امروزه با پیشرفت علم روشهای مختلفی برای زیبا سازی و سفید کردن دندان وجود دارد از لمینت و بلیچینگ و … گرفته تا روشهای قدیمی تر که قبلا بوده است در ادامه انواع راه و روشهای سفید کردن دندان را بهمراه مزایا و معایب آن برای شما توضیح خواهیم داد.
سفید کردن به روش لامینیت
یک راه افزودن یک لایه خارجی به سطح دندان است. این لایه میتواند ماده ترمیمی کامپوزیت باشد یا یک لایه چینی که به آن «لامینیت» میگوییم. این روش سفید کردن مانند چسباندن ناخن مصنوعی روی ناخنهای طبیعی است. بر حسب مورد ممکن است نیازی به تراشیدن دندان نباشد.
مزایا و معایب روشهای لامینیت
روش لابراتواری جلسات کاری بیشتری دارد. هزینه لابراتوار هم باید لحاظ شود. لابراتوار ناوارد روی نتیجه کار اثرمنفی خواهد گذاشت. از طرف دیگر رنگ لامینیت سرامیکی پایدارتر و با ثباتتر از لامینیت کامپوزیتی است. درخشندگی لامینیت سرامیکی در لابراتوار ایجاد میشود ولی درخشندگی لامینیت کامپوزیتی به نوع کامپوزیت و نحوه پالیش یا همان صیقل کاری آن بستگی دارد. در روش دیگر سفید کردن، که به آن «بلیچینگ» میگوییم، چیزی به ساختار دندان اضافه نمیشود و طی آن به دنبال یک واکنش شیمیایی، مولکولهای رنگ نسوج دندانی، دستخوش تجزیه میشوند. در واقع این روش مانند استفاده از وایتکس است و میتوان آن را سفید کردن شیمیایی نامید. در حالی که لامینیت را میتوان سفید کردن فیزیکی در نظر گرفت. بدیهی است که امکان تغییر فرم دندانها با هر دو روش لامینیت وجود دارد ولی با بلیچینگ فقط امکان تغییر رنگ وجود دارد.
سفید کردن به روش بیلیچینگ
به طور کلی بليچينگ يعنی سفید کردن دندانها بوسيله مواد خاص اکسید کننده مثل پر اکسید هیدروژن. مواد اکسید کننده به داخل ساختار کریستالی میله مانند مینای دندان نفوذ کرده و رنگیزههای رسوب کرده در بین هرمهای مینائی را اکسید میکنند.با گذشت زمان نفوذ مواد اکسید کننده به داخل عاج دندان که در لایه زیرین مینا قرار داردنیز صورت گرفته و رنگ آن نیز روشن تر میشود.
- یک روش بلیچینگ ، بلیچینگ در خانه (Home Bleaching) می باشد. دندانپزشک، قالب مخصوص را برای بیمار تهیه کرده و همراه با ژل مخصوص بلیچینگ با غلظت خیلی کم ، به بیمار تحویل می دهد تا در منزل استفاده کند.
- روش دیگر بلیچینگ ، بلیچینگ در مطب (Office Bleaching) می باشد که توسط دندانپزشک در مطب انجام می گردد و بسیار موثرتر است چون ژل مخصوص بلیچینگ، با غلظت خیلی بالاتر مورد استفاده قرار می گیرد.
مزایا و معایب روش های بیلیچینگ
بليچينگ باعث سفيد و روشن تر شدن دندان ها به اندازه 2 یا 3 یا 4 درجه می شود. البته ميزان سفيد شدن دندان ها بسته به جنس دندانها و نوع بدرنگي دندانها در افراد مختلف متفاوت است و در بعضی از بدرنگی ها تاثير بسيار زياد و شگرف می گذارد. بليچينگ در صورتی كه با روش اصولي و صحيح و دقت لازم انجام شود هيچگونه ضرر و اثر سوء نخواهد داشت و كاملا بی ضرر است. بعد از بليچينگ ممكن است گاهی به طور موقت دندان ها يك مقدار حساس شود كه پس از چند روز بهبود می يابد. استفاده از خميردندان های ضدحساسيت در اين گونه موارد توصيه می شود.
موارد مصرف بیلیچینگ
بليچينگ در مواردي استفاده مي شود كه فرم و ساختار دندان مناسب و سالم است و فقط رنگ آن بايد تغيير كند يعني مثلا دنداني كه پوسيدگي دارد يا پر از ترميمهاي معيوب و بد رنگ است نياز به درمانهاي و ترميمي ديگري علاوه بر بليچينگ خواهد داشت موارد كاربرد شايع بليچينگ تغيير رنگ ناشي از آب آشاميدني (وجود فلورايد زياد در آب) تتراسايكلين ، دندانهاي سايش رفته ژنتيك ، افزايش سن ، رژيم غذايي و نيكوتین می باشد.
