همانطور که می دانید بیمه تعهدی است که یکی شرکت در ازای دریافت پول به شما می دهد و ضررهای ناخواسته را جبران می کند. اگر می خواهید بدانید بیمه برای چیست و چه مزایای دارد؟ این بخش گهر را بخوانید.
بیمه برای چیست و چه مزایای دارد؟
بيمه پيمانی است که بر پايه آن شرکت بيمه تعهد میکند در برابر مقدار پولی که فرد يا شرکت ديگری به او پرداخت میکند، زيان وارد شده به بيمه گذار را در پی رويدادی ناخواسته جبران کند. پولی را که بيمه گذار به بيمه گر می پردازد، حق بيمه و آنچه را که بيمه می شود، موضوع بيمه می نامند.
بیمه = سرمايهگذاری برای آرامش
ميزان حق بيمه بر پايه حساب احتمالات تعيين میشود. برای نمونه، فرض کنيد صاحبان 100 هزار خانه به يک شرکت بيمه قرار داد بيمه آتشسوزی ببندند و از آن خانهها تنها هزار خانه آتش بگيرد و آسيب ببيند. شرکت به ميزان آسيب وارد شده به آن هزار خانه، به صاحبان آنها پول میپردازد. اما به صاحبان 99 هزار خانه ديگر که آتش نگرفتهاند پولی نمیدهد. اين پول هم از حق بيمهای به دست میآيد که صاحبان خانهها طی سال به آن شرکت پرداختهاند و آرامش را به خانه خود آوردهاند.
شرکتهای بيمه سرمايهای را که از بيمهگذاران دريافت میکنند در کارهای بازرگانی و خدماتی وارد میکنند تا از پس هزينههای ناشی از زيانهای بزرگ، مانند سقوط هواپيما، غرق شدن کشتی، سيل، زمينلرزه و آتشسوزیهای گسترده برآيند. البته، بيشتر آنها قراردادهايی را به شرکتهای بيمهای بزرگتر و گاهی شرکتهای بينالمللی میبندند و به آنان حق بيمه پرداخت میکنند. بنابراين، آنها با بيمه کردن مردم برايشان آرامش میآورند و خود با بيمه کردن بخشی از سرمايه خود در شرکتهای ديگر به آرامش دست میيابند.
تاريخ بيمه
همه قومها و تمدنهای کهن کوشيدهاند به شيوهای زيانهای رسيده به خود را کاهش دهند. از زمانهای دور مردم جواهر و چيزهای ارزشمند خود را برای روزهای گرفتاری نگهداری میکردند و هنوز هم چنين شيوهای وجود دارد. گاهی چيزهای با ارزش را به پرستشگاهها میسپردند و در برابر نگهداری از آنها نيز هزينهای پرداخت میکردند. چنين شيوهای در بين سومریها و بابلیها وجود داشته است. اما پسانداز کردن همواره شيوهی مناسبی نبود، چرا که گاهی يورشگران به چپاول پرستشگاهها دست میزدند. همچنين، تاراج بازرگانان و غرق شدن کشتیها در دريا همواره وجود داشت.
بازرگانان چينی برای پشتيبانی از يکديگر از خطر نابودي کشتیهای باری در طوفانها يا دزدیهای دريايی يا هر رويداد ناگوار ديگری که در دريا رخ دهد، بارهايشان را بين چند کشتی پخش میکردند و چنين میانديشيدند که اگر يک کشتی در يک روز غرق شود يا آسيب ببيند، همهی کشتیهايی که در چند روز به دريا میروند، همگی آسيب نخواهند ديد. آنها با اين کار از زيان ناشی از غرق شدن کشتیها يا دزديده شدن کالاهايشان میکاستند.
اما به نظر میرسد بابلیها، که در بانکداری نيز پيشتار بودند، شيوه بهتری برای بيمه کردن بازرگانان پيدا کرده بودند. بر پايه سندهايی نوشتاری که از آنان بر جای مانده است، اگر بازرگان بابلی برای خريد کالا يا هزينههای کشتی از بانکداران بابلی وام میگرفت و کالاهايش را میدزديدند يا رويداد ناخواسته ديگری پيش میآمد، بازرگان چيزی پرداخت نمیکرد. چرا که بهرهی بالا، که گاه بيش از 25 درصد بود، در واقع حقبيمهای بود که بازرگانان بابلی میپرداختند. قانون اين شيوه از بيمه در استوانه قانون حمورابی نيز آمده است.
