جدید ترین قوانین مصوب درباره مهریه چیست

قوانین مصوب درباره مهریه

ازدواج در ایران پیرو سنت ها و آئین های مشخصی انجام می گیرد. یکی از آئین هایی که می توان در ارتباط با ازدواج به آن اشاره کرد، مهریه است. امروزه بر اساس قوانین جدید، مطالبه مهریه تابع شرایطی ویژه خواهد بود.

مهریه یک از سنت‌های ازدواج در ایران است که به نظر می‌رسد برخلاف فلسفه اولیه‌اش در مواردی موجب ایجاد مشکلاتی برای زوجین می‌شود. لذا با افزایش آگاهی خانواده‌ها از شرایط قوانین و مخصوصا جدیدترین قانون مهریه و مسایل حقوقی مربوط به آن می‌توان از ایجاد آسیب‌های ناخواسته در این زمینه جلوگیری کرد. در همین راستا در نظر داریم شما را از جدیدترین قانون مهریه مطلع کنیم.

جدید ترین قوانین مصوب درباره مهریه

می‌توان هر چیزی که مالیت داشته، قابلیت تملک داشته و معین باشد را به عنوان مهریه در نظر گرفت. به عنوان مثال می‌توان مواردی نظیر باغ و املاک، منفعت استفاده از املاک، انجام خدماتی مثل آموزش امری مشخص و حقوق مالی مثل سرقفلی یا حق تالیف کتاب را علاوه بر وجه نقد و سکه بهار آزادی که امری مرسوم است، به عنوان مهریه در نظر گرفت. البته طبق جدیدترین قانون مهریه برای مهریه 110 سکه تعیین شده است که در هنگام وصول شرایط زیر را ایجاد می‌کند:

• 1- هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا 110 سکه تمام بهارآزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده (2) قانون اجرای محکومیت‌های مالی است یعنی زن براساس قانون می‌تواند این میزان مهریه را مطالبه کند و در صورت عدم پرداخت، دادگاه می‌تواند با نظر زن، مرد را بازداشت کند.
• 2- حالت دوم مساله این است که چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد درخصوص مازاد، فقط توانایی مالی مرد ملاک پرداخت است که در صورت عدم توانایی مرد، مهریه بیش از 110 سکه مشمول قانون اجرای محکومیت‌های مالی نبوده و حبس مرد را در پی نخواهد داشت. به این ترتیب که اموال باید معرفی و مهریه از آن وصول شود.

در نتیجه برخلاف تصور برخی افراد، مهریه بیش از 110 سکه بخشوده نمی‌شود، اما برای مرد حبس به دنبال ندارد. عدم شمول قانون اجرای محکومیت‌های مالی در مازاد بر 110 سکه به این معنی نیست که در صورت دستیابی به اموال مرد نتوان مهریه را وصول کرد.

روش‌های مطالبه مهریه 

مهریه حق مالی است که بر ذمه زوج و به مجرد عقد بر عهده او قرار می‌گیرد و دریافت آن برای زوجه ممکن است. لذا زوجه مطابق با یکی از روش‌های زیر می‌تواند مهریه خود را دریافت نماید:

• 1. ارسال اظهار نامه از سوی زن به شوهر

برای دریافت مهریه به شیوه ارسال اظهارنامه زوجه باید اظهارات خود را در مورد در خواست مهریه، در ردیف خواهان بنویسد وآن را برای خوانده (زوج) از طریق دادگاه ارسال نماید. باید توجه داشت که در این هنگام زوجه همچنان باید تمکین کند، چرا که در غیر این صورت ناشزه محسوب می‌شود و نفقه به او تعلق نمی‌گیرد.

• 2. از طریق اجرای ثبت

روش دوم که دریافت مهریه از طریق اجرای ثبت است. در این روش زن می‌تواند قباله ازدواج خود را به دفترخانه محل ثبت عقد ارائه کند و تقاضای صدور اجراییه نماید. سپس با اجراییه به اداره ثبت مراجعه و مهریه خود را مطالبه کند. برای اجرای مهریه مالی اعم از وجه نقد یا مال منقول (ماشین، موبایل یا…) و یا مال غیر منقول (ملک) توقیف می‌شود البته به شرط اینکه جزو مستثنیات دین نباشد.