ماندگاری سفیدی دندان به روش بیلیچینگ
اين زمان بستگي به عملكرد بهداشتي شخص دارد و هر چقدركه از مواد غذايي رنگ زا، نوشابه هاي رنگي، سيگار ودخانيات چاي و قهوه كمتر استفاده نمايد مدت ماندگاري رنگ بيشتر است . بطور ميانگين مدت دوام سفيد كردن دندانها شش ماه تا 3 سال ذكرشده است ولي بايد توجه داشت كه حتي با تيره تر شدن دندانها بعد از 2 تا 3 سال باز هم رنگدندان روشنتر از حالت اوليه خواهد بود.
دیگر سفید کننده ها
در بسیاری از موارد افراد نمی دانند که علت تغییر رنگ دندان آن ها تنها از یک پوسیدگی ساده است. گاهی جرم دندانها بسیار سنگین است و لثه ها بشدت بیمار بدون تردید هیچ گونه سفید کننده دندان اعم از لاک دندان، ژلهای متعدد، دهانشویه های سفید کننده دندان، انواع خمیردندانهای سفید کننده دندان و… نمیتوانند این مشکل را بر طرف کنند. در واقع شما برای پرداخت هزینه کمتر، متحمل یک هزینه بی دلیل جهت سفید کردن دندان خود شده اید. لاک سفید کننده دندان و انواع دیگر سفید کننده ها که در داروخانه ها عرضه می شوند، درصد بسیار پایینتری از پراکسید هیدروژن را دارا هستند . بنابراین، سفید کردن دندانها به صورت تاخیری انجام می پذیرد. ضمنا این مواد چون بدون هیچ محافظی در دهان رها می شوند و کنترلی روی آنها نیست بنابراین با بزاق شسته شده و بلعیده می شوند که این مورد نیز می تواند صدمات جدی به بدن فرد وارد کند. ضمنا این مواد غالبا حاوی ساخارین هستند که هر چند برای دندانها مضر نیست، اما سرطان زایی آن مدتهاست به اثبات رسیده و استفاده از آن در آمریکا ممنوع می باشد. همچنین لازم به ذکر است که در زنان حامله و شیرده و در افراد کمتر از ۱۴ سال یا بیمارانی که نسبت به مواد سفید کننده دندان آلرژی داشته باشند استفاده از این نوع سفید کننده ها ممنوع می باشد.
بیلیچینگ با جرمگیری متفاوت است
بليچينگ با جرمگيري كاملاً متفاوت است . در روش جرمگیری فقط جرم روی دندانها از بین برده میشود و هیچ ساییدگی روی دندانها ایجاد نمیشود و رنگ دندان از آنچه هست روشن تر نمي شود. اما روش بلیچینگ یا سفید کردن دندان تاثیر مستقیم روی مینای دندانها دارد. موادی روی مینای دندان گذاشته شده و بعد از چند دقیقه آن مواد را برمیدارند که این باعث تغییر رنگ دندانها میشود. بهتر است بدانید که روش جرمگیری فقط مکانیکی است اما سفید کردن دندانها مکانیکی و شیمیایی است و رنگ دندان را از آنچه كه هست روشن تر ميكند. جرمگیری، مرحله قبل از سفید کردن دندان یا همان بیلیچینگ است.
جرمگیری دندان
جرمگیری دندان عبارتست از پاکسازی دندانها با استفاده از ابزارهای دندان پزشکی یا دستگاه فراصوت (اولتراسونیک) که به فرآیند جرمگیری دندان کمک میکند. جرمگیری دندان، سطح دندان را تمیز کرده و زبری آن را رفع می کند.
جرمگیری با ابزارهای دستی
دندانپزشک شما در این حالت از یک جرمگیر دندان استفاده میکند و به صورت دستی پلاکهای موجود روی دندان را از بین میبرد. ار آنجا که دندانپزشک توانایی مشاهده پلاکها را ندارد، مجبور است از حس لامسه خود برای شناسایی نواحی ایجاد پلاک و رسوب بر روی دندانها استفاده کند.
جرمگیری با ابزارهای اولتراسونیک
ابزار جرمگیری دندان اولتراسونیک پلاکها را از روی دندان شما با لرزش یک سر فلزی، پاک میکند، در این روش از اسپری کردن آب برای شستن پلاکها از روی دندان و سرد نگهداشتن سر دستگاه استفاده میشود.
