محصولات ارگانیک چیست + مزایا و معایب
محصولات ارگانیک به محصولات گیاهی و حیوانی گفته می شود که با سیستم طبیعی تولید می شوند. در جریان تولید محصولات ارگانیک هیچگونه مواد شیمیایی استفاده نمی شود. موضوع محصولات ارگانیک در سال ۱۹۲۴ در آلمان مطرح شد و در سال ۱۹۹۰ استانداردهای آن تعیین شد. اگر می خواهید بدانید محصولات ارگانیک چیست چه مزایایی دارد این بخش گهر را بخوانید.
محصولات ارگانیک چیست + مزایا و معایب
محصولات ارگانیک
از روزی که اشتاینر، اقتصاددان آلمانی در سال ۱۹۲۴ تحت عنوان اقتصاد کشاورزی مساله غذاهای ارگانیک را مطرح کرد توجه افکار عمومی به این شیوه از تولید محصولات غذایی جلب شد. سپس سال ۱۹۸۰ میلادی کشورهای اروپایی قوانین مربوط به غذا و کشاورزی ارگانیک را وضع کردند و سال ۱۹۹۰ استانداردهایی برای این گونه محصولات تدوین شد.
فرانسه اولین کشوری بود که برای میوهها و سبزیجات و غلات، برچسب دولتی با عنوان کشاورزی ارگانیک ارائه داد. اکنون استرالیا ۸۴ درصد از اراضی کشاورزی ارگانیک دنیا را داراست و اتحادیه اروپا گواهی کشاورزی ارگانیک صادر میکند. امروزه میل به مصرف محصولات ارگانیک در میان مردم بسیار بیشتر شده و همه افراد میخواهند با خوردن غذای تهیه شده از محصولات ارگانیک سلامت خود را تضمین کنند. جالب اینجاست که مصرفکنندگان محصولات ارگانیک معتقدند اصالت غذایی بهتری دارند و به نظر خوشمزهتر نیز هستند، اما آیا بهراستی محصولات ارگانیک سالم است؟
ارگانیک به چه محصولاتی میگوییم؟
محصولات ارگانیک شامل محصولاتی حیوانی و گیاهی است که در تولید آن از سیستم طبیعی استفاده شده و در تمام مراحل رشد با سیستم طبیعی هماهنگ باشند و در آنها اصلاح ژنتیک و مواد شیمیایی شامل حشرهکش، قارچکش، آفتکش و علفکشها به کار نرفته باشد.
معیارهای تشخیص محصول ارگانیک
از مهمترین شاخصهای گیاهان ارگانیک این است که از سه سال قبل، خاک کشاورزی با فاضلاب آبیاری نشده باشد و فاقد فلزات سنگین مثل سرب و کلرورپتاسیم باشد. همچنین در چرخه تولید این گیاهان از علفکشها، حشرهکشها، قارچکشها، آفتکشها، کودهای شیمیایی، لارو و تخمکش نیز استفاده نشده باشد. تغییرات ژنتیک، پرتودهی با اشعه گاما، یونیزان و مواد شیرینکننده و رنگدهنده مصنوعی هم در آن به کار نرفته باشد. همچنین در تولیدات حیوانی (گوشت، شیر و تخممرغ) نباید در زمان رشد حیوان از هورمون BST گاوی (Bovine Somatotropin) یا آنتیبیوتیکها (تتراسایکلین) و… استفاده شده باشد و باید خوراک و آب حیوانات کاملا از نوع ارگانیک باشد.
کارشناسان تغذیه چه میگویند؟
کارشناسان تغذیه بر این باورند که افراد بهتر است تا حد امکان از مواد غذایی ارگانیک استفاده کنند. این گروه میگویند: مصرف مواد غذایی سالم و ارگانیک حتی اگر قیمت آنها کمی بالاتر باشد، صرفهجویی در کاهش هزینههای درمانی آینده است.
مروارید برهانی، کارشناس ارشد تغذیه در این رابطه میگوید: هم اکنون در تولید بسیاری از مواد غذایی از مواد شیمیایی و هورمونها استفاده میشود که وجود این مواد شیمیایی و هورمونها در مواد غذایی باعث ابتلا به انواع سرطان و بیماریهای دستگاه گوارش و حتی بیماریهای قلبی میشود. همچنین این مواد در رشد جنین، شیر مادران شیرده و حتی عقیم شدن مردان و قاعدگی زنان تاثیر دارد.
وی با اشاره به اینکه حتی آفتها و حشرات نیز به سمت مواد غذایی که طبیعی تولید نشدهاند نمیروند، میافزاید: آفتها و حشرات میدانند مواد شیمیایی در پوست این میوهها ذخیره شده و از این رو به میوههای غیرطبیعی نزدیک نمیشوند.
