علل کرم خوردگی دندان و راه های درمان آن

تاريخ : 15 شهریور

کرم خوردگی دندان یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد با آن مواجه می شوند. اما علل آن و راه های درمان آن چیست؟

علل کرم خوردگی دندان و راه های درمان آن, پورتال خبری فرهنگی گهر

دانشمندان به طور کلی چهار عامل زیر را در کرم‌خوردگی دندان موثر می‌دانند:
۱. کمبود مواد معدنی در رژیم غذایی (به خصوص منیزیم، کلسیم و فسفر)
۲. کمبود ویتامین‌های محلول در چربی مثل ویتامین E و ویتامین های A، D،  و K
۳.مصرف بیش از حد اسید فیتیک
۴.مصرف بیش از اندازه شکرهای فرآوری شده.
بنابراین پنج گام موثر در جهت از بین بردن کرم‌خوردگی دندان عبارتند از:
۱. حذف شکر به منظور جلوگیری از رشد باکتری‌های دهان
۲.مصرف مواد مغذی مثل سبزیجات، روغن‌های سالم مثل روغن نارگیل، آووکادو، دانه‌های روغنی و آجیل
۳. غرغره کردن روغن
این کار قرن‌هاست که به منظور ضدعفونی کردن دهان مورد استفاده قرار گرفته است. یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را به مدت ۲۰ دقیقه در دهان بچرخانید. اگر ۲۰ دقیقه زیاد است، می‌توانید در هفته‌های اول ۳ تا ۵ دقیقه این کار را انجام دهید. بعد از سپری شدن مدت مورد نظر، محلول را از دهان خارج کنید.
۴.حذف اسید فیتیک
این اسید بازدارنده آنزیم‌های بدن و مسدودکننده مواد معدنی است و در غلات، آجیل و لوبیاهای غیر ارگانیک یافت می‌شود. این ماده سلامت انسان را به خطر انداخته و مشکلاتی چون کمبود مواد معدنی و پوکی استخوان را در پی دارد. مصرف مواد طبیعی می‌تواند از ورود فیتیک اسید به بدن جلوگیری کند.
۵.استفاده از خمیردندان‌های دارای مواد معدنی و بدون فلوراید

پوسیدگی دندان تاریخچه‌ای ۱۵ هزار ساله دارد ولی تا حوالی سال ۱۷۰۰ میلادی، راز پوسیدگی دندان‌ها کشف نشده بود. از دوران کودکی اصطلاح «کرم‌خوردگی» دندان به گوش ما خورده است! بسیاری از ما وقتی بچه بودیم، از سوی بزرگ‌ترهایمان تهدید می‌شدیم که اگر مواظب دندان‌هایمان نباشیم، «کرم» دندان‌هایمان را می‌خورد. همین الان هم اصطلاح «کرم‌خوردگی»، به جای پوسیدگی بین بسیاری از مردم رواج دارد ولی واقعا چرا اصطلاح «کرم‌خوردگی» برای پوسیدگی دندان تا این حد رایج شده است؟ پاسخ این پرسش را در این مطلب می‌خوانید.

 

در بسیاری از فرهنگ‌های دنیا، اشاره به کرم دندان وجود دارد. اشاره به کرم‌خوردگی دندان‌ها در زبان‌های زنده دنیا، علاوه بر بار استعاری، از پیشینه تاریخی باورمندی برخوردار است. در انگلستان تصور می‌شد کرم‌هایی شبیه مارماهی عامل پوسیدگی دندان‌ها هستند! در شمال آلمان کرم دندانی را به رنگ‌های خاکستری، قرمز و آبی تصور می‌کردند و با لاروها مقایسه می‌شدند. کرم‌های دندانی در فرهنگ‌های مختلف، نماد شیاطین تلقی می‌شوند!

در جمجمه‌های پیداشده از یک میلیون سال قبل آثاری از پوسیدگی دندانی دیده می‌شود. آغاز دوره کشاورزی و رشد رژیم کربوهیدراتی موجب افزایش شیوع پوسیدگی در انسان‌ها شد. در متون سومری، مصری و ژاپنی اشاره‌هایی به «کرم» دندان وجود دارد. در رم باستان، مردم برای کاهش آلام دندان درد، به سنت آپولو متوسل می‌شدند! دلاک‌جراح‌ها در همه جای دنیا وظیفه خارج کردن دندان‌های پوسیده و جلوگیری از گسترش عفونت را برعهده داشتند. این دلاکان در نبود بی‌حسی موضعی از مخدر‌ها و الکل برای کاهش درد حین خارج کردن دندان استفاده می‌کردند. ماده بی‌حسی نواکائین را در سال ۱۹۰۵ شیمیدان آلمانی، آلفرد اینهورد معرفی کرد. با همه این تمهیدات، کشیده شدن دندان برای یک فرد در حد یک شکنجه، دردناک بود! هرچند این شکنجه، با توجه به اینکه آنتی‌بیوتیک‌ها به دنیای علم معرفی نشده بودند، در موارد زیادی به قیمت زنده ماندن فرد مبتلا و نجات از گسترش عفونت، تمام می‌شد.