مراحل جرمگیری دندان
کورتاژ لثه
زمانی که با حذف جرم و پلاک دندان ها، همچنان عوامل ایجاد عفونت در بافت اپیتلیوم (بافت پوششی) لثهای اطراف دندان باقی بماند، با انجام کورتاژ لثه ای میتوان درمان را انجام داد. لیزر با حذف بافت اپیتلیوم عفونی و حفظ بافت همبند سالم در لایههای زیرین، موجب میشود که بافت لثهای سالمی ساخته شود.
بروساژ دندان
دندانپزشکان با آغشته کردن دندانها به خمیر مخصوص و استفاده از وسیله ای چرخشی که یک برس به سر آن بسته شده است، اقدام به بروساژ سطوح دندانی میکنند، این کار معمولا بعد از جرمگیری دندان و برای به وجود آوردن سطح صیقلی روی دندان و همچنین حذف رنگها و لکههایی که چسبندگی زیادی ندارند، استفاده میشود.
صیقلی کردن دندان با Air Flow
صیقلی کردن دندان با Air flow روشی ایده ال برای از بین بردن لک و تغییر رنگ ناشی از کشیدن سیگار و قلیون، مصرف چای و قهوه است، زیرا علاوه بر سفید شدن دندانها، به طور کامل پلاک دندانها را از بین میبرد. از این روش برای پاکسازی و باز کردن فیشرها قبل از شیار بندی استفاده میشود. این روش جرمگیری دندان با صیقل دادن دندان بدون تماس مستقیم، فشار و گرما باعث بهبود وضعیت دندانهای بیمار میشود و نسبت به دیگر روشهای درمانی پریودنتال برتری دارد. در این روش، یک اسپری هوا و سدیم بی کربنات و جت آب برای برطرف کردن پلاک و لکه ها مورد استفاده قرار میگیرند. در این روش بیمار دردی را حس نخواهد کرد.
مزایا و معایب جرمگیری دندان
از بین رفتن جرم باعث کاهش پوسیدگی دندان میشود. بروساژ و جرمگیری دندان همچنین باعث بهبود ورم و التهاب لثه شده و مانع از تبدیل شدن این مشکل به یک بیماری شدید لثه میشود. با این حال، مزیتهای جرم گیری دندان تنها تا زمانی دوام دارد که دوباره جرم روی دندان شکل نگیرد. بعضی از بیماران که بهداشت دهان و دندان خود را به خوبی رعایت نکنند، به جرمگیری دندان دورهای نیاز پیدا میکنند.
با وجودی که روشهای درمانی جرم گیری دندان و تمیز کردن عمیق ریشههای دندان پر خطر نیستند، اما خطر ایجاد عفونت در لثهها همواره وجود دارد. برای جلوگیری از این مشکل پس از جرمگیری دندان، ممکن است دندان پزشک از فیبرهای آنتی بیوتیک بر روی لثه برای مدت یک هفته پس از درمان استفاده کند. اگر شما با خطر بالای عفونت مواجه هستید، ممکن است به شما توصیه شود قبل و بعد از انجام جرم گیری از داروهای آنتی بیوتیک استفاده کنید تا به این ترتیب از ورود باکتریها به جریان خون پیشگیری شود.
جرمگیری دندان در خانه
- وسایل مورد نیاز برای جرمگیری در خانه
- جوش شیرین
- نمک
- آب
- ظرف یا فنجان
- هیدروژن پراکسید
- مسواک
- وسیله ی نوک تیزی که در دندانپزشکی کاربرد داشته به نام دنتال پیک
- دهانشویه ضدعفونی کننده
- جوش شیرین را به داخل ظرف یا فنجان ریخته سپس با نمک ترکیب کرده و مسواک را به آب زده تا خیس شود و این دو پودر را با هم مخلوط کرده
- با قدرت مخلوط نمک و جوش شیرین را روی دندان ها با مسواک بمالید و مسواک را به مرور در مواد فروبرده و دوباره روی دندان ها کشیده و آب دهان را به مرور خالی کرده و تا پنج دقیقه کاملا روی تمام سطح دندان ها کشیده شود.
- محلول هیدروژن پراکسید را با آب گرم به مقدار نصف فنجان ترکیب کرده و در دهان نگهداشته و تا دو دقیقه و بعد آن را خالی کرده و دهان را با همان نصف لیوان آب سرد شستشو داده .
- با انجام دادن مراحل بالا جرم هایی که روی دندان ها در فواصل زمانی ایجاد شده نرم شده و میتوان به راحتی با استفاده از این وسیله آن ها را از روی دندان خراش داد. جرم گیر حرفه ای دنتال پیک باید روی دندان ها کشیده و جرم ها را بخراشید ولی به لثه ها آسیب زده نشود.
- در مرحله ی آخر دهان را با استفاده از دهانشویه شستشو داد و این کار را یک روز در میان انجام دهید تا جرم هایی که روی دندان هستند کنترل شوند و به کلی از بین بروند.