روش خرید خودرو از بورس کالا

پس از تصویب شواری عالی بورس، در اردیبهشت ماه سال 1401، خرید خودرو از بورس کالا امکان یافت. در طی سالیان گذشته عرضه خودرو در بورس بارها مطرح شد، اما به دلایل مختلفی مثل نبود سازوکار و زیرساخت های لازم به مراحل اجرا نرسید. اکنون افراد می توانند اقدام به خرید برخی از خودروها نمایند. در این قسمت از گهر به جزییات و چگونگی دریافت کد و نحوه خرید خودرو از بورس کالا خواهیم پرداخت.

آموزش نحوه خرید خودرو از بورس کالا

چرا خودرو در بورس کالا عرضه شد؟

بازار خودرو به نظر میرسد در حال تغییرات فراوانی است. از آزاد سازی واردات خودرو گرفته است تا فروش خودرو در بورس کالا. در سال های گذشته به دلیل مشکلات فراوان در این بازار، باعث شده است مصرف کننده هم با قیمت بالاتر و هم با دردسر های فراوان بتواند خودرو را خریداری کند. چهارشنبه هفته گذشته در اولین اقدام برای رفع مشکلات این بازار، اولین خودرو در بورس کالا به فروش رفت. در اولین معامله خودرو در بورس کالا،  جمعا ۱۰۳دستگاه کارا دوکابین و کارا تک‌کابین در بورس‌کالا فروش رفت که به گفته سرپرست مدیریت تسویه و پایاپای بورس‌کالا قیمت کشف شده این دو محصول با احتساب ارزش افزوده و سایر هزینه حدود 10 میلیون تومانی پایین تر از قیمت بازار ازاد بود.
به نظر میرسد فروش خودرو در بورس کالا و کشف قیمت از طریق عرضه و تقاضا باعث شود که قیمت ها تعدیل شود. حال که این مهم آغاز شده است بسیاری از افراد نمی دانند که چگونه میتوان از بورس کالا خودرو را خریداری کرد؟ جزییات و چگونگی دریافت کد و خرید از بورس به چه صورت است؟ چه نوع خودروهایی در بورس کالا عرضه می‌شوند؟ شرایط خرید خودرو از بورس چیست؟ در این مقاله قصد داریم مرحله به مرحله چگونگی و نحوه خرید خودرو در بورس کالا را توضیح دهیم و مدارکی را که باید فراهم کنید را به طور کامل بیان می‌کنیم.

مراحل خرید خودرو در بورس کالا

گام اول : ثبت نام در سامانه سجام

بعد از باز کردن حساب ، افراد متقاضی حتما باید در سامانه سجام ثبت نام کنند. سامانه جامع اطلاعات مشتریان که به اختصار سجام نامیده می‌شود، توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و برای ارائه خدمات یکپارچه و فراگیر به فعالان بازار سرمایه ایجاد شده است. سجام سامانه‌ای است که برای جمع‌آوری و تجمیع سوابق معاملاتی سهامداران ایجاد شده و سهامداران به راحتی می‌توانند دارایی‌های خود را در این سامانه مشاهده و از سودهای دریافتی نیز اطلاع پیدا کنند.

گام دوم: ثبت نام در کارگزاری

در گام دوم، فرد متقاضی باید در یک کارگزاری ثبت نام کند. ثبت نام در کارگزاری باعث میشود که فرد راحتر به معاملات در بورس کالا بپردازد. در نتیجه بعد از اینکه فرد در سایت سجام ثبت نام کرد باید در کارگزاری ثبت نام کند و سپس اقدام به گرفتن کد آنلاین از بورس کالا شود.

ثبت نام در کارگزاری

گام سوم: بازکردن حساب وکالتی

در گام سوم خرید خودرو در بورس کالا، فرد متقاضای باید یک حساب وکالتی داشته باشد. حساب وکالتی، در واقع یک نوع حساب بانکی است که برای واریز وجوه پیش‌پرداخت مشتری نزد یکی از بانک‌های منتخب افتتاح می‌شود. برای افتتاح حساب وکالتی با دریافت معرفی نامه بانک ملت (دانلود فرم معرفی نامه) و پر کردن آن، باید به یکی از شعب بانک ملت مراجعه کنید و حساب وکالتی خود را باز کنید.

