بیوگرافی حافظ شیرازی

تاريخ : 2 دی

بیوگرافی حافظ شیرازی

بیوگرافی یا زندگی نامه شمس الدین محمد حافظ، ملقب به حافظ شیرازی ـ مشهورترین شاعر تاریخ ایران زمین را برایتان در مطلب زیر شرح میدهیم. امیدوارم از این مطب زیبا لذت ببرید.

بیوگرافی حافظ شیرازی, پورتال خبری فرهنگی گهر

زندگینامه حافظ شیرازی

نام:خواجه شمس الدین محمد بن بهاءالدّین حافظ شیرازیبیوگرافی حافظ شیرازی, پورتال خبری فرهنگی گهر

نوشتن رپرتاژ آگهی

محل تولد:شیراز

تاریخ تولد:۷۲۷ قمری

تاریخ فوت:۷۹۲ قمری

——————————————————————–

زندگی حافظ

خواجه شمس الدین محمد بن بهاءالدّین حافظ شیرازی (زاده ح. ۷۲۷ (قمری) – درگذشته ۷۹۲ (قمری) )، معروف به لسان الغیب ، ترجمان الاسرار، لسان العرفا و ناظم الاولیا شاعر بزرگ سدهٔ هشتم ایران (برابر قرن چهاردهم میلادی ) است. اطلاعات چندانی از خانواده و اجداد خواجه حافظ در دست نیست و ظاهراً پدرش بهاءالدین نام داشته و مادرش نیز اهل کازرون بوده است.

بیوگرافی حافظ شیرازی, پورتال خبری فرهنگی گهر

حافظ شیرازی

با تکیه به اشارات دیوان او و برخی منابع معتبر قابل بیان است آن است که او در خانواده ای از نظر مالی در حد متوسط جامعه زمان خویش متولد شده است. در نوجوانی قرآن را با چهارده روایت آن از بر کردهو از همین رو به حافظ ملقب گشته است.

بیش تر شعرهای او غزل هستند که به غزلیات حافظ شهرت دارند. گرایش حافظ به شیوهٔ سخن پردازی خواجوی کرمانی و شباهت شیوهٔ سخنش با او مشهور است. او از مهم ترین تأثیرگذاران بر شاعران پس از خود شناخته می شود. در قرون هجدهم و نوزدهم اشعار او به زبان های اروپایی ترجمه شد و نام او به گونه ای به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت. هرساله در تاریخ ۲۰ مهرماه مراسم بزرگ داشت حافظ در محل آرامگاه او در شیراز با حضور پژوهشگران ایرانی و خارجی برگزار می شود. مطابق تقویم رسمی ایران این روز روز بزرگ داشت حافظ نامیده شده است.

بیوگرافی حافظ شیرازی, پورتال خبری فرهنگی گهر

قبر حافظ شیرازی

شغل حافظ

در دوران امارت شاه شیخ ابواسحاق (متوفای ۷۵۸ ق) به دربار راه پیدا کرده و احتمالاً شغل دیوانی پیشه کرده است. علاوه بر شاه ابواسحاق در دربار شاهان آل مظفر شامل شاه شیخ مبارزالدین، شاه شجاع، شاه منصور و شاه یحیی نیز راه داشته است. شاعری پیشه اصلی او نبوده و امرار معاش او از طریق شغلی دیگر (احتمالاً دیوانی) تأمین می شده است.

دربارهٔ سال دقیق تولد او بین مورخین و حافظ شناسان اختلاف نظر وجود دارد. دکتر ذبیح الله صفا ولادت او را در ۷۲۷ ه‍. قو دکتر قاسم غنی آن را در ۷۱۷می دانند. برخی دیگر از محققین همانند علامه دهخدا بر اساس قطعهای از حافظ ولادت او را قبل از این سال ها و حدود ۷۱۰ ق تخمین می زنند.آنچه مسلم است ولادت او در اوایل قرن هشتم هجری و بعد از ۷۱۰ واقع شده و به گمان غالب بین ۷۲۰ تا ۷۲۹ ق روی داده است.

بیوگرافی حافظ شیرازی, پورتال خبری فرهنگی گهر

آرامگاه حافظ شیرازی

تولد و وفات حافظ

در مورد سال درگذشت او اختلاف کمتری بین مورخان دیده می شود و به نظر اغلب آنان ۷۹۲ ق است. از جمله در کتاب مجمل فصیحی نوشته فصیح خوافی (متولد ۷۷۷ ق) که معاصر حافظ بوده و همچنین نفحات الانس تألیف جامی (متولد ۸۱۷ ق) به صراحت این تاریخ به عنوان سال درگذشت خواجه قید شده است. محل تولد اوشیراز بوده و در همان شهر نیز روی در نقاب خاک کشیده است.

