معرفی ماه های حرام قمری

همانطور که می دانید در دین اسلام، در میان ماه های قمری، ماه هایی هستند که حرام اعلام شده اند. به این معنی که در این ماه ها یک سری اعمال نباید انجام شوند. گهر در این بخش به معرفی ماه های حرام قمری می پردازد.

معرفی ماه های حرام قمری

ماه‌های حرام قبل از اسلام

در تقویم قمری پیش از اسلام ماهی به نام نسیء وجود داشت که هر سه سال در گاه‌شماری قمری حضور می‌یافت، و در نتیجه ماه‌ها در زمان مشخصی از سال قرار می‌گرفتند تا ربیع‌الاول در اول بهار قرار گیرد.

در قرآن

در سال ۱۰ هجری پس از آمدن آیهٔ ۳۶ و ۳۷ سورهٔ توبه از نسی نهی می‌شود.

إِنَّ عِدَّهَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِی کتَابِ اللَّهِ یوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَهٌ حُرُمٌ ذَلِک الدِّینُ الْقَیمُ فَلَا تَظْلِمُوا فِیهِنَّ أَنْفُسَکمْ وَقَاتِلُوا الْمُشْرِکینَ کافَّهً کمَا یقَاتِلُونَکمْ کافَّهً وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ إِنَّمَا النَّسِیءُ زِیادَهٌ فِی الْکفْرِ یضَلُّ بِهِ الَّذِینَ کفَرُوا یحِلُّونَهُ عَامًا وَیحَرِّمُونَهُ عَامًا لِّیوَاطِئُوا عِدَّهَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ فَیحِلُّوا مَا حَرَّمَ اللَّهُ زُینَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمَالِهِمْ وَاللَّهُ لَا یهْدِی الْقَوْمَ الْکافِرِینَ(

همواره، شماره ماه‌ها نزد خدا- از روزی که آسمان‌ها و زمین را آفرید- در کتاب خدا دوازده ماه است؛ از این‌ها، چهار ماه، حرام است. این است دین قیام و پابرجای پربها. پس در این چهار ماه بر خود ستم مکنید و با مشرکان در حال بازدارندگی کامل کشتار کنید، چنان‌که آنان به حال بازدارندگی از گزندتان با شما کشتار می‌کنند؛ و بدانید خدا همواره با پرهیزگاران است. جز این نیست (که) نسی فزونی در کفر است که کافران بدان سبب گمراه می‌شوند؛ آن را یک سال حلال می‌شمارند و یک سال (دیگر) آن را حرام می‌کنند تا با شمارهٔ ماه‌هایی که خدا حرام کرده است هماهنگ سازند. پس آنچه را خدا حرام کرده (بر خود) حلال گردانند (و) زشتی اعمالشان برایشان آراسته شده است؛ و خدا گروه کافران را هدایت نمی‌کند.

افزایش دیه در ماه حرام

بنابر قانون مجازات اسلامی در ایران، نرخ دیه (فوت) در ماه‌های حرام یک سوم افزایش می‌یابد. در سال ۱۳۹۱ در ایران مبلغ دیه در ماه‌های عادی ۹۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و ماه‌های حرام ۱۲۶ میلیون تومان بود. در سال ۱۳۹۲ در ایران دیه در ماه‌های عادی ۱۱۴ میلیون تومان و در ماه‌های حرام ۱۵۲ میلیون تومان است. درسال ۹۳ دیه در ماه‌های عادی ۱۵۲میلیون تومان و در ماه حرام ۲۰۰ میلیون تومان اعلام شده است. درسال ۹۴ دیه با افزایش ۱۰ درصدی و به اینصورت که در ماه‌های عادی ۱۶۵ میلیون تومان و در ماه حرام ۲۲۰ میلیون تومان اعلام شده است. در سال ۹۵ دیه در ماه‌های عادی ۱۹۰ میلیون تومان و در ماه حرام تقریباً ۲۵۳ میلیون تومان اعلام شده است.

در بیمه شخص ثالث نیز در ماه های حرام نرخ دیه افزایش کرده و طبق نرخ بیمه مصوب محاسبه میگردد .

ماههای حرام هجری قمری عبارتند از :  ذی القعده ،  ذی الحجه ،  محرم و  رجب مطابق با ماده ۲۹۹ مجازات اسلامی ماههای حرام میباشند.

در سال ۱۳۹۷ طبق مصوبه بیمه مرکزی در این ماهها نرخ  دیه هر فرد تا ۲۵۳ میلیون تومان افزایش پیدا میکند . در ضمن ماههای رمضان و صفر شامل ماههای حرام نمیباشد .

شروع و پایان ماههای حرام در سال ۱۳۹۷ خورشیدی به ترتیب زیر می باشند :

۲۱ فروردین الی ۱۸ اردیبهشت ( ماه رجب )

۱۴مرداد الی ۱۲ شهریور  ( ذی القعده )

۱۳ شهریور الی ۱۱ مهر  ( ذی الحجه )

۱۲ مهر الی ۱۰ آبان  ( محرم )

نرخ دیه بیمه شخص ثالث سال ۱۳۹۷ در ماه حرام چگونه محاسبه میگردد ؟

نرخ دیه هر شخص در ماههای عادی ۱۹۰میلیون تومان و در ماههای حرام یک سوم به قیمت دیه پایه افزایش و محاسبه میگردد

دلیل حرام بودن ۴ ماه از سال قمری چیست؟

إِنَّ عِدَّهَ الشهُّورِ عِندَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شهَرًا فىِ کِتَابِ اللَّهِ یَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ مِنهْا أَرْبَعَهٌ حُرُمٌ  ذَالِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ  فَلَا تَظْلِمُواْ فِیهِنَّ أَنفُسَکُمْ؛ شمار ماه‏ها در نزد خدا، در کتاب خدا از آن روز که آسمانها و زمین را بیافریده، دوازده است. چهار ماه، ماه‏هاى حرامند. این است شیوه درست. در آن ماه‏ها بر خویشتن ستم مکنید.