آیا برای معامله افراد باید حساب وکالتی داشته باشند؟

با توجه صحبت های گفته شده ، هر فردی که بخواهد خودرو یا هر محصول دیگری از بورس کالا به صورت فیزیکی خریداری کند باید یک حساب وکالتی داشته باشد. نکته مهم این است که این حساب وکالتی کاملا با حساب در اختیار بورس متفاوت است و افرادی که در بازار آتی بورس کالا معامله میکنند هم باید حساب وکالتی را خریداری کنند.

گام چهارم: دریافت کد معاملاتی آنلاین بورس کالا

بعد از دریافت کد سجام در گام سوم، فرد متقاضی خودرو از بورس کالا، باید کد آنلاین مخصوص بورس کالا را دریافت کند. نکته مهم این است که این کد با کد معاملاتی بازار سهام فرق میکند و افرادی که کد معاملاتی بازار سهام را دارند هم باید کد آنلاین بورس کالا را دریافت کنند.

جزییات و چگونگی دریافت کد و خرید از بورس به چه صورت است؟

• – وارد شدن به سامانه خرید آنلاین بورس کالا
• – بعد از کلیک بر روی لینک بالا، شما با صفحه پایین مواجه می شوید. در این صفحه بر روی گزینه اخذ کد آنلاین در بورس کالا کلیک می کنید.

• – بعد از کلیک بر روی گزینه اخذ کد آنلاین بورس کالا، شما وارد صفحه زیر می شوید. در این صفحه باید کد ملی و شماره تلفن همراه خود را وارد کنید.

• – بعد از وارد کردن کد ملی و شماره موبایل همراه خود و زدن گزینه ادامه، یک کد 5 رقمی به شماره موبایل وارد شده در مرحله قبل از سامانه سجام ارسال خواهد شد. این کد ارسالی را در جای خالی وارد می کنید و گزینه ادامه را می زنید.

• – بعد از وارد کردن کد ارسالی، تمام اطلاعات شما از سامانه سجام خوانده و برای شما نمایش داده میشود. در این مرحله اطلاعات کاربر نمایش داده می شود. در صورت صحیح بودن، گزینه ادامه را بزنید.

• – بعد از مرحله اطلاعات کاربر، به مرحله نشانی شخص حقیقی می رسیم. در این مرحله هم در صورت صحیح بودن اطلاعات و تکمیل باقی خانه های ضروری، گزینه ادامه را بزنید.

• – بعد از وارد کردن اطلاعات کاربر، فرد در این مرحله باید اطلاعات شغلی خود را وارد کند. با تکمیل این مرحله، گزینه ادامه را بزنید. نکته مهم در این مرحله گزینه نوع فعالیت است که شما باید خرید خودرو را بزنید.

• – بعد از وارد کردن اطلاعات شغلی، به مرحله اطلاعات مالی می رسیم. در این مرحله باید به صورت دقیق اطلاعات خود را وارد کنید و گزینه ادامه را بزنید.

• – بعد از مرحله اطلاعات مالی، اطلاعات حساب بانکی شما که از حساب سجام گرفته شده است نمایش داده میشود.در این مرحله شما از قبل حساب وکالتی خود را بازکرده اید و نیاز به دانلود معرفی نامه ندارید.

• – بعد از تکمیل اطلاعات حساب بانکی، وارد مرحله آپلود مدارک مورد نیاز می شوید. در این مرحله صرفا نیاز است عکس نمونه امضا خود را آپلود کنید. نکته مهم در این مرحله این است که عکس نمونه امضا الزامی میباشد ولی برای اطمینان بیشتر؛ عکس کارت ملی و شناسنامه خود را هم در قسمت های مربوطه آپلود کنید.
• بعد از سپری کردن مرحله قبل، وارد مرحله تعهدات مشتری می شوید. در این مرحله با تیک زدن دو گزینه و قبول قوانین و مقررات و تایید نهایی، یک پیام حاوی اینکه کد بورسی بازارهای فیزیکی و مالی شما نزد کارگزاری کاریزما با موفقیت ثبت گردید، به موبایل شما ارسال میشود. بعد از حدود 2 روز کاری هم نام کاربری و رمز عبور برای شما پیامک میشود.

گام پنجم: وارد کردن حساب وکالتی

در این مرحله شما باید حساب وکالتی که در بانک ملت باز کرده اید، را وارد سامانه خرید آنلاین بورس کالا بکنید. با وارد شدن به این سایت و زدن گزینه “اعلام شماره حساب وکالتی” میتوانید حساب وکالتی خود را وارد سیستم کنید.