فينيقیها، که کشتیهايشان در دريای مديترانه به جابهجايی کالا میپرداختند، بيمه کردن را از مردمان بابلی ياد گرفتند. آنها برای بيمه کردن کشتیهای خود نيز بيمه داشتند و برخي پژوهشگران نوشتههای آنها را کهنترين سندهای بيمه دريايی میدانند. بيمه دريايی را يونانیها و رومیها از فينيقیهای آموختند. سپس بازرگانان ايتاليايی در سدههای ميانه (قرون وسطی) به اين گونه از بيمه روی آوردند و بندرهای ونيز، لمباردی و جنوآ در ايتاليا از مرکزهای اصلی بيمه دريايی در اروپا شد.
ايتاليايیها بيمه دريايی را به انگلستان بردند. سپس در آغاز سده هفدهم ميلادی بازرگانان انگليسی و کشتیداران در کافهای به نام لويدز در نزديکی بارانداز لندن گرد هم آمدند. آنها همپيمان شدند تا در سود و زيان يک سفر دريايی با هم سهيم باشند. خطر رويدادهای ناخواسته برای برخی از آن افراد بيشتر بود، چرا که بار بيشتری داشتند يا بار آنها ارزشمندتر بود. از اين رو، آنها بايد هزينه بيشتری پرداخت میکردند و در واقع بار خود را از اين راه بيمه میکردند. آنها از پايهگذاران بنياد بيمه لويدز شدند که مهمترين مرکز بيمه دريايی شد. اين بنياد اکنون نيز به کار بيمه میپردازد و يکی از بنيادهای مشاوره و پژوهشهای بيمه جهان است.
جداي بيمه دريايی، بيمههای ديگری نيز در جهان باستان وجود داشته است. برای نمونه، بر پايه نوشتههای جاحظ، نويسنده عرب که کتابهايی پيرامون تاريخ باستانی ايران نوشته است، دولتهای باستانی ايران از خانوادههايی که در آيين جشنهای نوروز هديهای به ارزش 10 هزار درهم يا بيشتر به پادشاه میدادند، در رويدادهای ناخواسته و گرفتاریهای مالی پشتيبانی میکرد. او در کتاب التاج فی اخلاق الملوک چنين آورده است:
” … اگر ارزش هديهها به دههزار درهم رسيد آن را در ديوان ويژه بنويسند و اگر در طی سال اتفاقی برای هديهدهنده رخ دهد که نيازمند کمک گردد، مانند اين که بليهای بر او برسد يا ساختمانی بسازد يا مهمانی بزرگ و وليمهای بدهد يا پسر زن دهد يا دختر به شوی فرستد و هديه او ده هزار درهم بوده، دو برابر آن را به عنوان کمک به او بدهند. ولی اگر هديه او چيز کوچکی بوده، مانند پيکانی يا سيبی يا ترنجی و مانند آنها، بر شاه است که در هنگام نيازمندی او به اندازهای که اخلاص و وفاداری هديهدهنده مقتضی آن و خيلی بيش از اندازه هديه او باشد، او را پاداش دهد. و اگر کسی از اين افراد در هنگام نيازمندی کمکی به او نمیرسيد، وظيفه داشته است که آن را به ديوان اطلاع دهد و از زنده نگهداشت اين آيين غفلت نکند.”
از جمله بيمههايی که در روزگار گذشته بهويژه در سرزمينهای اسلامی وجود داشته، بيمه بهداشت است. در روزگار شکوفايی تمدن اسلامی بيمارستانهای پيشرفتهای در شهرهای گوناگون، بهويژه ری، فيروزآباد، نيشابور، سيستان، اصفهان، مرو، خوارزم، بغداد، قاهره، فسطاط، دمشق و فاس، بنيانگذاری شده بود که هزينه آنها، از دستمزد پزشکان و کارکنان تا هزينه دارو و غذا، را دولت میپرداخت يا در بيشتر جاها از موقوفهها پرداخت میشد. در آن زمان معمول بود که با بنای هر بيمارستان، به اندازه کافی موقوفه برای هزينههای آن در نظر میگرفتند.
بيمارستان عضدی بغداد، که به فرمان عضدالدولهی ديلمی ساخته شد و محمد بن زکريای رازی به رياست آن برگزيده شده بود، از پيشرفتهترين بيمارستانهای آن زمان بود. در آن بيمارستان حتی پس از اين که بيمار از بيمارستان مرخص میشد، هزينه زندگی او برای شمار روزهايی که بنا به تشخيص پزشک بايد استراحت میکرد، از سوی بيمارستان پرداخت میشد تا بار ديگر بيماری او بازنگردد و هزينهای به بيمارستان تحميل نشود.
