علایم پرکاری تیرویید در زنان
متاسفانه علائم پرکاری تیرویید در بین زنان شایع تر است و ارتباط مستقیم با سوخت و ساز بدن دارد . یعنی اگر غدد تیروئید پر کار شود ، سوخت و ساز یا متابولیسم بدن دچار اختلال می شود. برای تشخیص این عارضه باید آزمایش خون و کارآزمایی بالینی انجام شود.
علایم پرکاری تیرویید
این بیماری گاهی به صورت بسیار شدید بروز پیدا میکند و کاهش وزن غیرعادی، نارساییهای قلبی و مشکلات تنفسی را به دنبال دارد؛ جالب است بدانید که تیروئید پرکار می تواند حتی روی خلق و خوی فرد تاثیر بگذارد و او را زودرنج و پرخاشگر کند.
بعضی اوقات این اختلال از روی برآمدگیهای روی گردن و محل غده مشخص میشود و گاهی مثلا در افراد مسن، این علائم خیلی واضح نیست و شاید کمی فرد را بیقرار، بیحال و ضعیف بکند. در ادامه با ما همراه باشید تا با علائم مختلف پرکاری تیروئید بیشتر آشنا شوید:
تیروئید پرکار چه خطراتی دارد
۱- افزایش اشتها:
غده تیروئید هورمونهایی تولید میکند که روی اکثر اندامهای داخلی تاثیر میگذارد، از جمله اعصابی که در مغز و معده به انسان هشدار میدهند که باید غذا بخورد؛ وقتی این قسمت بیش از اندازه هورمون تولید کند شما به صورت غیرعادی و زودتر از موعد گرسنه میشوید.
۲- تعریق بیش از حد:
از آنجا که هورمونهای تولید شده توسط این غده سوخت و ساز بدن شما را تنظیم میکنند، اگر بیش از حد کار کند دمای بدن را بالا میبرد و در نتیجه شما زیاد عرق میکنید؛ در این حالت شما همیشه احساس گرما میکنید و تحمل دمای بالا را به هیچ عنوان ندارید.
۳- لاغری شدید:
اگرچه در حالت تیروئید پرکار بیشتر غذا میخورید اما چون سوخت و ساز بدن شما بیش از حد نرمال است و بیش از حد چربی و انرژی میسوزانید، به جای چاق شدن رفتهرفته وزنتان را از دست خواهید داد و بدن شما خشکیده میشود.
۴- تپش قلب:
یکی از اندامهای حیاتی که هورمونهای تیروئید بر آن اثر میگذارند، قلب است؛ این قسمت که با تنظیم گردش خون به نوعی در متابولیسم بدن نقش اساسی ایفا میکند، با افزایش مواد ترشح شده توسط تیروئید، دچار تپشهای مکرر و حتی بالا رفتن تعداد ضربان میشود.
۵ – برآمدگی تیروئید:
نوعی از پرکاری تیروئید به راحتی قابل مشاهده است و ممکن است تودههایی روی این غده رشد کنند و هنگام لمس، برجستگی یا گرههایی مشاهده شود که این حالت نوعی گواتر است و به آن گواتر سمی گرهای میگویند.
۶- خستگی شدید و ضعف عضلانی:
میدانید که برای خسته شدن حتما لازم نیست تحرک زیادی داشته باشید و وقتی فعالیتهای درونی بدن بیش از حد بالا برود، همیشه در اعضا و جوارح خود احساس کوفتگی شدید خواهید کرد.
۷- اختلالات روانی:
همانطور که پیش از این اشاره شد، بالا رفتن سوخت وساز، دمای بدن را بالا میبرد که همین امر ممکن است باعث بیحوصلگی و تندمزاجی شود؛ از این گذشته افزایش هورمونهای تیروئید بر اعصاب کنترلکنند مغز هم اثر میگذارد و فرد را مضطرب و یا عصبی و پرخاشگر میکند.
۸- ریزش مو:
موهای بدن توسط فرآیندهای متابولیسمی بدن تغذیه میشوند و وقتی این عملکردها در بدن دچار اختلال شوند، ممکن است ابروها و موهای سر بیش از اندازه بریزند.
۹- تغییر حالت چشمها:
در بعضی موارد پرکاری تیروئید روی حالت فیزیکی چشم بیمار تاثیر میگذارد. در این حالت ممکن است چشمها بیرونزده شوند و یا به صورت خیره بمانند؛ گاهی هم حرکت چشم محدود و حتی دردناک میشود.
علائم تیروئید پرکار در زنان
این عارضه در بدن انسان علائم بسیار دیگری هم میتواند تولید کند که در ادامه به صورت اجمالی آنها را به شما معرفی میکنیم:
۱ – اسهالهای پشت سر هم
۲ – فشار خون بالا
۳ – عجول شدن و تند راه رفتن
۴ – ورم یکی از پاها و یا هردوی آنها
۵ – بالا رفتن میزان میل جنسی
۶ – خارش و خشک شدن پوست بدن
۷ – غلیظ شدن خون
۸ – کاهش خونریزی در دوران پریودی
۹ – به هم ریختن زمان قاعدگی در زنان
۱۰ – ورم کردن سینه در آقایان
۱۱ – دیرخوابی
۱۲ – بیشفعالی و بیقراری
۱۳ – لرزش انگشتان دست
۱۴ – حالت تهوع و استفراغ
۱۵ – از بین رفتن قدرت تمرکز
تشخیص تیروئید پرکار:
علاوه بر مطالع علائم ذکر شده و معاینات فیزیکی، روشهای دیگری هم برای تشخیص تیروئید پرکار وجود دارد. اولین گام برای تشخیص این بیماری بررسی کردن سابقه پزشکی و مشاهدههای جسمی است و بعد از آن پزشک غدد ممکن است با آزمایش خون، اندازهگیری میزان هورمونهای تیروئید، بررسی میزان کلسترول و یا سونوگرافی و… پرکاری تیروئید را کشف کند.
