خودشناسی چیست ؟ چگونه باید خودمان را بشناسیم؟

تاريخ : 5 اسفند

آیا می دانید خودشناسی چیست ؟ آیا می دانید از چه روش هایی می توان به خودشناسی دست یافت؟ اصلا برای چه باید خودمان را بشناسیم؟ برای یافتن پاسخ این سوالات این بخش گهر را تا پایان دنبال نمایید.

خودشناسی چیست ؟ چگونه باید خودمان را بشناسیم؟, پورتال خبری فرهنگی گهر

خودشناسی چیست ؟ چگونه باید خودمان را بشناسیم؟

انسان موجودى است که داراى استعدادهاى بسیار و قابلیت هاى بى شمارى است هم از نظر ابعاد روحى و معنوى و هم از نظر توان هاى جسمى و بدنى . حال اگر کسى بخواهد وجودش را در همه این ابعاد و زمینه ها بسازد (یعنى به کمال و سعادت برساند) اولین قدیم که باید بردارد ، شناخت این استعداهاست ، مثلاً اگر بداند جسم و تن آدمى استعداد رشد را دارد که در هر یک از ورزشهاى موجود به فعلیت و کمال مى رسد ، راه براى برداشتن قدم دوم باز مى شود که “راه رسیدن به فلان ورزش چیست؟” و یا اگر بداند استعداد علم و دانش را دارد یقیناً مقدمه اى مى شود براى فراگیرى علم و دانش و به فعلیت رساندن این استعداد . یا اگر پى ببرد که قابلیت متخلّق شدن به تمام اخلاق حسنه و صفات نیک را دارد بدنبال تحقق دادن آنها در خود بر مى آید و این مقدمه اى براى خودسازى مى شود . یا اگر درک کند که از جهات مختلف دیگرى که در انسان هست فلان استعداد و فلان قابلیت و… را دارد اینها همه مقدمه مى شود براى اقدام کردن و به فعلیت رساندن! پس اولین قدم براى تحقق هر کمال و سعادتى ، شناخت استعدادهاى درونى است و این معناى این جمله است که:(خودشناسى مقدمه خودسازى است).

البته این امر مشروط به اراده و تصمیم جدى فرد است که باید در رسیدن به این خودسازى از خود نشان دهد که در این صورت توفیق الهى نیز با او یار خواهد شد.

معرفه النفس که همان خودشناسی است، بهترین معرفت هاست؛ چنانکه امام سجاد (ع) خطاب به پروردگار خود می گوید: «و اجعلنا من الذین عرفوا انفسهم؛ ما را از کسانی قرار ده که خود را شناختند». امیر مومنان (ع) می فرماید: خودشناس ترین مردم، خدا ترس ترین آنهاست. در صحف ادریس آمده است: هر که آفریده را شناخت، آفریدگار را شناخت و هر که روزی را شناخت، روزی رسان را شناخت و هر که خود را شناخت، پروردگارش را شناخت.

امام صادق (ع) می فرماید: خودشناسی انسان این است که خویشتن را به چهار طبع و چهارستون و چهار رکن بشناسد. چهار طبعش خون است و صفرا و باد و بلغم؛ و ستون هایش خرد است که از خرد فهم و حافظه مایه می گیرد؛ و ارکانش نور است و آتش و روح و آب. که اشاره به ابعاد ظاهری و باطنی است.

مقصود از معرفه النفس که مقدمه معرفه الله است این است که انسان بداند هوا و هوس که در وجود اوست با کمترین غفلت موجب ذلت او می گردد، و بشناسد که از گوهر عقلی برخوردار است که می توان در سایه هدایت او به برترین کمالات انسانی نائل شود.

بنابراین معرفه النفس از بعد فیزیکی سبب خضوع و خشوع انسان در برابر عظمت پروردگار است که با حکمت و تدبر انسان را آفریده است و از جهت معنوی، شناخت سرمایه های ارزشمندی است که در وجود او نهادینه شده است.

