ویتالیک بوترین بنیان‌گذار اتریوم، رود مپ یا نقشه راه اتریوم 2.0 را به اشتراک گذاشته است. او رویایی را در آینده متصور است که در آن بزرگ‌ترین پلتفرم قراردادهای هوشمند توانایی افزایش مقیاس پذیری و هم‌زمان مقابله با سانسورها را دارد.
هرآنچه باید از رود مپ اتریوم بدانید
پروژه اتریوم 2 وعده بهبودهای زیادی در عملکرد و تجربه شبکه را داده است. مهم‌ترین این آپدیت‌ها استفاده از الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS)، زنجیره‌های شارد و یک بلاک‌چین در غالب این شبکه به نام بیکن چین است.
تمامی این موارد و ویژگی‌ها در رودمپ اتریوم به دقیق برنامه‌ریزی شده‌اند. به‌طورکلی درباره ماهیت و چگونگی اثرگذاری اتریوم 2.0 در دنیای کریپتو جزئیات مهمی وجود دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
تاریخچه پروژه ارز اتریوم
در صفحه خرید اتریوم از صرافی تبدیل آمده است:
«اتریوم از سال ۲۰۱۳ شروع به کار کرده و از سال ۲۰۱۵ که قیمتی حدود ۷۵ سنت داشته تا امروز (زمستان ۱۴۰۰) که قیمتش سقف ۴٬۸۰۰ دلار را دیده، جایگاه خود را به عنوان ملکه ارزهای دیجیتال با داشتن حدود ۲۰ درصد از سهم بازار ارزهای دیجیتال، تثبیت کرده.
شبکه اتریوم با توجه به کاربرد‌های فراوانی که دارد، پایه اصلی ارزش این ارز است و با گسترش کاربردها و بروزرسانی‌های این شبکه، بیشتر متخصصان حوزه رمزارزها انتظار دارند که اتریوم قیمت ۱۰٬۰۰۰ دلار را نیز در آینده نه چندان دور به خود ببیند. با این حال شبکه‌های دیگر مانند کاردانو در حال رشد سریع هستند و کاربرد‌های شبکه‌ی اتریوم را به شبکه‌ی خود می‌افزایند تا رقبایی جدی برای اتریوم محسوب شوند».
بلاک چین اتریوم چه مشکلاتی دارد؟
اتریوم در حال حاضر با استفاده از الگوریتم اثبات کار (PoW) اجرا می‌شود و قادر به انجام 15 تراکنش در ثانیه است. در حقیقت برای ساخت هرگونه اکوسیستم گسترده امور مالی غیرمتمرکز، ناکارآمد محسوب می‌شود.
کارمزد گس در اتریوم زیاد است زیرا در هر ثانیه تعداد تراکنش‌های کمی پردازش می‌شود و هزینه پردازش سریعتر به‌صورت رقابتی است. بر اساس بررسی انجام شده توسط Dune Analytics، 2 تا 5 درصد از تراکنش‌ها در صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر اتریوم به دلیل مشکلی مانند کافی نبودن قیمت گس، انجام نمی‌شوند.
یکی دیگر از مشکلات اصلی اتریوم، طراحی ضعیف تجربه کاربری (UX) است و اکثر کاربران که مایل به استفاده از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و یا بازار NFT هستند از فعالیت منصرف می‌شوند. اکثر رابط‌های کاربری واضح نیستند و منابع آموزشی کافی نیز برای استفاده از پلتفرم وجود ندارد.
برای پردازش تراکنش‌ها کاربران باید کارمزد تراکنش را با استفاده از قیمت گس و محدودیت گس تعیین کنند. اما چه تعداد از افراد به‌صورت دقیق اصطلاحات فنی ارز دیجیتال را می‌دانند؟ حدود 25 درصد از بزرگسالان ایالات متحده آمریکا نمی‌دانند چطور در ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری کنند و کلاً شناختی از این بازار ندارند.
نقشه راه و آخرین رودمپ اتریوم
ویتالیک بوترین خالق اتریوم در یک پادکست به بررسی نقشه راه اتریوم پرداخته است و در آن 5 قدم لازم برای شکوفایی اتریوم را بیان کرد. از نظر او برای رسیدن به مقیاس‌پذیری و غیرمتمرکز بودن دلخواه، اتریوم باید چابک‌تر و سریعتر باشد تا تعداد بیشتری از مردم بتوانند از آن استفاده کنند.
ویتالیک بوترین در اواخر سال 2021 مقاله‌ای را با عنوان آخر بازی “End Game” منتشر کرد. در این مقاله اعلام کرد تمامی شبکه‌های بلاک‌چین در نهایت به یک سمت حرکت می‌کنند. سپس لیستی را منتشر کرد که در آن ابزارهای موردنیاز برای تأیید بلاک به روش غیرمتمرکز و مقاوم در برابر سانسور اشاره شده بود.
در اول دسامبر 2022 بوترین رودمپ دقیق اتریوم و آپدیت شده آن را منتشر کرد. او 5 مرحله را در این نقشه راه معرفی کرد. این 5 مرحله حدود 6 سال طول می‌کشند و هر روز اتریوم به هدف اصلی‌اش نزدیک‌تر می‌شود.
