این روزها فروش دستگاه های سرخ کن بدون روغن یا سرخ کن های رژیمی توسط کارزارهای تبلیغاتی افزایش پیدا کرده است. سرخ کن های رژیمی یا بدون روغن برای اولین بار در سال 2005 ثبت اختراع شدند . سرخ کن های هوا در سال 2010 به عنوان جایگزینی برای سرخ کردن در دسترس عموم قرار گرفتند. ما در این مطلب شما را با مزایا و معایب سرخ کن بدون روغن آشنا می کنیم .
مزایا و معایب سرخ کن بدون روغن
از آنجایی که بسیاری از مردم از غذاهای سرخ شده لذت می برند، این دستگاه سرخ کن ، توانایی تهیه غذاهایی که با وجود استفاده از روغن کمتر ؛ ترد بودند، باعث محبوبیت سریع آنها شد، حتی اگر زمان پخت طولانی تری نیاز باشد.
سرخ کن بدون روغن چه کار می کند؟
سرخ کن های هوا از فن ها و مکانیسم های گرمایشی استفاده می کنند که به آنها اجازه می دهد مانند یک اجاق گاز همرفتی عمل کنند که در آن هوای گرم به سرعت در اطراف سبد یا سینی پخت و پز گردش می کند.
اکثر سرخ کن های هوا می توانند در مدت پنج دقیقه یا کمتر تا دمای 400 درجه فارنهایت گرم شوند.
فن و مکانیسم گرمایش به سرخ کن اجازه می دهد تا هوای فوق العاده داغ را در اطراف سبد یا سینی پخت و پز پخش کند. این حرکت سریع هوا یک اثر همرفتی ایجاد می کند که غذا را پخته و طلایی می کند. همچنین گرما زمان پخت را کوتاه می کند و در عین حال غذای شما را مرطوب و ترد می کند.
وقتی مواد غذایی درون روغن زیاد سرخ می شود چه اتفاقاتی صورت می گیرد :
1- به خاطر روغن زیاد کالری مواد غذایی خیلی بالا میرود
2- کیفیت و نقطه ی دودزایی روغن روی سلامت غذا اثر میگذارد
سرخ کن بدون روغن غذا را با همان کیفیت «سرخ کردن با روغن» تحویل میدهد در حالیکه از روغن استفاده نمی کند ، اما به چه صورت ؟!
در این دستگاه درجه حرارت خیلی بالاست و جریان هوای خیلی داغ، مواد غذایی را میپزد و این دمای بالا هم خیلی سریع تر از روغن باعث پخت غذا می شود.
یکی از نگرانی‌هایی که در مورد هر دو روش پخت و پز وجود دارد، تشکیل مواد سرطان زا در فرآیند پخت و پز است، مانند آکریل آمید و همچنین آن هایی که با حرارت دادن مکرر روغن ها تولید می‌شوند.
اما معایب سرخ کن بدون روغن چیست ؟
تا به اینجا مزیت سرخ کن های هوا به این صورت تعریف شد که مصرف روغن را کاهش می دهد و همینطور کالری غذا هم طبیعتاً کاهش پیدا می کند .
اما نکته ای که پیش می آید وجود موادی به نام کارسینوژن (CARCINOGEN) است!
**** هر نوع ماده ی خوراکی یا غیر خوراکی که ریسک فاکتورهای ابتلا به سرطان رو افزایش بده، کارسینوژنه.
مثلا یک روغن خوب طبیعتاً کارسينوژن نیست، اما همان روغن خوب مثلا روغن کنجد، وقتی حرارت زیاد ببیند و به نقطه ی دود برسد تبدیل به کارسينوژن می شود.
پس کارسينوژنها ذاتا کارسينوژن نیستن و یه تغییرات فیزیکی و شیمیایی که روی آنها اتفاق میفتد تبدیل به کارسينوژن می شوند.
**مقاله ای در سایت NIH گفته شده پخت گوشت در دمای بالا باعث افزایش کارسينوژن میشه!
اما وقتی گوشت را در آب می پزیم در دمای 100 درجه پخته میشود یا استیک حدودا تو دمای 150 درجه با روغن طبخ میشه اما به دمای 170 یا بالای 200 نمی رسد!
درحالیکه پخت با این دستگاه با حرارت خیلی زیاد انجام میشه و همین گرمای زیاد باعث اکسیداسیون سریع پروتئینهای گوشتی میشه و ماده ای به نام کارسینوژن تولید می کند .
حتی بعضی سبزیجات ، سیب زمینی و این دست موادی که کربوهیدرات دارند، حرارت زیاد باعث ایجاد سایکلیک آروماتیک هایدروکربن (CYCLIC AROMATIC HYDROCARBON) میشه که نوعی کارسینوژنه!
جنس بدنه سرخ کن های بدون روغن چیست ؟
**** جنس ظرفی که داخل این دستگاه هاست پایه ی آلومینیومی دارد که حرارت زیاد و محیط اسیدی، آلدهید (ALDEHYDE) آزاد میکند که نوعی کارسينوژن است . در نتیجه ریسک تولید کارسينوژن در این دستگاه بالاست!
اما طعم و مزه ی غذا در این دستگاه ها به چه صورت هست ؟
از نظر طعم، مزه و ظاهر غذا هم سرخ کردن مواد غذایی در روغن کیفیت و طعم خیلی متفاوتی نسب به پخت با هوای خیلی داغ دارد!
بالاخره سرخ کن بدون روغن بخریم یا نخریم ؟!
در مورد کارسینوژن ها، نمیتوان گفت 100 درصد استفاده از سرخ کن بدون روغن بدتر از سرخ کردن در روغن است!
اما چون برای سرخ کردن معمول هم از روغن ها و ظروف نامناسب استفاده میشود که خطر تولید کارسینوژن رو بالا میبرد … پس میتوان گفت تو حوزه ی سمی شدن و ایجاد کارسينوژن هر دو مساوی و ناسالم هستن، اما تو بحث پایین بودن کالری و نداشتن آسیب های روغن، نسبت به سرخ کردن مزیت دارد…
در نتیجه با توجه به مزیت هایی که گفته شد هر دو روش تقریبا با هم مساوی هستن اما با استفاده از روغن های خوب و مراعات مصرف سرخ کردنی و نتیجه ی مطلوب تر و امن تری در مقایسه با مصرف این دستگاه خواهیم داشت.
