هر چقدر که سن افراد بالا می رود نسبت به همه چیز حساس و شکننده می شوند و به طور کلی آسیب پذیر می شوند. به همین دلیل خوده سالمندان عزیز و اطرافیان شان باید با فراهم آوردن سبک زندگی شاد و سالم، مشکلات این دوران را کمتر کنند. گهر در این بخش به شرح توصیه هایی به سالمندان برای ساختن یک زندگی شاد می پردازد.
توصیه هایی به سالمندان برای ساختن یک زندگی شاد
توصیه هایی به سالمندان:
- زندگی را به خودتان و دیگران سخت نگیرید. توانایی‌های خود را توسعه دهید و به افراد موفق هم سن‌تان نگاه کنید که برای شما ایجاد انگیزه می‌کند. همواره خوش‌بین باشید و مثبت فکر کنید. معاشرت شما با سالمندان خوش‌بین و فراگیری نگرش خوش‌بینانه، بی‌حوصلگی و ناامیدی شما را از بین می‌برد. با این جمله که «از ما گذشته و برای سن ما دیر است» خداحافظی کنید و آن را از ذهن بیرون برانید.
- اهداف بزرگ داشته باشید و با امید زندگی کنید. از هرفرصتی برای یادگیری چیز تازه‌ای استفاده کنید و بدانید هیچ‌وقت دیر نیست. هر روز صبح که بیدار می‌شوید، چهره‌ای خندان داشته باشید. خنده سلامت را به شما هدیه می‌دهد. مطمئن باشید روزی که می‌خندید نمی‌تواند روز بدی باشد. از جسم و روح خود به خوبی مراقبت و استفاده کنید. اگر از آنها استفاده نکنید، خطر از دست دادن آنها وجود دارد.
- به هیچ‌وجه نباید یک‌جا ماندن و بی‌حرکتی را تجربه کنید. حرکت کنید. حرکت شادی‌آور است و افسردگی را از شما دور می‌کند. سفر کنید و جهان پیرامون‌تان را ببینید، بشنوید. حس‌کنید و از زندگی لذت ببرید. داشتن برنامه ورزشی استرس شما را می‌کاهد. اعتماد به نفس‌تان را بالا می‌برد و نشاط و سر زندگی را به دنبال دارد. با ورزش می‌توانید از بیماری‌های مختلف پیشگیری کنید.
- علاوه برتحرک و مثبت بودن و اهمیت دادن به خود، باید موسیقی را هم در زندگی خود بگنجانید. موسیقی باعث افزایش تحمل درد، کاهش افسردگی، اضطراب و تنش‌های روانی می‌شود. موسیقی به شما انگیزه می‌دهد و احساسات‌تان را برمی‌انگیزد، ایجاد محبت می‌کند، احساس اطمینان، شادی و نشاط می‌دهد و در نهایت باعث افزایش اعتماد به نفس شما می‌شود.
- به عنوان یکی دیگر از رموز شادمانه زیستن در سالمندی باید از نظر جسمی و عاطفی تماس خود را با دیگران به ویژه اقوام، دوستان، فرزندان و نوه‌هایتان حفظ کنید. نوه‌هایتان را در آغوش بگیرید، نوازش کنید، عزیز بدارید و ابراز محبت کنید. یادمان باشد برقراری ارتباط در تمام طول عمر باعث امنیت می‌شود.
- یکی از شاه‌راه‌های شاد زیستن، توکل به خداست. وقتی خدا بزرگ‌ترین حامی ماست و همه‌چیز بر اساس تقدیر خداوند مهربان و حکیم است، جایی برای نگرانی و اندوه نیست. پس به تلاش خود ادامه دهید و مطمئن باشید که اوضاع جهان تحت کنترل خداوند است. زیاد دعا کنید؛ زیرا دعا و نیایش در تعالی و آرامش روح اثر دارد. با آرامش می‌توانید مشکلات و مسایل را راحت‌تر حل کنید. جرات داشته باشید و با کوچک‌ترین آسیب یا ناکامی در زندگی، خود را نبازید. به علاوه سعی کنید در کارهای داوطلبانه برای کمک به دیگران شرکت کنید. با این امور خداپسندانه علاوه بر نفع رساندن به دیگران موجب بالا رفتن انرژی خودتان نیز می‌شوید و امید به زندگی شما بالا می‌رود.