گام ششم: واریز قیمت پایه

بعد از دو روز کاری که نام کاربری و رمز عبور خود را دریافت کردید، شما آماده خرید خودرو از بورس کالا هستید و باید منتظر اعلامیه عرضه خودرو در بورس کالا باشید. اعلامیه هر عرضه با توجه به صحبت های انجام شده از چند روز قبل در سایت بورس کالا اعلام میشود و فرد خریدار، باید تا روز قبل از عرضه خودرو در بورس کالا، حساب وکالتی خود را به اندازه قیمت پایه خودرو مورد نظر شارژ کند. به طور مثال در روز چهارشنبه هفته گذشته خودروی کارای تک کابین با قیمت پایه حدود 291 میلیون تومان عرضه شد. در صورتی که فردی درخواست خرید این خودرو را داشت، باید مبلغ 291 میلیون تومان را قبل از عرضه در حساب وکالتی خود شارژ می کرد.

گام هفتم: ثبت سفارش خرید خودرو

بعد از اینکه متقاضی خرید خودرو در بورس کالا، مبلغ پایه خودرو مورد نظر را در حساب وکالتی خود شارژ کرد، باید در روز عرضه با وارد شدن به سامانه آنلاین بورس کالا درخواست خود را ثبت کند. این ثبت درخواست سریعا به بخش معاملات کالای کارگزاری ارسال میشود و خودرو مورد نظر در صورت عرضه کافی خریداری میشود.

گام هشتم: تعیین نمایندگی

بعد از تایید خرید خودرو توسط کارگزاری، فرد خریدار باید نمایندگی را جهت دریافت خودرو در همان سامانه آنلاین بورس کالا تعیین کند.

با انجام دادن مراحل بالا، شما توانسته اید از بورس کالا، خودرو مورد نظر خود را خریداری کنید. متقاضیان باید در نظر داشته باشد که در صورت برنده شدن باید هزینه‌های دیگری را نیز بپردازند. این موارد شامل مالیات بر ارزش افزوده، مالیات و عوارض شماره‌گذاری و هزینه بیمه شخص ثالث است.

نحوه خرید خودرو در بورس کالا

به طور خلاصه نحوه خرید خودرو در بورس کالا پس از اخذ کد بورسی بازار فیزیکی توسط مشتری و اعلام شماره حساب وکالتی به کارگزاری کاریزما بدین صورت است که ابتدا مشتری می‌بایست:

1-    یک روز قبل از ثبت سفارش مبلغ قیمت پایه به حساب وکالتی واریز کند
2-    تا پیش از ساعت 8:30 دقیقه درخواست خرید خود را در سامانه خرید آنلاین کارگزاری ثبت نماید
3-    نمایندگی مورد نظر را جهت دریافت خودرو در سامانه بورس کالا تعیین نماید

چه خودروهایی در بورس کالا عرضه می شوند؟

نوع خودرویی هایی که در بورس کالا عرضه میشوند، به طور دقیق در اطلاعیه که از قبل بر روی سایت بورس کالا گذاشته میشد، مشخص میشود. اما تا الان علاوه بر خودرو کارا، خودرو شاهین نیز در بورس کالا پذیرفته شده است و به زودی در این بازار عرضه خواهد شد. مدیر عملیات عرضه بورس کالا، در این مورد اعلام کرده است که ۸۰درصد از تولید سالانه خودرو شاهین، از محصولات سایپا، در بورس کالا عرضه خواهد شد.

پذیرش خودروهای جدید در بورس کالا

همچنین براساس اطلاعیه بورس کالا در تاریخ 26 مرداد در تالار فیزیکی بورس کالا و به صورت حراج باز، تعداد 600 دستگاه خودروی دیگنیتی و فیدلیتی 5 و 7 نفره عرضه می‌شود که این مقدار حداکثر می‌تواند تا 70 دستگاه دیگر افزایش یابد.

زمان خرید خودرو در بورس

سوال این است که چه زمانی می‌توان این خودروها را از بورس کالا خریداری کرد؟ طبق اطلاعیه بورس کالا دو خودروی SUV بهمن موتور با نام های دیگنیتی و فیدلیتی در تاریخ 26 مرداد ماه سال جاری به صورت حراج باز در تالار فیزیکی بورس کالا به فروش می‌رسند.