بیمه چه فوایدی دارد؟
بیمه از اهمیت زیادی برخوردار است. بیمه ها انواع مختلفی دارند و هر کدام از آنها میتوانند در زمان نیاز یک بخشی از هزینه ها را پوشش دهند. بیمه سلامت و درمانی و همچنین بیمه عمر از مهمترین بیمه هایی هستند که نه تنها در هزینه ها به ما کمک میکنند بلکه نوعی سرمایه گذاری محسوب میشوند بنابراین اهمیت استفاده از بیمه در زندگی بالا است. بیمه علاوه بر زندگی در کار و تجارت نیز مورد نیاز است. در اصل استفاده از بیمه نوعی آینده نگری محسوب میشود که میتواند در آینده در هزینه ها به ما کمک کند.
فایده مهم بیمه این است که میتواند بخشی از هزینه های غیر قابل پیش بینی در آینده را پوشش دهد بنابراین از این نظر باعث آسودگی خاطر میشود. با توجه به اینکه بیمه ها انواع مختلفی دارند بنابراین میتوان از هر کدام از آنها به حد نیاز در زندگی استفاده نمود. حتی در کسب و کارمان نیز بیمه از اهمیت زیادی برخوردار است مثل بیمه ی حوادث و آتش سوزی.
بیمه هایی که خدماتی برای سلامتی و درمان دارند از مهمترین انواع بیمه محسوب میشوند چون این بیمه میتواند هزینه های درمانی را در زندگی کاهش دهد بنابراین وقتی از بیمه استفاده میکنیم علاوه بر اینکه در هزینه ها صرفه جویی میکنیم یک سرمایه گذاری انجام میدهیم که طولانی مدت میتوانیم از آن بهرمند شویم.
بیمه ها کمک میکنند تا خیال آسوده تری بابت آینده فرزندانمان هم داشته باشیم. بیمه ی عمر نیز انواع مختلفی دارد میتوان از آن برای داشتن زندگی بهتر در آینده استفاده نمود. در واقع با استفاده از بیمه کیفیت زندگی خود را افزایش میدهید چون بیمه ها امکانات زیادی را در اختیار ما قرار میدهند بنابراین با استفاده از آنها میتوان هم آسودگی فکری و هم آسودگی از نظر پرداخت هزینه ها برای ما ایجاد میشود.
بیمه ی حوادث هم از انواع مهم بیمه است که جزء نیازهای ضروری زندگی است چون حوادث هم غیر قابل پیش بینی هستند بنابراین باید بیمه را یک جزء جدایی ناپذیر در زندگی خود در نظر بگیریم. امروزه بیمه تنوع بیشتری پیدا کردند و هر کدام از آنها میتوانند در پرداخت هزینه ها به ما کمک کنند و بیش از همه با استفاده از بیمه مخصوصا بیمه ی عمر که در اکثر کشورهای جهان ارائه میشود میتوان آتیه ی بهتری ار برای خانواده و خود ایجاد نمود.
بیمه ها در اصل حمایت مالی را در زندگی برای ما فراهم میکنند بنابراین مثل سرمایه گذاری هستند که میتوانند در خیلی از موارد به هزینه هایی که باید در زندگی بپردازیم به ما کمک کنند. پس هر چقدر که از بیمه ها بیشتر استفاده کنیم به نوعی بیشتر سرمایه گذاری و آینده نگری کردیم.
هزینه های درمانی و سلامتی جزء دغدغه های مهم در زندگی است که بیمه میتواند در این قسمت به ما کمک کند و امنیت خاطر بیشتری را ایجاد کند. استرس ها و نگرانی ها در زندگی میتوانند با استفاده از بیمه و داشتن آینده ی بهتر کاهش پیدا کنند. همچنین در مدیریت هزینه ها و صرفه جویی که در زندگی برای آن تلاش میکنیم میتواند با استفاده از بیمه هم تحقق یابد.
نیاز ما به بیمه هر روز بیشتر میشود و استفاده از آن باید برای تک تک اعضای خانواده و فرزندان باشد تا آینده ی بهتری هم برای خود و هم برای فرزندانمان داشته باشید بیش از همه با بیمه میتوانیم نگرانی های خود را بابت بخشی از هزینه ها در زندگی کاهش دهیم.