در جواب سوال شما قبل از هر چیز باید دقت کرد که بهره انسان از دانش بسیار اندک است.

وَ ما أُوتیتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلاَّ قَلیلاً؛ آنچه از علم به شما روزى شده بسیار اندک است.

و نقص شناخت انسان او را مضطر به دین داری نموده است. و با عدم غفلت از این مساله، بسیار روشن است که نمی توانیم دلیل احکام را بیابیم. عالم دارای اسرار بسیاری است و قسمت اعظم آن در دسترس دانش ما نیست (عالم غیب) و خبری از آن نداریم .

و خداوند بنا بر مصالح و مفاسد احکامی را تشریع می کند، منطقه ای در اطراف کعبه را “حرم”  اعلام می کند و حرمت بیشتری برای آن قائل می شود. یا زمان خاصی را دارای حرمت بیشتری اعلام می کند. مثل ماه های حرام که احکام و جزئیات خاص خود را دارد. (رجب، محرم، ذیقعده و ذیحجه  ماه های حرام هستند.)

و با توجه به پیوند شدید روح و جسم در انسان، زمان و مکان در او موثر واقع می شوند و مناسک با توجه به زمان و مکان بیان می شوند. مساله حج، روزه و جهاد و … بعضی از این مناسک هستند. به عنوان مثال جنگ در این ماه ها حرام است:

یَسْئَلُونَکَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرامِ قِتالٍ فیهِ قُلْ قِتالٌ فیهِ کَبیرٌ؛ تو را از جنگ ‏کردن در ماه حرام مى ‏پرسند. بگو: جنگ‏ کردن در آن ماه گناهى بزرگ است.

“تحریم جنگ در این چهار ماه یکى از طرق پایان دادن به جنگهاى طویل المده، و وسیله‏اى براى دعوت به صلح و آرامش بود، زیرا هنگامى که جنگجویان چهار ماه از سال اسلحه را به زمین بگذارند و صداى چکاچک شمشیرها یا صفیر گلوله‏ ها خاموش شود و مجالى براى تفکر و اندیشه به وجود آید احتمال پایان یافتن جنگ بسیار زیاد است. همیشه ادامه یک کار با شروع مجدد آن پس از خاموشى تفاوت دارد و دومى به مراتب مشکلتر است، فراموش نمى‏کنیم که در دوران جنگهاى بیست‏ساله ویتنام چه اندازه زحمت مى‏کشیدند تا یک آتش بس بیست و چهار ساعته در آغازسال نو مسیحى یا مانند آن به وجود آورند، ولى اسلام براى پیروان خود در هر سال یک آتش بس چهارماهه اعلام میدارد و این خود نشانه روح صلح‏ طلبى اسلام است.”

مساله ماه های حرام بسیار با سابقه است. که حداقل از زمان حضرت ابراهیم (ع) بوده است.  قبل از اسلام، مردم جاهل، تغییراتی در این حکم الهی ایجاد می کردند:

إِنَّمَا النَّسی‏ءُ زِیادَهٌ فِی الْکُفْرِ یُضَلُّ بِهِ الَّذینَ کَفَرُوا یُحِلُّونَهُ عاماً وَ یُحَرِّمُونَهُ عاماً لِیُواطِؤُا عِدَّهَ ما حَرَّمَ اللَّهُ فَیُحِلُّوا ما حَرَّمَ اللَّهُ زُیِّنَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمالِهِمْ؛ به تأخیرافکندن ماه‏هاى حرام، افزونى در کفر است و موجب گمراهى کافران. آنان یک سال آن ماه را حلال مى‏شمردند و یک سال حرام، تا با آن شمار که خدا حرام کرده است توافق یابند. پس آنچه را که خدا حرام کرده حلال مى‏شمارند. کردار ناپسندشان در نظرشان آراسته گردید.

و خود این حکم (حرمت ماه های چهارگانه) می تواند دارای بطونی باشد، که یکی از آن ها را بریتان نقل می کنم:

امام باقر (ع) می فرمایند: اى أبا حمزه! روشن‏ترین و آشکارترین برهان (امامت ائمه دوازده‏گانه) براى کسى که خداى تعالى او را هدایت فرموده گفتار اوست. در قرآن مجید که فرموده: «به درستى که عدد ماهها نزد خدا دوازده ماه است روزى که آفرید آسمانها و زمینها را، از آنها چهار ماه حرام است، این است دین استوار، پس ستم نکنید در آنها بر خویشتن؟»  و شناسایى ماهها مانند محرم و صفر و ربیع و ماههاى پس از آن و همچنین ماههاى حرام: رجب و ذى قعده و ذى حجه و محرم دین محکم خدا نیست چون یهود و نصارى و مجوس و سایر ملتها و همه مخالف و موافق (مذهب) این ماهها را مى ‏شناسند، و اسامى آنها را شماره مى ‏کنند؛ بلکه آنها امامان و سرپرستان دین خدایند، و مراد از ماههاى حرام (در آیه شریفه) امیر المؤمنین علیه السّلام است که نام او از نام «على» که نام خدا است جدا شده و مشتقّ است، همان طور که نام محمد صلّى اللَّه علیه و آله از نام «محمود» خدا مشتقّ است، و دیگر سه فرزند آن حضرت که نامهاى آنها على است: على بن الحسین (زین العابدین) و على بن موسى (الرضا) و على بن محمد (هادى) و به احترام آن حضرت این نام (على) از نام خدا جدا شده و مشتقّ است.