قیمت خودرو در بورس کالا

قیمت پایه هر دستگاه خودرو فیدلیتی 7 نفره 772 میلیون تومان، فیدلیتی 5 نفره 758.5 میلیون تومان و دیگنیتی نیز 821.5 میلیون تومان تعیین شده است که با هر کد ملی تنها می‌توان یک خودرو خریداری نمود. برای اطلاع از نحوه خرید خودرو از بورس کالا مقاله زیر را مطالعه کنید. علاوه بر آن، به قیمت های پایه هزینه های دیگری همچون مالیات بر ارزش افزوده به مقدار 9 درصد بر مبنای قیمت نهایی فروش و هزینه های دیگری شامل: مالیات و عوارض شماره گذاری، هوشمندسازی کارت خودرو، خدمات پست، شماره گذاری خودرو و  بیمه شخص ثالث نیز افزوده می‌شود.

اولین مرحله عرضه چه زمان و با چه قیمتی است؟

در مورد عرضه های خودرو در بورس کالا، از چند روز قبل در سایت بورس کالا، اطلاعیه عرضه منتشر میشود. در این اطلاعیه قیمت پایه و زمان عرضه مشخص میشود. هر چند همانطور که گفته شد اولین عرضه در روز چهارشنبه 28 اردیبهشت ماه انجام شد و و عرضه بعدی بورس کالا نیز در 26 مرداد ماه وعده داده شده است.

قوانین خرید خودرو از بورس کالا چیست؟

طی اطلاعیه منتشر شده توسط بورس کالا، شرایط خرید خودرو از بورس کالا بدین صورت است که:

1-    میزان پیش دریافت خرید خودرو تا اطلاع ثانوی، معادل 30% است
2-    زمان ثبت سفارش از یک روز پس از تایید عرضه تا ساعت 8:30 روز معامله خواهد بود
3-    هر کد بورسی امکان سفارش بر روی یک کد عرضه از مجموع عرضه‌های روز انجام معامله را دارد.

مزایای فروش خودرو در بورس کالا

حذف قیمت دستوری با بورسی شدن خودرو را شاید بتوان از اولین مزایای فروش خودرو در بورس کالا برشمرد. با عرضه خودرو در بورس کالا و حذف تدریجی فروش خودرو به صورت قرعه کشی سایه این قیمت گذاری بر سر تولیدکنندگان خودرو کنار می‌رود و می‌تواند نقطه عطفی برای بهبود وضعیت آنان شود. همچنین عرضه خودرو در بورس، بازار را ساماندهی می‌کند.در ادامه برخی دیگر از مزایای عرضه خودرو در بورس کالا از نگاه کارشناسان را ذکر می‌کنیم.

1- دسترسی مصرف کنندگان به خودرو آسان‌تر می‌شود: برای خرید خودرو تنها داشتن کد بورسی که در بخش های قبلی بدان اشاره شد کافی خواهد بود. 

2- شفافیت معاملات: به دلیل ثبت شدن اطلاعات خریداران و فروشندگان و داشتن آمار دقیق مبلغ خرید و فروش و تعداد فروش و … شفافیت در بازار خودرو ایجاد خواهد شد. 

3- کشف قیمت های تعادلی و حمایت از بخش تولید

مشکلات فروش خودرو در بورس کالا

هرچند مدت نسبتا زیادی است که تصویب عرضه خودرو در بورس کالا بوسیله وزارت صمت کلید خورده است، اما مسیر فروش خودرو در بورس پرفراز و نشیب بوده است و مشکلاتی نیز بر سر راه بود. پیشتر وعده داده شده بود که فروش خودرو در بورس کالا با عرضه سایپا شاهین و محصولات گروه بهمن موتور رقم خواهد خورد که در نهایت در تاریخ 28 اردیبهشت عرضه محصولات بهمن‌ موتور در بورس کالا استارت خورد. در ادامه نیز وعده فروش دیگر محصولات گروه بهمن (خودروهای تیپ SUV) داده شد که با توقف عرضه خودرو در بورس به دستور وزارت صمت، این عرضه به تاریخ بعدی موکول شد. در نهایت با مترفع شدن شرط جدید سازمان بورس برای عرضه خودرو، در تاریخ 26 مردادماه 600 دستگاه دیگنیتی و فیدلیتی عرضه می‌شود.