• 3. از طریق دادگاه‌ها

برطبق جدیدترین قانون مهریه زن می‌تواند به دادگاه خانواده مراجعه کند و دادخواستی مبنی بر استرداد مهریه به دادگاه تقدیم نماید. دادگاه به دادخواست او رسیدگی می‌کند و در صورتی که زوجه مستحق دریافت مهریه باشد، دادگاه حکم به پرداخت مهریه می‌دهد. در این صورت مرد موظف می‌شود از زمان تعیین شده توسط دادگاه، مهریه همسرش را بپردازد. اگر مرد مالی داشته باشد و زن فکر کند که در طول مدتی که دادگاه تشکیل می‌شود، مرد آن مال را می‌فروشد یا جابه‌جا می‌کند، از دادگاه می‌خواهد قرار تامین خواسته صادر کند. با این درخواست مال تا صدور حکم دادگاه، توقیف می‌شود.

نکته کلی که درباره دریافت مهریه وجود دارد این است که اگر مرد مازاد بر مستثنیات دین (مانند ابزار کار یا ماشینی که مرد با آن کار می‌کند)، دارای تمکن مالی باشد، وصول مهریه از طریق اجرای ثبت سهل الوصول‌تر است.

مهریه به روایت قانون 

• ماده ۱۰۸۰ تعیین مقدار مهر منوط به رضایت طرفین است.
• ماده ۱۰۸۱ اگر در عقد نکاح شرط شود که در صورت عدم تادیه مهر در مدت معین نکاح باطل خواهد بود نکاح و مهر صحیح ولی شرط باطل است.
• ماده ۱۰۸۲ به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن انجام دهد.
• تبصره: چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییرشاخص (شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی مناطق شهری ایران) تعیینی توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌شود.
• ماده ۱۰۸۳ برای تادیه تمام یا قسمتی از مهر می‌توان مدت یا اقساطی قرار داد.
• ماده ۱۰۸۴ هرگاه مهر عین معین باشد و معلوم گردد قبل از عقد معیوب بوده و یا بعد از عقد و قبل از تسلیم معیوب و یا تلف شود شوهر ضامن عیب و تلف است.
• ماده ۱۰۸۵ زن می‌تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود.
• ماده ۱۰۸۶ اگر زن قبل از اخذ مهر به اختیار خود به ایفای وظایفی که در مقابل شوهر دارد قیام نمود دیگر نمی‌تواند ازحکم ماده قبل استفاده کند، مع ذلک حقی که برای مطالبه مهر دارد ساقط نخواهد شد.
• ماده ۱۰۸۷ اگر در نکاح دائم مهر ذکر نشده یا عدم مهر شرط شده باشد نکاح صحیح است وطرفین می‌توانند بعد از عقد مهر را به تراضی معین کنند و اگر قبل از تراضی بر مهر معین بین آنها نزدیکی واقع شود زوجه مستحق مهرالمثل خواهد بود.

 لازم به ذکر است که ازدواج بدون مهریه صحیح است اما مهر‌المثل توسط قانونگذار برای زن تعیین خواهد شد، یعنی دادگاه مطابق با حال و روز و شرایط خانوادگی فرد برای وی مهریه تعیین خواهد کرد، بنابراین بهتر است اختیار کار دست خودتان باشد.

در جدیدترین قانون مهریه برای آن سقف تعیین شده است اما برخی معتقدند که با توجه به در نظر گرفتن جایگاه خانواده و شرایط اجتماعی وفرهنگی دختر و پسر ایجاب می‌كند كه مهریه شناور باشد. صدها سال است كه در كشور ما موضوع مهریه بین جوانان وجود دارد. به جای تصویب قوانین و تعیین حداكثر باید قوانینی تصویب شود كه در همسان گزینی و شرایط قبل از ازدواج نظارت شود. علاوه بر آن ممكن است بر اساس روابط عاطفی، یک پسر علاقه داشته باشد كه مهریه‌ای زیادتر از حد معمول برای همسرش تعیین كند و نباید اینگونه خواسته‌های عاطفی متوقف شود. غلط یا درست، بسیاری از خانواده‌ها مهریه را ملاک احترام به دختر و علاقه داماد به عروس تلقی می‌كنند. این یک باور تاریخی است كه نمی‌توان در چند روز و چند سال آن را تغییر داد.