– نگرانی، اضطراب و آسیبپذیری
– تغییر در الگوی اجابت مزاج، بخصوص افزایش تعداد اجابت مزاج
– مشکل در خوابیدن
– دوبینی
– بیرون زدن چشمها (در افراد مبتلا به بیماری گریوز)
– تغییرات در موها مثل شکننده شدنُ نازک شدن یا ریزش مو
– نامنظم شدن ضربان قلب بخصوص در افراد سنین بالاتر
– تغییر در عادات ماهیانه مثل کاهش شدت خونریزی یا تداول کمتر خونریزیها
– ضعف عضلانی بخصوص در نواحی رانها و بازوها
– رشد سریع ناخنها
– تند شدن ضربان قلب
– لرزش دستها
– تعرق
– نازک شدن پوست
– کاهش وزن باوجود بالا رفتن اشتها
درصورت داشتن هرکدام از این علائم حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
***شایان ذکر است که این علائم میتواند بخاطر سایر مشکلات پزشکی و اختلالات دیگر از اضطراب تا تومور غده آدرنال باشد.
پُرکاری تیروئید چگونه تشخیص داده میشود؟
آزمایش میتواند وجود پُرکاری تیروئید را در شما تشخیص دهد. آزمایش خون شامل آزمایش ارزیابی هورمون محرک تیروئید میباشد.
این هورمونی است که توسط غده هیپوفیز برای تحریک غده تیروئید برای تولید هورمون تیروئید ترشح میشود. آزمایشات خون دیگر شامل ارزیابی سطح هورمون تیروئید و پادتن محرک تیروئید برای تشخیص بیماری گریوز میباشد.
اگر نتیجه آزمایش شما غیرعادی باشد، دکترتان آزمایشات زیر را نیز تجویز خواهد کرد:
– سونوگرافی تیروئید برای ارزیابی گرهها یا التهاب
– آزمایش ید رادیواکتیو برای بررسی جذب ید توسط غده تیروئید شما
– اسکن تیروئید برای مشاهده اینکه ید کجای تیروئید قرار دارد
پُرکاری تیروئید چگونه درمان میشود؟
روشهای مختلفی برای درمان پُرکاری تیروئید وجود دارد. دکترتان قبل از ایتکه درمان مناسب برای شما را تعیین کند، سن، وضعیت عمومی سلامتی، شدت علائم و علتهای خاص پُرکاری تیروئید را در شما بررسی میکند.
روش درمانی پُرکاری تیروئید عبارتند از:
– داروهای ضدتیروئید. این داروها که شامل propylthiouracil و methimazole میشود، به جلوگیری از ساخت هورمون جدید توسط غده تیروئید کمک میکند. این به طور کامل غده تیروئید را تخریب نمیکند اما در برخی افراد عوارض جدی به دنبال دارد.
– ید رادیواکتیو خوراکی. سلولهای تیروئید بیشفعال به سرعت این ید را جذب میکنند و خیلی زود میمیرند. این جلوی تولید هورمون تیروئید را میگیرد.
هر ید رادیواکتیو باقیمانده به فاصله چند روز در بدن ناپدید میشود. ممکن است چند ماه طول بکشد تا علائم پُرکاری تیروئید از بین بود و ممکن است نیاز به یک دوز دوم باشد.
افرادیکه از این روش درمان استفاده میکنند دچار کم کاری تیروئید میشوند و برای باقی عمر خود نیازمند مصرف مکمل تیروئید میشوند. این روش درمانی در دوران بارداری قابل استفاده نیست.
– جراحی برای برداشتن کلیه قسمتهای تیروئید که تیدوئیدکتومی نامیده میشود. اکثر افرادی که این عمل را انجام میدهند نهایتاً دچار کمکاری تیروئید میشوند و نیاز به مصرف داروهای جایگزین تیروئید میشوند.
– بتا-بلاکرها برای کند کردن ضربان قلب. این داروها سطح هورمون تیروئید را پایین نمیآورد ولی به کاهش علائم مربوط به تندی ضربان قلب کمک میکند.
پس از درمان برا یچک کردن سطح هورمون تیروئید نیاز به آزمایشهای منظم خواهید داشت و ممکن سات نیاز باشد دکتر هرازگاهی دوز داروهایتان را تغییر دهد.
آیا پرکاری تیروئید خطرناک است؟
مشکلات ناشی از پُرکاری تیروئید
خیلی مهم است که اگر دچار پُرکاری تیروئید هستید، به صورت منظم برای چک کردن وضعیت تیروئید خود نزد پزشک بروید. درمان نکردن یا درمان ناقص تیروئید پرکار میتواند مشکلات خطرناک و کشندهای به دنبال داشته باشد.
مشکلات مربوط به پُرکاری تیروئید عبارتند از:
– نامنظم بودن ریتم قلب
– نارسایی احتقانی قلب
– سقطجنین
– پوکی استخوان و ترک خوردن استخوانها (پرکاری تیروئید باعث میشود استخوانها سریعتر از حالت طبیعی کلسیم از دست بدهند)
بحران تیروئید سمی وخیم شدن ناگهانی علائم پرکاری تیروئید است که اگر فوراً تحت درمان قرار نگیرد میتواند کشنده باشد.
اگر خودتان یا یکی از نزدیکانتان دچار یکی از علائم زیر بود، فوراً به پزشک متخصص مراجعه کنید:
– آشفتگی یا نشانههایی از هذیان
– گیجی
– پایین آمدن هوشیاری
– تب
– بیقراری
– تند شدن بیش از اندازه ضربان قلب