انسان چگونه می تواند به خودشناسی دست یابد؟

در پاسخ به این سؤال نیز می توان راه های بسیاری را ذکر کرد. در ادامه، به طور خلاصه راه هایی در این زمینه عنوان خواهد شد و البته تحقیق بیشتر در این زمینه را به خود شما می سپاریم. باشد که با تفکر و تأمل بیشتر در این مورد، راهگشای زندگی خود باشید.   راه های خود شناسی اولین وساده ترین راه خودشناسی مطالعه است؛انسان با مطالعه کتب مختلف همچون کتب دینی و مذهب های مختلف، روان شناسی و جامعه شناسی، علمی و … می تواند به درون خود راهی برای شناخت باز کند. شناخت علایق و کشف استعدادهاکه این به خود فرد بر می گردد. مطمئنا ً هر کسی با کمی توجه خواهد توانست به علایق و استعدادهای خود پی ببرد.  . شناخت ضعف ها و توانمندی هاهمان طور که بر همگان روشن است هر انسانی دارای ضعف ها و توانمندی هایی است که خودش بهتر از هر کس دیگری بر آنها واقف است. اگر فرد ضعف های خود ا بشناسد و در رفع آنها تلاش کند و همچنین  توانمندی های خود را بیابد و به تقویت و تربیت آنها بپردازد در راه شناخت خود و حتی فراتر از آن گام نهاده است.  شناخت گذشتگانبا شناخت گذشتگان می توان از اشتباهات آنها پند گرفت و از موفقیت های آنها الگو برداری کرد برای ارتقاء سطح توانایی ها و حتی گاهی با مطالعه گذشتگان نکاتی برای انسان روشن می شود که انسان را در راه خویش یاری می کنند. شناخت جهان پیرامونهمان طور که انسان با شناخت خود خواهد توانست جهان را بشناسد از طریق شناخت جهان نیز می تواند به خودشناسی برسد به این معنی که رابطه بین شناخت جهان و انسان یک رابطه مکمل است که هر کسی با توجه به توانایی خود می تواند در هر کدام از این مسیرها گام بردارد تا به هدف نهایی که همانا شناخت پروردگار یکتا است دست یابد. تعمق در خود (جستجوی خویشتن)  انسان همچنین می تواند با تعمق در درون خود و جستجوی اعماق وجود خود به شناخت برسد، شناختی عمقی و درونی. بررسی فلسفه وجودی انسانبا تأمل در فلسفه ی وجودی انسان و علت آفرینش، نیاز به خودشناسی آشکارتر می شود و تعمق بیشتر در این مسئله نیز به انسان در شناخت خود کمک بسیار می نماید. خودآگاهیخودآگاهی نیز می تواند یکی از راه های رسیدن به خوشبختی باشد. برای روشن تر شدن مسئله بهتر است در مورد خودآگاهی کمی بیشتر بدانیم.خودآگاهی انواع مختلفی دارد از جمله خودآگاهی فطری، فلسفی، جهانی، طبقاتی، ملی و … .

چگونه می توان از طریق خودآگاهی به خودشناسی رسید؟

برای این کار ابتدا باید از انواع خودآگاهی تعریفی روشن داشته باشیم، که در ذیل به طور خلاصه در مورد هر یک توضیحاتی خواهد آمد ۱- خودآگاهی فطری: علم حضوری و یا به عبارتی آگاهی ذاتی بشر نسبت به برخی مسائل مثل گریه کردن نوزاد برای رسیدن به خواسته هایش. ۲- خودآگاهی فلسفی: این علم به شناخت حقیقت و واقعیت انسان می پردازد و ارتباط بدن، دنیا و خدا را بررسی می کند. ۳- خودآگاهی جهانی: به بررسی رابطه ی انسان با دنیا می پردازد و از طریق این رابطه به خودشناسی می رسد. چنانچه حضرت علی (ع) می فرمایند: خدا رحمت کند کسی را که بداند از کجا آمده و به کجا می رود. ۴- خودآگاهی طبقاتی: به معنی آگاهی در مورد طبقه ی اجتماعی که با آن زندگی می کنیم بوده و نتیجه ی این خودآگاهی شکل گرفتن برخوردهای اجتماعی مختلف در افراد است. ۵- خودآگاهی انسانی: خودآگاهی نسبت به خود در رابطه با دیگر انسانهاست. ۶- خودآگاهی ملی: فرد از طریق ملت (پیوند قومی و نژادی و …) به خود می پردازد و کیان خود را دنبال می کند. که با استفاده از این خودآگاهی می توان به خودشناسی مطلوبی رسید و پایدار کردن سنت های خوب و کنار گذاشتن سنت های مذموم پرداخت. همان علمی که پیامبران الهی در طول دوران پیامبری خود انجام داده اند.البته برای این کار سطح خودآگاهی فطری و تشریحی باید بسیار بالا باشد و قوه ی تمیز و توانایی تشخیص خوبی ها و بدی ها را داشته باشد. در پایان به امید ایجاد تلاش و انگیزه ی بیشتر برای شناخت خود، مفید فایده است که به ذکر چند نمونه از نتایج خودشناسی پرداخته شود. ۱) ایجاد دوستی و الفت بین تمام انسان ها. پیر و جوان، زن و مرد و از هر قوم و نژاد.۲) ایجاد آگاهی بیشتر و بینش بهتر به مسائل.۳) تغییر در نگرش ها.۴) تغییر در ارزش ها.۵) ایجاد حسّ شایستگی.۶) ایجاد انگیزه بیشتر برای کار و فعالیت.۷) ایجاد انگیزه بیشتر برای آموزش مهارت های زندگی.۸) و در نهایت کنترل افکار.

آخرين هاي اين بخش
ديگران چه مي خوانند
دیدگاه ها
برای ارسال دیدگاه مرتبط با این مطلب کلیک کنید

گـهـر در شبکه هاي اجتماعي