بیماری اوتیسم چیست و چگونه درمان میشود

اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک ناتوانی رشدی است که به دلیل تفاوت در مغز ایجاد می شود. افراد مبتلا به ASD اغلب در ارتباط و تعامل اجتماعی و رفتارها یا علایق محدود یا تکراری مشکل دارند. در ادامه در خصوص بیماری اوتیسم و درمان آن بیشتر بخوانید

بیماری اوتیسم چیست و چگونه درمان میشود

بیماری اوتیسم به عنوان یک اختلال “طیف” شناخته می‌شود، چراکه در نوع و شدت علائمی که افراد تجربه می‌کنند، تفاوت‌های بسیاری وجود دارد. این اختلال، در تمام قومیت‌ها، نژادها و طبقات اجتماعی رخ می‌دهد.

اگرچه ASD  اختلالی مادام العمر است، درمان‌ها و خدمات ارائه شده می‌توانند علائم و توانایی عملکردی فرد را بهبود بخشند. آکادمی طب کودکان آمریکا، توصیه می‌کند تمام کودکان از نظر ابتلا به اوتیسم بررسی شوند. کلیه والدین و سرپرستان کودکان، باید با پزشک خود در زمینه غربالگری یا ارزیابی اختلال طیف اوتیسم، صحبت کنند.

علت بیماری اوتیسم در کودکان

اوتیسم به چه علت بوجود می‌ آید؟ علت دقیق اوتیسم ناشناخته است. تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که دلیل واحدی برای ابتلا به این بیماری وجود ندارد.

برخی عوامل خطر احتمالی اوتیسم شامل:

۱- ابتلای یکی از اقوام درجه یک به اوتیسم

۲- جهش ژنتیکی

۳- سندرم X شکننده یا سایر اختلالات ژنتیکی

۴- سن بالای پدر و مادر هنگام تولد کودک

۵- پایین بودن وزن هنگام تولد

۶- عدم تعادل متابولیکی

۷-دپیشینه عفونت‌های ویروسی

۸- قرار گرفتن جنین در معرض داروهای والپروئیک اسید (Depakene) یا تالیدومید

طبق اعلام موسسه بین المللی اختلالات عصبی و سکته مغزی(NIDS)، هر دو عامل ژنتیک و محیط ممکن است در ابتلای افراد به اوتیسم تعیین کننده باشند. منابع متعدد و معتبر قدیم و جدید نشان می‌ دهند که این اختلال به دلیل انجام واکسیناسیون ایجاد نمی‌شود.

مطالعه‌ای چالش برانگیز در سال ۱۹۹۸، وجود ارتباطی بین بیماری اوتیسم و واکسن سرخک، اوریون، و سرخجه(MMR) را اعلام کرد. اگرچه، این مطالعه توسط دیگر تحقیقات بی ارزش شمرده شده و سرانجام در مقالات معتبر بعدی رد شد.

ویژگیها و تشخیص بیماری اوتیسم

ویژگی های اوتیسم در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، چاپ پنجم به این شکل آمده: تفاوت‌های دائمی در ارتباطات، روابط بین فردی و تعاملات اجتماعی در محیط‌های مختلف نشانه‌های قابل مشاهده:

– صحبت نکردن یا داشتن الگوهای غیرعادی کلامی

– مشکل در درک ارتباطات غیرکلامی

– مشکل در ایجاد یا حفظ دوستی

– مشکل در ادامه مکالمات

رفتارهای محدود و تکرار شونده، الگوها، فعالیتها و علائق نشانه‌های قابل مشاهده:

– تکرار کردن صداها یا عبارات (پژواک گویی)

– حرکات تکرار شونده

– ترجیح بر یکنواختی، و مشکل در گذار و داشتن روال عادی

– علائق انعطاف ناپذیر یا به شدت محدود و شدید

– حساسیت شدید به محرک‌های مختلف یا حساسیت خیلی کم به آنها

مطابق آیین نامه تشخیصی و آماری انجمن روانشناسی آمریکا، که توسط متخصصان بالینی برای تشخیص اوتیسم بکار می‌رود، ویژگی‌های اصلی اوتیسم باید در اوایل کودکی ظهور کنند. اما ممکن است تا زمانی که نیازهای اجتماعی، فراتر از ظرفیت سازش‌پذیری فرد مبتلا به اوتیسم نباشند، کاملا آشکار نشوند. و برخی علائم ممکن است بخاطر یادگیری استراتژی‌های سازگاری، پنهان شده و دیده نشوند.

علائم بیماری اوتیسم چیست؟

اوتیسم در کودکان در سنین پایین قابل تشخیص است در ادامه برخی علائم را با هم می‌بینیم:

۱- بچه‌های طبیعی که به دنیا می‌آیند ابتدا فقط گریه می‌کنند یا گاهی بی دلیل می‌خندند؛ ولی تا شش ماهگی درجاتی از ابراز احساسات را کسب می‌کنند. اگر این ابراز هیجانی را در شیرخوارتان ندیدید می‌تواند اولین زنگ خطر اوتیسم باشد. نگران نشوید ممکن است هم نباشد.