این مراحل به ترتیب Merge، Serge، verge ، Perege و Splerge نام دارند. ویتالیک معتقد است اتریوم 2 تا الان فقط حدود 50 درصد انجام شده است، بعد از مرحله Merege این رقم به 60 درصد می‌رسد و پس از Full Sharding ، اتریوم 2 به حدود 80 درصد خواهد رسید.
مراحل پنج‌گانه رودمپ اتریوم
1- مرحله Merge:
مهاجرت از PoW به PoS در مرحله اول انجام می‌شود. آخرین بلا کاثبات کار تولید می‌شود و دیگر هیچ بلاکی توسط Proof of work نخواهیم داشت. در این مرحله هارد فورک انجام می‌شود، شبکه متوقف می‌شود و قوانین قبلی دیگر قابل‌قبول نیست و باید قوانین جدید پذیرفته شوند. تمامی کاربران شبکه اتریوم باید قوانین جدید اتریوم را رعایت کنند.
پس از انجام مرحله Merege یک هارد فورک دیگر به نام Post Merge Hard fork انجام می‌شود و پس از آن انجام هارد فورد دوم، اتریوم قابلیت برداشت (Withdraw) را در اتریوم 2 فعال می‌کند. در حال حاضر اتریوم 2 فقط ورودی دارد و کسی نمی‌تواند برداشتی را انجام دهد. اگر برداشت وجوه قفل نباشد، کاربران سرمایه خود را خارج می‌کنند و پروژه ادامه‌دار نمی‌شود.
2- مرحله Surge:
در این مرحله مقیاس‌پذیری و شاردینگ انجام می‌شود. شاردینگ به معنای دسته‌بندی و طبقه‌بندی است و در چند بخش اتفاق می‌افتد. به طور مثال شاردینگ در قدرت پردازش یعنی زمان پردازش یک‌ساعته به 6 بخش 10 دقیقه‌ای تقسیم می‌شود. در نهایت با بالارفتن شاردینگ و مقیاس‌پذیری، داده‌ها بیشتر می‌شوند و هزینه‌ها پایین می‌آیند زیرا هزینه‌ها تقسیم می‌شوند.
3- مرحله Verge:
در بلاک‌چین اتریوم اطلاعات به‌صورت یک درخت ذخیره می‌شود که به آن درخت مرکل گفته می‌شود. اتریوم قصد دارد در این مرحله درخت مرکل را کنار بگذارد و از بردار استفاده کند. اطلاعات که در اتریوم ذخیره می‌شوند یکی در حالت چین دیتا که همان اطلاعات بلاک است و دیگری State Data است که یعنی هر حساب چقدر موجودی دارد. حالت دوم باعث می‌شود اتریوم به سمت State less client برود یعنی stateهایی که client ندارند. با برقرار شدن این قابلیت می‌توان ماینینگ را روی موبایل انجام داد.
4- مرحله Purge:
در این مرحله اطلاعات غیرضروری که مدت انقضا آنها تمام شده‌اند پاک می‌شوند. اطلاعات حذف نمی‌شوند و فقط از دسترس بلاک‌چین اتریوم خارج می‌شوند و توسط اشخاص ثالث دیگر نگهداری می‌شوند. در رودمپ اتریوم آمده است:« من فقط ساکنین شهر را معرفی می‌کنم و تاریخچه به من ربطی ندارد.»
5- مرحله Splurge:
در این مرحله اقداماتی مانند ZKsnark و zero Knowledge و مفهومی به نام (PBS) نیز معرفی می‌شود. پیشنهاددهنده بلاک و سازنده بلاک از یکدیگر مجزا می‌شوند مانند کاری که کاردانو انجام می‌دهد. ویتالیک می‌گوید: «برای ما تمرکززدایی از هر چیز دیگری مهم‌تر است.» او خودش را یک decentralized maximalist می‌داند یعنی به‌شدت به غیرمتمرکز بودن اهمیت می‌دهد.
نقشه راه اتریوم در توییت ویتالیک بوترین
اگر تمام این کارها انجام شود و پس از آن چیزی عوض نشود، من شدیداً خوشحال می‌شوم. در حال حاضر من احساس می‌کنم تمام مواردی که شبکه به آن نیاز دارد و در درازمدت موجب رشد شبکه شود در این نقشه گنجانده شده است.
هرآنچه باید از رودمپ اتریم بدانیم
به دلایلی که در ابتدا مطلب عنوان کردیم و اهمیت مقیاس‌پذیری، اتریوم 2 یک آپدیت و به‌روزرسانی مهم در بلاک‌چین اتریوم به شمار می‌رود. بدون ویژگی‌های جدید اثبات سهام، شارد چین‌ها، بیکن‌چین، اتریوم در نهایت به یک بلاک‌چین ناپایدار تبدیل می‌شود. ممکن است اتریوم دیگر یک پلتفرم قراردادهای هوشمند پیشرو در فضای ارزهای دیجیتال نباشد.
اجرا به‌روزرسانی اتریوم 2.0 خیلی زمان‌بر است و ممکن است بیشتر از مدت انتظار، طول بکشد. اما امیدها زیادی در این مسیر وجود دارد و این شبکه هم اکنون در مسیر اصلی خود قرار دارد و توسعه‌دهندگان به نهایی شدن پروژه متعهد هستند.
