاربرد دارد.
در عمل، ممکن است ترکیبی از این انواع کرایه برای محاسبه نهایی هزینه حمل و نقل به کار برده شود.
نحوه تعیین کرایه در حمل و نقل بین‌المللی
بله در حمل و نقل بین‌المللی، نحوه تعیین کرایه به عوامل متعددی بستگی دارد. برخی از مهم‌ترین این عوامل عبارت‌اند از:
1. نوع و ابعاد بار:
وزن، حجم و اندازه کالا
نوع بار (سبک، سنگین، خطرناک، فاسد شدنی و…)
2. مسیر و مسافت حمل:
مسیر انتقال (هوایی، زمینی، دریایی یا ترکیبی)
مسافت پیموده شده
3. روش حمل و نقل:
نوع وسیله نقلیه (کامیون، قطار، هواپیما، کشتی و…)
ظرفیت و توان حمل وسیله نقلیه
4. زمان حمل:
سرعت حمل و تحویل بار
هزینه‌های انبارش و دموراژ
روش‌های پرداخت کرایه در حمل و نقل بین‌المللی
در حمل و نقل بین‌المللی، روش‌های پرداخت کرایه متنوع هستند. برخی از رایج‌ترین روش‌های پرداخت عبارت‌اند از:
1. پرداخت ِپیش:
پرداخت کامل یا بخشی از کرایه قبل از شروع حمل و نقل
ضمانت برای انجام تعهدات توسط فرستنده
2. پرداخت در زمان تحویل:
پرداخت کرایه در هنگام تحویل بار به مقصد
ضمانت برای پرداخت توسط گیرنده
3. اعتبار اسنادی Letter of Credit
پرداخت از طریق بانک و با ارائه اسناد مربوطه
تضمین پرداخت برای هر دو طرف معامله
4. پرداخت بر اساس سیستم کارت اعتباری:
پرداخت الکترونیکی توسط فرستنده یا گیرنده
امکان پرداخت به‌صورت اقساطی
5. پرداخت تضمین شده Bill of Lading
پرداخت بر اساس اسناد حمل و نقل
تضمین پرداخت به‌وسیله گیرنده
6. پرداخت به‌صورت نقدی:
پرداخت مستقیم به ارائه‌دهنده خدمات
معمولا برای مقاصد فوری و کوتاه‌مدت
انتخاب روش پرداخت مناسب بسته به شرایط طرفین معامله، نوع بار و مسیر حمل و نقل متفاوت است. توافق بر سر شرایط پرداخت یکی از مهم‌ترین بخش‌های قرارداد حمل و نقل بین‌المللی است.
چه عواملی در تعیین کرایه حمل و نقل بین‌المللی نقش دارند؟
در تعیین کرایه حمل و نقل بین‌المللی، عوامل متعددی نقش دارند که از جمله آنها می‌توان موارد زیر را نام برد:
1. نوع کالا:
کالاهای سنگین، ترد، خطرناک یا فاسدشدنی نیاز به هزینه‌های بیشتری دارند.
کالاهای باارزش بالا معمولاً کرایه بیشتری دارند.
2. حجم و وزن کالا:
کرایه معمولاً متناسب با حجم و وزن کالا محاسبه می‌شود.
حمل بار سنگین یا حجیم هزینه‌های بیشتری ایجاد می‌کند.
3. مسیر و مسافت حمل:
هزینه‌ها با افزایش مسافت حمل و تعداد مراحل انتقال، افزایش می‌یابد.
شرکت حمل و نقل دریایی بین المللی معمولا ارزان‌تر از حمل هوایی است.
4. زمان ارسال:
حمل دراسرع‌وقت یا در ساعات اوج تقاضا، هزینه بیشتری دارد.
5. شرایط بازار:
تغییرات تقاضا، عرضه، سوخت و سایر هزینه‌ها بر کرایه تأثیر می‌گذارند.
6. تعداد واسطه‌ها:
هر واسطه (حمل‌کننده، پخش‌کننده و…) هزینه‌ای اضافه می‌کند.
7. نوع حمل‌کننده و امکانات آنها:
نوع وسیله حمل، سرعت، امکانات بارگیری و تخلیه در کرایه موثر است.
8. شرایط بازرگانی:
قراردادهای تجاری مانند اینک و ترمز و شرایط پرداخت بر کرایه حمل تأثیر دارند.