- در سنین سالمندی نباید از زندگی زناشویی و حتی روابط زناشویی غافل شد. زندگی زناشویی راهی برای افزایش سطح عاطفه و صمیمیت بین زن و شوهر است. جزو آن گروهی نباشید که فکر می‌کنند رابطه زناشویی مختص جوانان است. شما متناسب با سن خود می‌توانید فعالیت زناشویی مناسبی داشته باشید. در واقع، این رابطه وسیله‌ای برای اثبات فعال بودن، داشتن احساس پرقدرت بودن، ایجاد اعتماد به نفس و جلوگیری از اضطراب است.
- هرچند رابطه زناشویی یک مساله بسیار شخصی و خصوصی است اما اگر به دلیل بیماری‌هایی مثل مشکلات قلبی عروقی، قندخون و یا برخی داروها و سیگار مشکلی در این مورد دارید، حتما آن را با پزشک در میان بگذارید تا درمان شوید. حتی باید در دوره سالمندی مراقب بارداری ناخواسته نیز باشید. در مردان از سن ۵۰ سالگی، تعداد نطفه در اسپرم کم می‌شود اما صفر نمی‌شود. بنابراین اگر سن شما هم هنوز در محدوده باروری باشد، احتمال بارداری وجود دارد.
- در خانم‌های بالای ۶۰ سال احتمال باروری در حد صفر است ولی قبل از آن باید از روش مناسب پیشگیری از بارداری استفاده کنید. نکته مهم این است که ابراز عشق و محبت یک نیاز دایمی است و روابط صمیمانه بین همسران (چه در سنین جوانی، چه در سنین پیری) به تامین این هدف کمک می‌کند. البته نباید این مساله عاطفی را در معنی روابط زناشویی خلاصه کرد.
- زندگی خودتان را در هر سنی که هستید با عشق ورزیدن و محبت به دیگران شیرین و بانشاط کنید. برای دیگران کاری انجام دهید و با این کار، لحظاتی از افکار مربوط به خود خارج شوید و مشکل شخص دیگر را تا حد امکان کاهش دهید. این کار حس «خوب مفید بودن» را به شما می‌دهد. گاهی باید به دلیل اشتباهاتی که در گذشته و حال مرتکب شده‌اید خود را ببخشید. به این ترتیب قادر به بخشیدن اشتباهات دیگران نیز خواهید بود. در روابط اجتماعی خود با دیگران به سلامت روح و جسم خود بها بدهید و از استرس دوری کنید و راه‌های کنترل آن را بیاموزید.
- خیلی خوب است که عادت کنید برای پیشگیری و حتی تشخیص زودرس بیماری‌ها به‌طور منظم به پزشک مراجعه کنید. سالم پیر شدن چیز دیگری است. برای آن باید تلاش کنید. اول از همه تغذیه خوب و بعد تمرینات ورزشی حایز اهمیت‌اند.
- باید به تغذیه خودتان اهمیت بدهید تا سلامت بدن‌تان حفظ شود و سال‌های عمر را با نشاط و راحتی بیشتری طی کنید که ماحصل آن لذت بردن از زندگی است. یکی از دلایل مهم این توصیه و تاکید، آن است که در دوران سالمندی تغییراتی در بدن ایجاد می‌شود که شما هیچ‌گونه دخالتی در آن ندارید ولی برخی عوامل می‌توانند بروز سالمندی را به تعویق اندازند و یا از شدت تغییرات ایجاد شده در بدن بکاهند.
- تحقیقات متخصصان تغذیه نشان داده است افرادی که از عمر طولانی‌تری برخوردارند، دارای این خصوصیات هستند: هر روز به طور مرتب صبحانه می‌خورند؛ در هر وعده حجم غذای کمی مصرف می‌کنند؛ همواره وزن ثابتی دارند (تغییرات وزن‌شان کم است؛ میوه و سبزی در برنامه غذایی روزانه آنها وجود دارد؛ از مصرف نمک زیاد، موادغذایی شور و مواد غذایی چرب خودداری می‌کنند.