بیوگرافی حافظ شیرازی, پورتال خبری فرهنگی گهر

ماجرای دفن حافظ

روایت است هنگامی که قصد دفن حافظ را داشتند، عده ای از متعصبان با استناد به اشعار حافظ دربارهٔ می گساری با دفن وی به شیوهٔ مسلمانان مخالف بودند و در مقابل عدهٔ دیگر وی را فردی مسلمان و معتقد می دانستند. قرار شد که از دیوان حافظ فالی بگیرند که این بیت آمد:

قدم دریغ مدار از جنازهٔ حافظ که گرچه غرق گناه است، می رود به بهشت

این شعر در بدخواهان شاعر تأثیر بسیاری می کند و همه را خاموش می کند.

آرامگاه حافظ

آرامگاه حافظ در شهر شیراز و در منطقهٔ حافظیّه در فضایی آکنده از عطر و زیبایی گل های جان پرور، درآمیخته با شور اشعار خواجه، واقع شده است. امروزه این مکان یکی از جاذبه های مهمّ گردشگری به شمار می رود و بسیاری از مشتاقان شعر و اندیشه حافظ را از اطراف جهان به این مکان می کشاند.

بیوگرافی حافظ شیرازی, پورتال خبری فرهنگی گهر

آرامگاه حافظ در دوره قاجار

در زبان اغلب مردم ایران، رفتن به حافظیّه معادل با زیارت آرامگاه حافظ گردیده است. اصطلاح زیارت که بیشتر برای اماکن مقدّسی نظیر کعبه و بارگاه امامان به کار می رود، به خوبی نشان گر آن است که حافظ چه چهرهٔ مقدّسی نزد ایرانیان دارد. برخی از معتقدان به آیین های مذهبی و اسلامی، رفتن به آرامگاه او را با آداب و رسوم مذهبی همراه می کنند. از جمله با وضو به آنجا می روند و در کنار آرامگاه حافظ به نشان احترام، کفش خود را از پای بیرون می آورند. سایر دل باختگان حافظ نیز به این مکان به عنوان سمبلی از عشق راستین و نمادی از رندی عارفانه با دیدهٔ احترام می نگرند.

بر سر تربت ما چون گذری همت خواه که زیارتگه رندان جهان خواهد بود

آرامگاه حافظ در اسکناس و سکه های ایران

اسکناس های هزار ریالی ایران از سال ۱۳۴۱ ش تا سال ۱۳۵۸ با نمایی از آرامگاه حافظ چاپ و نشر می شد. سکه های پنج ریالی برنز ایران از سال ۱۳۷۱ ش تا سال ۱۳۷۸ به نقشی از آرامگاه حافظ آراسته شد.

دیوان حافظ

بیوگرافی حافظ شیرازی, پورتال خبری فرهنگی گهر

دیوان حافظ که مشتمل بر حدود ۵۰۰ غزل، چند قصیده، دو مثنوی، چندین قطعه و تعدادی رباعی است، تاکنون بیش از چهارصد بار به اشکال و شیوه های گوناگون، به زبان فارسی و دیگر زبان های جهان به چاپ رسیده است. شاید تعداد نسخه های خطّی ساده یا تذهیب شدهٔ آن در کتابخانه های ایران، افغانستان، هند، پاکستان، ترکیه و حتیکشورهای غربی از هر دیوان فارسی دیگری بیشتر باشد.نکتهٔ خاصی که در دیوان حافظ وجود دارد، کثرت نسخه هایی با مفردات و واژه های گوناگون است که این خصیصه باعث بروز تصحیحات متعدد و گاه متناقض هم در بین مصححان می شود.

 

انواع اشعار حافظ

حافظ را چیره دست ترین غزل سرای زبان فارسی دانسته اندموضوع غزل وصف معشوق، می، و مغازله است و غزل سرایی را باید هنری دانست ادبی، که درخور سرود و غنا و ترانه پردازی است.

با آن که حافظ غزل عارفانهٔ مولانا و غزل عاشقانهٔ سعدی را پیوند زده، نوآوری اصلی او در تک بیت های درخشان، مستقل، و خوش مضمون فراوانی است که سروده است. استقلالی که حافظ از این راه به غزل داده به میزان زیادی از ساختار سوره های قرآن تأثیر گرفته است، که آن را انقلابی در آفرینش این گونه شعر دانسته اند.