برهانی مواد پروتئینی را از دیگر مواد غذایی میداند که بهتر است نوع ارگانیک آن مصرف شود و خاطرنشان میکند: بهتر است مردم تا حد امکان از مرغهای محلی یا مرغ سبز که به تازگی وارد بازار شده استفاده کنند، زیرا مقدار هورمون و آنتیبیوتیکهای موجود در این نوع مرغها به مراتب کمتر است. همچنین بهتازگی شیر و ماست ارگانیک وارد بازار شده که استفاده از این محصولات هم بهتر است.
وی با اشاره به اینکه مصرف محصولات ارگانیک کمکم بین مردم در حال جا افتادن است، میافزاید: اگرچه این محصولات قیمت بالاتری دارند، چون تولید آنها هزینهبر است، اما در نهایت نوعی پسانداز برای سلامت افراد است. یادمان باشد که افراد به دلیل مصرف همین مواد غذایی در قدیم طول عمر بیشتری داشتند و کمتر به بیماری مبتلا میشدند.
واژههای مربوط به موادغذایی ارگانیک
اگر هنگام خرید خواستید مواد ارگانیک بخرید باید با برخی واژهها آشنا باشید که نوشتن آنها روی برچسبهای مواد ارگانیک الزامیاست:
۱۰۰ درصد ارگانیک: این واژه به معنی آن است که ماده غذایی دارای هیچ اجزای مصنوعی (سنتزی) نیست و میتوان برای آن از مهر ارگانیک استفاده کرد.
ارگانیک: این واژه به معنی آن است که دستکم ۹۵ درصد از ماده غذایی را اجزای ارگانیک تشکیل میدهد. برای این ماده غذایی هم میتوان از مهر ارگانیک استفاده کرد.
تهیه شده از اجزای ارگانیک: این واژه به معنی آن است که ماده غذایی باید دست کم به میزان ۷۰ درصد از اجزای ارگانیک تشکیل شده باشد. برای این ماده غذایی نمیتوان از مهر ارگانیک استفاده کرد.
گوشت، تخممرغ، گوشت طیور و لبنیاتی که دارای برچسب «ارگانیگ» است باید از حیواناتی بهدست آمده باشد که هرگز به آنها آنتیبیوتیک یا هورمونهای رشد نداده باشند.
فواید زراعت ارگانیک:
۱- در کشاورزی ارگانیک آب توسط مواد شیمیایی آلاینده مانند کودهای مصنوعی، آلوده نمیگردد.
۲- در کشاورزی ارگانیک تعادل اکوسیستم و حاصلخیزی خاک حفظ میگردد. فرسایش خاک نیز تا ۵۰ درصد کاهش می یابد.
۳- تنوع زیستی در زمینهای زراعی ارگانیک ۵۷ درصد بیشتر است. (به علت عدم استفاده از سموم آفت کش و علف کش)
۴- کشاورزان در معرض سموم و آلاینده های کمتری قرار میگیرند.
فواید مصرف مواد غذایی ارگانیک:
۱- ارزش غذایی بالاتری دارند. میزان ویتامین C ، کلسیم، منیزیوم، آهن و فسفر در مواد غذایی ارگانیک بیشتر است.
۲- مواد غذایی ارگانیک حاوی آنتی اکسیدان بیشتری میباشند. در مواد غذایی ارگانیک آنتی اکسیدان PHENOLIC بیشتر یافت میگردد (۵۰ درصد بیشتر از محصولات غیر ارگانیک). چراکه آفت کشهای مصنوعی تولید این مواد را در گیاهان کاهش داده اما کودهای حیوانی و آلی بکار رفته در کشاورزی ارگانیک تولیدآنها را افزایش میدهد.
۳- کمتر سمی هستند. محصولات ارگانیک سالم تر بوده و به بقایای آفت کشهای آلی کمتر آلوده میباشند. همچنین این محصولات فاقد افزدنیهای غذایی بوده و طبعا سالمتر میباشند.
۴- خوشمزه و خوش طعم تر هستند. یکی از دلایل آن این است که محصولات ارگانیک پس از برداشت در مدت زمان کمتری بدست مصرف کننده رسیده و تازه تر میباشند. و همچنین در محصولات تهیه شده به روش سنتی، با فرآوریها و دستکاریهایی که بروی آنها صورت میگیرد تنها به ظاهر، رنگ، بالا بردن ماندگاری، افزایش تولید و مقاوم کردن آنها در برابر صدمات ناشی از حمل و انبار داری توجه می شود و نه کیفیت و ارزش تغذیه ای آن.
۵- تولید کنندگان محصولات ارگانیک از استانداردها و دستورالعمل های بسیار سخت گیرانه ای تبعیت میکنند که احتمال آلوده شدن اینگونه محصولات به هر گونه مواد شیمایی و سمی منتفی میباشد.