- علاوه بر این نکات تغذیه‌ای، عوامل ارثی و ژنتیکی، فعالیتهای بدنی منظم، اجتماعی بودن و معاشرت‌های دوستانه و مسایل اقتصادی می‌توانند در افزایش طول عمر انسان موثر باشند. پس با کمی دقت می‌بینید داشتن برنامه غذایی صحیح، می‌تواند خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها را کاهش داده و ما را از عوارض ناخواسته آن بیماری‌ها مصون دارد. وضعیت سلامت ما لزوما وابسته به سن ما نیست بلکه در هر سنی می‌تواند قابل تغییر به وضعیت بهتر و یا بدتر باشد.
- در صورت کنترل نکردن این نکات، ابتلا به بیماری‌هایی مانند سکته قلبی و مغزی و سرطان‌ها بیشتر می‌شود.
- اضافه وزن، پوکی‌استخوان، فشارخون بالا، چربی خون و قندخون بالا از مشکلات شایعی هستند که یکی از راه‌های کنترل آنها داشتن تغذیه صحیح است.
- در سنین سالمندی نباید از زندگی زناشویی غافل شد.
توصیه هایی به فرزندان و اطرافیان سالمندان:
- اجازه دهید والدین تان متوجه شوند كه همه چیز در زندگی تان خوب و عالی است و شما كنترل كامل بر زندگی تان دارید. والدین شما همیشه نگران شما و حوادثی هستند كه در هر لحظه در زندگی تان به وجود می‌آید. وقتی كه اجازه می‌دهید متوجه شوند كه شما در بهترین شرایط هستید آنها در آسایش و راحتی بیشتری به سر خواهند برد.
- اگر گرفتاری یا مشكلی دارید حتی الامکان از بازگو كردن و مطلع كردن آن ها خودداری كنید (مگر حالتهای خیلی مهم و اضطراری) و سعی كنید آن مشكل را بدون آن كه آنها متوجه شوند به بهترین شكل ممكن كه می‌توانید حل و فصل كنید. با این كار شما بار مسئولیت آنها را سبك تر می كنید و استرس را از آنها دور می‌سازید.
- همیشه احترام خود را نسبت به والدین تان اظهار كنید. اینكه والدین شاهد احترام كامل فرزندشان نسبت به خود باشند بیشترین خوشحالی را نصیب آنها خواهد كرد. هیچ پول و وجه نقد و هدیه ای نمی‌تواند جایگزین احترام باشد. وقتی كه به انها احترام می گذارید یك هدیه گران بها و ارزشمند از شما می گیرند كه باعث می شود احساس خوشحالی و غرور نمایند.
- قدردان و سپاس‌گذار از والدین باشید. سپاس‌گذاری و قدردانی از تمام آنچه كه والدین در گذشته و حتی اكنون برای شما انجام داده‌اند باعث خوشحالی آنها می شود. حتی اگر نحوه بزرگ شدن و تجارب دوران کودکی شما از شرایط كامل و خوبی برخوردار نبوده است اما شما زندگی تان را ازآنها دارید. بنابراین از تمام تلاش آنها در هر لحظه سپاس‌گذاری كنید.
- تولد و مناسبت های مهم در زندگی والدین تان را فراموش نكنید. هیچ چیز مثل بخاطر داشتن تاریخ های مهم برای والدین تان و انجام یك كار برای آنها در این ایام خاص نمی‌تواند احساس خوشحالی و رضایت را در آنها تقویت كند. در این مواقع هدیه برایشان بخرید، كارت برایشان ارسال كنید، آنها را به شام یا نهار دعوت كنید و اوقات خوشی را با هم سپری كنید.
- خاطراتی كه شما برای آنها به وجود می‌آورید در قلب شان باقی مانده و حک خواهد شد و این احساس را كه هنوز دوست شان دارید در دل زنده نگه می‌دارد و با توجه به سن و سال آنها باعث سلامتی جسمی و روحی آنها می‌شود.