ندیدم خوش تر از شعر تو حافظ به قرآنی که اندر سینه داری
بیوگرافی حافظ شیرازی, پورتال خبری فرهنگی گهر

رباعیات حافظ

چندین رباعی به حافظ نسبت داده شده که هرچند از ارزش ادبی والایی هم سنگ غزل های او برخوردار نیستند، اما در انتساب برخی از آن ها تردید زیادی وجود ندارد. در تصحیح خانلری از دیوان حافظ تعدادی از این رباعیات آورده شده که ده رباعی در چند نسخهٔ مورد مطالعه او بوده اند و بقیه فقط در یک نسخه ثبت بوده است. دکتر پرویز ناتل خانلری درباره رباعیات حافظ می نویسد:«هیچ یک از رباعیات منسوب به حافظ چه در لفظ و چه در معنی، ارزش و اعتبار چندانی ندارد و بر قدر و شأن این غزل سرا نمی افزاید.» [۲۰]

امشب ز غمت میان خون خواهم خفت وز بستر عافیت برون خواهم خفت

باور نکنی خیال خود را بفرست تا درنگرد که بی تو چون خواهم خفت

هر دوست که دم زد ز وفا دشمن شد هر پاک روی که بود تردامن شد

گویند شب آبستن غیب است عجب چون مرد ندید از که آبستن شد

بیوگرافی حافظ شیرازی, پورتال خبری فرهنگی گهر

تاثیر قرآن در اشعار حافظ

در سراسر دیوان حافظ به ابیاتی برمی خوریم که به صراحت به تاثیر قرآن در زندگی او اذعان داشته است:صبح خیزی و سلامت طلبی چون حافظ هرچه کردم همه از دولت قرآن کردم و یا عشقت رسد به فریاد ار خود به سان حافظ قرآن زبر بخوانی با چارده روایت و یا ندیدم خوشتر از شعر تو حافظ به قرآنی که اندر سینه داری.

 

 

 

حافظ در جهان

بیوگرافی حافظ شیرازی, پورتال خبری فرهنگی گهر

گوته

یادبود دیالوگ تلویحی گوته و حافظ در دیوان غربی-شرقی گوته، واقع در شهر وایمار آلمان

گوته، نابغه ترین ادیب آلمانی، «دیوان غربی-شرقی» خود را تحت تأثیر «دیوان حافظ» سرود، و فصل دوم آن را با نام «حافظ نامه» به اشعاری در مدح حافظ اختصاص داد که از جملهٔ آن ها می توان به دو شعر زیر اشاره کرد:

حافظا، در غزل هایت می شنوم
که شاعران را بزرگ داشته ای.
بنگر که اینک پاسخی فراخورت می دهم:
بزرگ اویی است که این سپاس به بزرگ داشتِ اوست.

فال حافظ

بیوگرافی حافظ شیرازی, پورتال خبری فرهنگی گهر

مشهور است که امروز در خانهٔ هر ایرانی یک دیوان حافظ یافت می شود. ایرانیان طبق رسوم قدیمی خود در روزهای عید ملی یا مذهبی نظیر نوروز بر سر سفره هفت سین، و یا شب یلدا، با کتاب حافظ فال می گیرند. برای این کار، یک نفر از بزرگان خانواده یا کسی که بتواند شعر را به خوبی بخواند یا کسی که دیگران معتقدند به اصطلاح خوب فال می گیرد ابتدا نیت می کند، یعنی در دل آرزویی می کند. سپس به طور تصادفی صفحه ای را از کتاب حافظ می گشاید و با صدای بلند شروع به خواندن می کند. کسانی که ایمان مذهبی داشته باشند هنگام فال گرفتن فاتحهای می خوانند و سپس کتاب حافظ را می بوسند، آنگاه با ذکر اورادی آن را می گشایند و فال خود را می خوانند.

برخی حافظ را «لسان الغیب» می گویند یعنی کسی که از غیب سخن می گوید و بر اساس بیتی از شعر حافظ او معتقد است که هیچ کس زبان غیب نیست:

ز سر غیب کس آگاه نیست قصه مخوان کدام محرم دل ره در این حرم دارد

آخرين هاي اين بخش
ديگران چه مي خوانند
دیدگاه ها
برای ارسال دیدگاه مرتبط با این مطلب کلیک کنید

گـهـر در شبکه هاي اجتماعي