اگر فروشنده مسئولیت حمل را بر عهده بگیرد، کرایه در قیمت کالا منظور می‌شود.
9. تعهدات قانونی:
قوانین مربوط به حمل و نقل، بسته‌بندی، ایمنی و محیط‌زیست، هزینه‌ها را افزایش می‌دهند.
برخی تخفیفات یا معافیت‌های قانونی نیز بر کرایه تأثیر می‌گذارند.
10. خدمات تکمیلی:
هزینه‌های بارگیری، تخلیه، انبارداری، بیمه و سایر خدمات جانبی در کرایه لحاظ می‌شوند.
11. روابط تجاری:
قدرت چانه‌زنی طرفین، تاریخچه همکاری و میزان سفارشات بر کرایه تاثیرگذار است.
مجموع این عوامل در نهایت قیمت نهایی حمل و نقل بین‌المللی را تعیین می‌کنند. شرکت‌های حمل و نقل با درنظرگرفتن این موارد، کرایه خود را محاسبه و به مشتریان ارائه می‌دهند.
چگونه می‌توانیم هزینه‌های حمل و نقل بین‌المللی را کاهش دهیم؟
برای کاهش هزینه‌های حمل و نقل بین‌المللی، می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
1. بهینه‌سازی بسته‌بندی:
استفاده از بسته‌بندی فشرده و مناسب برای کاهش حجم و وزن کالا
جلوگیری از اضافه بندی و بسته‌بندی اضافی
2. انتخاب روش حمل و نقل مناسب:
ارزیابی و مقایسه انواع روش‌های حمل و نقل (هوایی، دریایی، زمینی)
انتخاب روش حمل با کمترین هزینه و زمان انتقال
3. استفاده از ظرفیت‌های حمل کامل:
پر کردن ظرفیت کامل کانتینرها، کامیون‌ها و واگن‌ها
جلوگیری از حمل بار ناقص
4. برنامه‌ریزی و سفارش به‌موقع:
انجام سفارش به‌موقع و پرهیز از حمل‌های فوری
برنامه‌ریزی بهینه برای کاهش هزینه‌های انبارداری
5. مذاکره و چانه‌زنی برای تخفیفات:
مذاکره با شرکت‌های حمل و نقل برای دریافت تخفیفات
استفاده از قراردادهای بلندمدت برای تخفیفات بیشتر
6. بهبود فرآیندها و ساختار لجستیکی:
بهبود فرایندهای انبارش، توزیع و گمرک
ایجاد ساختار لجستیکی کارآمد و منسجم
با به‌کارگیری این راهکارها، می‌توان هزینه‌های حمل و نقل بین‌المللی را به طور قابل‌توجهی کاهش داد.
چه زمانی باید کرایه را پرداخت کرد؟
در حمل و نقل بین‌المللی، زمان پرداخت کرایه معمولاً بر اساس توافق قراردادی بین طرفین تعیین می‌شود. برخی از رایج‌ترین زمان‌های پرداخت کرایه عبارت‌اند از:
1. پرداخت پیش از حمل و نقل:
این روش برای تضمین انجام تعهدات توسط فرستنده استفاده می‌شود.
معمولاً بخشی از کل کرایه به‌صورت پیش‌پرداخت انجام می‌شود.
2. پرداخت در هنگام تحویل بار:
در این روش، کرایه در زمان تحویل بار به گیرنده پرداخت می‌شود.
این روش برای تضمین پرداخت توسط گیرنده استفاده می‌شود.
3. پرداخت بر اساس اعتبار اسنادی:
در این روش، پرداخت کرایه از طریق بانک و با ارائه اسناد مربوطه انجام می‌شود.
این روش برای تضمین پرداخت از سوی هر دو طرف استفاده می‌شود.
4. پرداخت در زمان‌های مشخص طی قرارداد:
در این روش، پرداخت کرایه بر اساس جدول زمانی مشخص در قرارداد انجام می‌شود.
این روش برای تنظیم جریان نقدینگی طرفین مناسب است.
انتخاب زمان پرداخت کرایه بستگی به نوع قرارداد، نوع بار، مسیر حمل و نقل و سایر عوامل دارد. این موضوع باید قبل از شروع حمل و نقل توسط طرفین مورد توافق قرار گیرد.