۲- بچه‌های مبتلا به اوتیستیک از نظر هیجانی بی‌تفاوت هستند و گاهی هیجانات شدید یا نامتناسب دارند مثلا خنده و گریه شدید و نامتناسب

۳- در نه ماهگی، یک کودک نرمال، لبخند اجتماعی دارد یعنی به آدم‌ها گاهی لبخند می‌زند ولی شیرخوار اوتیستیک چنین لبخندی ندارد.

۴- بچه‌های نرمال تا یک سالگی تماس چشمی دارند یعنی با ما چشم تو چشم می‌شوند و لبخند می‌زنند و به اسم خود واکنش نشان می‌دهند. همچنین بچه‌ها تا یک سالگی غان و غون می‌کنند، بچه‌های اوتیستیک هیچکدام از این موارد را ندارند.

۵- یکی از موارد دیگری که در اوتیسم مختل می‌شود تکلم است. در حالت طبیعی بچه‌ها باید تا هجده ماهگی حداقل ده تا کلمه را یاد گرفته باشند و کاربردشان را بلد باشند ولی بچه‌های اوتیستیک ممکن است کلمه‌ها را تکرار کنند ولی کاربردشان را بلد نیستند. همچنین از دستورات پیروی نمی‌کنند چون درک کلامی ندارند.

۶- در کل علائم اوتیسم در کودکان زیر سه سالگی خودشان را نشان می‌دهند.

۷- تاکید می‌کنم مثل بقیه‌ی اختلالات همه‌ی علائم لزوما نباید وجود داشته باشند.

۸- بازی‌های تخیلی ندارند.

۹- با همسالان ارتباط کمی برقرار می‌کنند.

۱۰- به چیزهایی که علاقه دارند اشاره نمی‌کنند و به‌جای آن دست والدینشان را می‌گیرند و به سمت شی یا خواسته‌ای که دارند می‌برند.

۱۱- از ایما و اشاره برای ارتباط برقرار کردن استفاده نمی‌کنند.

۱۲- به جزییات اشیا علاقه دارند.

۱۳- کلمات تکراری و بی‌معنی بکار می‌برند.

۱۴- برخی از علایم در سنین بالاتر هم ممکن است دیده شوند.

۱۵- مثلا بد غذا هستند و انتخاب‌های محدودی برای غذا دارند.

۱۶- بازی‌ های تکراری و علاقه‌های محدودی دارند.

۱۷- حرکات تکراری مثل راه رفتن روی پنجه یا پاشنه پا بال بال زدن، چرخیدن دور خود یا حرکات ریتمیک دوست دارند.

۱۸- در حواس پنجگانه‌ی خود یا حساسیت زیادی دارند یا اصلا حساس نیستند.

۱۹- خواب و بیداری منظم و طبیعی ندارند.

۲۰- هرجا می‌روند باید اسباب‌بازی یا وسیله خاصی را با خودشان ببرند.

۲۱- کلماتی را که می‌شنوند به طرز طوطی‌وار و بیش از حد معمول تکرار می‌کنند.

۲۲- تغییر از حالت روزمرگی به شدت آن‌ها را آشفته می‌کند.

۲۳- بای بای نمی‌کنند، بوس نمیفرستند.

۲۴- صحبتشان‌ منوتون و شبیه ربات است.

۲۵ – بنابراین اگر یکی از این علایم در کودک شما وجود داشت حتما به روانپزشک جهت تشخیص دقیق‌تر مراجعه کنید.

آیا می‌توان از بروز اوتیسم جلوگیری کرد؟

پزشکان علت ایجاد اوتیسم را نمی‌دانند. اما باور دارند که ژنها بیشترین نقش را در تولدِ کودکی با این اختلال، ایفا می‌کنند. همچنین در موارد نادری، پزشکان می‌گویند اگر مادران در دوران بارداری در معرض برخی مواد شیمیایی خاص قرار بگیرند، ممکن است کودکانی با نقص‌های مادرزادی به دنیا بیاورند.

اما ابتلای جنین به اوتیسم در طول دوران بارداری، توسط پزشکان تشخیص داده نمی‌شود. اگرچه نمی‌توانید از داشتن کودکی مبتلا به اوتیسم جلوگیری کنید، اما با انجام این تغییرات در شیوه زندگی، می‌توانید شانس خود را برای داشتن کودکی سالم افزایش دهید:

۱- سالم زندگی کنید. چکاپ‌های منظم داشته باشید، وعده‌های غذایی متعادل مصرف کنید. و ورزش کنید. مطمئن شوید که مراقبت‌های پیش از زایمان خوبی داشته باشید، و تمام مکمل‌ها و ویتامین‌های توصیه شده را مصرف کنید.

۲- در طی بارداری دارو مصرف نکنید. قبل از مصرف هر دارویی با پزشک خود مشورت کنید. مخصوصا درباره داروهای ضد تشنج.

۳- از نوشیدن الکل اجتناب کنید. در دوران بارداری به مشروب “نه” بگویید، هر نوع مشروبی.

۴- به دنبال درمان بیماری‌های فعلی خود باشید. اگر مبتلا به سلیاک یا PKU هستید، برای کنترل آنها توصیه‌های پزشک خود را دنبال کنید.

۵- واکسیناسیون انجام دهید. قبل از بارداری حتماً واکسن سرخک (سرخچه) آلمانی را بزنید. زیرا می‌تواند از ابتلا به اوتیسم ناشی از سرخچه جلوگیری کند.

۶- میزان شیوع اختلال اوتیسم در ایران و جهان