پیرفوچارد با چاپ کتابی با نام «جراح دندان‌پزشک» در سال ۱۷۲۸ برای اولین بار، باور «کرم دندان» را باوری مردود دانست و ارتباط پوسیدگی دندان با مواد قندی را مطرح کرد اما تا حوالی سال ۱۸۹۰ طول کشید تا میلر مکانیسم ارتباط پوسیدگی دندان با قندها را از طریق مطرح کردن علت «میکروارگانیسم‌ها» (میکروب‌ها) برای پوسیدگی‌ دندان توضیح دهد.

 

چرا کرم دندان؟

پوسیدگی دندان در گونه‌های مختلف تاریخچه‌ای ۱۵ هزار ساله دارد اما تا حوالی سال ۱۷۰۰ میلادی، راز پوسیدگی دندان‌ها کشف نشده بود. انسان متوجه شد با برداشتن تاج دندان، به حفره‌ای خالی می‌رسد که حاوی جسمی کرم مانند است! این جسم کرم مانند که امروزه می‌دانیم همان پالپ یا عصب دندان است بعد از اینکه خارج می‌شد، در بسیاری از موارد درد را برای مدت طولانی کاهش می‌داد یا قطع می‌کرد بنابراین این تصور ایجاد می‌شد که عامل خرابی دندان، کرمی است که وقتی خارج شود، درد برطرف می‌شود. شاید شباهت آفت و کرم‌خوردگی میوه‌ها، محصولات کشاورزی و چوب هم علت دیگری بوده است که توصیف فساد دندان (پوسیدگی) را از نظر ذهنی و استعاری مشابه کرم‌خوردگی می‌کرد.

 

مختصری از تاریخ عصب‌کشی

در زمان باستان مخلوط دانه بنگ و موم را روی محل پوسیدگی دندان قرار می‌دادند. احتمالا برای مدت نامعین، درد با این روش قطع می‌شد. اکنون می‌دانیم بنگ دانه با نام علمی Hyoscyamus niger عامل نکروتینگ (از بین رفتن بافت زنده) در دندان است. زمان‌های بسیار قدیم از میله‌های فلز داغ برای فرو بردن در حفره پوسیدگی برای کاهش درد استفاده می‌شد! صرف‌نظر از اینکه به علت وجود نداشتن بی‌حسی موضعی در آن زمان‌ها، این عمل احتمالا بسیار دردناک بوده است، می‌توان آن را تقریبا معادل درمان «پالپکتومی» در آن دوران در نظر گرفت!

 

در مقدمه کتاب دنتال پالپ به نام پزشک ایرانی، زکریای رازی اشاره شده است که با وارد کردن میله گرم داخل دندان، درد دندان را برطرف می‌‌کرد. با شناخت علت پوسیدگی دندان و ابداع، روش‌های پیشگیری متعاقب شناخت اتیولوژی و جایگزینی تکنیک‌های جدید درمان کانال ریشه به جای کشیدن دندان، دانش دندان‌پزشکی این امکان را یافت که دانشی ارزشمند و تاثیرگذار در حوزه عمومی زندگی انسان باشد. ابداع بی‌حسی موضوع و آغاز کاربرد اشعه ‌ایکس در دندان‌پزشکی ۲ پیشرفتی بودند که در به ثمر رسیدن آنچه ما دانش اندودنتیکس می‌دانیم نقش بسزایی داشته‌اند. علم اندودنتیکس با توجه به اینکه تنها رویکرد و راه چاره نگهداری دندان‌های مبتلا به التهاب پالپ و دور ریشه دندان (پالپیت و پریودنتیت) حتی در زمان حال است، اهمیت کلیدی در دندان‌پزشکی دارد. انجمن اندودنتیست‌های ایالات متحده هم در سال ۱۹۴۳ تاسیس شد. دانش مبتنی بر شواهد درمان ریشه هرچند عمر زیادی نکرده و بالنسبه جدید است، در همین مدت کوتاه هم شاهد پیشرفت‌های بسیار زیادی بوده است.

دکتر علی مرسلی، متخصص درمان ریشه

آخرين هاي اين بخش
ديگران چه مي خوانند
دیدگاه ها
برای ارسال دیدگاه مرتبط با این مطلب کلیک کنید

گـهـر در شبکه هاي اجتماعي