- آنها را مشاركت دهید. از والدین تان برای مهمانی‌ها، جشن های تولد، برنامه‌های تعطیلات و دیگر فعالیت های خانوادگی كه برگزار می‌كنید دعوت كنید و به بهانه پیری و کهولت سن و ناتوانی جسمانی آنها را از فعالیتهای اجتماعی محروم نکنید این كار باعث خوشحالی آنها می‌شود زیرا متوجه می شوند علی‌رغم پیر شدن شان هنوز هم بخشی از برنامه های تفریحی هستند.
- در دسترس آنها باشید و انها را نسبت به آنچه در زندگی تان قرار است اتفاق بیفتد به روز نگهدارید و اجازه دهید که همواره ذهن انها فعال بماند. ضمنا سعی كنید به طور منظم و روزانه احوال آنها را جویا شوید و حداقل هفته ای یک بار به منزل آنها سرکشی کنید.
- شايد دست و پايشان درد مي کند، به ياد گذشته مي افتند و حسرت مي خورند، ياد دوستان و آشنايان از دست رفته شان مي افتند و غصه مي خورند، همه اينها به علاوه اين که ديگر مثل گذشته سر کار نمي روند و مراجع کمي دارند و ديگر محور تصميم گيري نيستند، عواملي است که آنها را به سمت افسردگي ، سرعت مي بخشد، پس اگر دوستشان داريم،سعي کنيم از درد و غصه هايشان با فراهم کردن محيط شادي بکاهيم، مثلا چند روز جلوتر ، سالگرد تولدشان را جشن بگيريم و آنها را سوپرايز کنيم، به افتخار آنها مهماني هاي بيشتري بدهيم، نوه ها که هميشه مايه شادي و نشاط اند را بيشتر به خانه شان ببريم، سعي کنيم هر روز با تلفن و پيامک به يادشان باشيم و …
- والدين مسنتان دوست دارند که با شما حرف بزنند و از گذشته برايتان تعريف کنند هم شما را نصيحت کرده و هم دلشان خالي شود، ازشان بخواهيد که خاطراتشان را بنويسند، اگر توان نوشتن ندارند، برايشان ضبط کنيد، باور کنيد با اين کار شور و شوق را به آنها برمي گردانيد، اصلا شايد توانستيد برايشان چاپ کنيد، مهم روحيه آنهاست که با اين کار تقويت مي شود.
- هيچوقت دير نيست، درست است که پدر و مادرتان يک عمر از ورزش به دور بوده اند،اما مي توان از همين امروز هم با ورزش هاي سبک و تحت نظر پزشک شروع کرد.پياده روي هر روزه مي تواند علاوه بر سلامتي و طول عمر بيشتر، اوقات آنها را پُر کرده و شادابيشان را بيشتر کند. سعي کنيد حداقل هفته ای یک روز آنها را به استخر ببريد، حتي اگر نمي توانند شنا کنند.
- شايد کم سواد باشند، شايد دير ياد بگيرند، اما سعي کنيد تا استفاده از تکنولوژي روز را ياد بگيرند، مثلا استفاده از پيامک و يا وايبر. يک کامپيوتر قديمي برايشان بگيريد و طرز استفاده از اينترنت را بهشان ياد دهيد، موج هاي جالب راديو را برايشان يادداشت کنيد، وقت شروع برنامه هاي شاد و جذاب تلويزيون بهشان زنگ بزنيد و راهنماييشان کنيد تا کدام کانال را بگيرند، مطمئن باشيد آنها ته دلشان مي خواهد بدانند که اين تلفن همراه و کامپيوتر چه دارد که همه اين گونه مات و مبهوتشان مي شوند!
- چه اشکالي دارد که بي هيچ بهانه اي براي مادر بزرگتان يک روسري روشن بخريد و ازش بخواهيد که براي رفتن به سينما شما را همراهي کند؟ يک روميزي قشنگ ليمويي رنگ، چند عدد کوسن نارنجي، ليوان هاي رنگي همه اينها مي تواند به خانه سوت و کور والدين مسنتان رنگ و لعاب تازه اي بدهد.استفاده از لباس هاي شاد، روحيه آنها را شاد مي سازد، تشويقشان کنيد که هم شاد بپوشند و هم به سينما، تئاتر، موزه، نمايشگاه بروند و خلاصه در اجتماع حضور داشته باشند.
