ایزوگام یک نوع پوشش مقاوم است که از قیر و الیاف مصنوعی درست شده است. ایزوگام با استفاده از گرما و حرارات به پشت بام چسبانده می شود. برای آشنایی با تاریخچه ایزوگام این بخش گهر را بخوانید. در ادامه مطالبی در مورد ایزوگام و مزایای ایزوگام و کاربردهای ایزوگام می خوانید.
تاریخچه ایزوگام + کاربردها و انواع ایزوگام
تاریخچه ایزوگام
عایق بندی رطوبتی ساختمانها که تا چهل سال گذشته به صورت سنتی، با آسفالت و قیر گونی انجام میگرفت با پیدایش عایقهای رطوبتی و مزیتهای این نوع عایقها به تدریج جای خود را به این عایقها دادند. امروزه در بیشتر ساختمانها چه در مرحلهٔ پی و فونداسیون و چه در ایزولاسیون دیوارها، سرویسها و پشت بام، ایزولاسیون با لایه عایق رطوبتی انجام میگردد.
چیستی و کاربرد ایزوگام
ایزوگام پوشش مقاومی از قیر و الیاف مصنوعی است که با گرما بر بستر بام چسبانده میشود و از نفوذ آب و رطوبت به محیط زیر خود جلوگیری میکند. عمر ایزوگام بطور میانگین ۱۰ سال است.
ایزوگام پدیدهای است صنعتی و متکی به دانش، آزمودگی (تجربه) و فناوری در راستای ایمنسازی سازهها در برابر نم و رطوبت پیش آمده از بارش برف و باران. ایزوگام که گونههای گوناگونی دارد، پس از گذر از آزمونهای گوناگون، در آزمایشگاههای کارخانههای فرآوری، ضریب پایداریاش را افزایش خواهند داد.
لایههای تشکیل دهنده ایزوگام
لایههای گوناگون به ترتیب از رو به کف به شرح زیر میباشد:
لایهٔ پلیاتیلن (polyethylene film) یا پودر معدنی(mineral powder) یا فویل آلومنیوم (aluminum foil)
بافت (tissue)
پلیاستر (polyester)
مواد افزودنی ویژه
لایهٔ پلیاتیلن (polyethylene film)
موارد کاربرد
ایزوگام به علت سبکی و مقاومت زیاد به تنهایی یک عایق رطوبتی کامل جهت موارد ذیل میباشد:
پشت بامها
ایرانیت
پی ساختمان
استخرها
مخازن آب
تونلها
کانالهای آبیاری
سرویسهای بهداشتی
سردخانهها
سدها
پلهای هوایی
باند فرودگاه
پارکینگهای طبقاتی
مرغداریها
لولههای آب گاز، نفت
دامداریها و غیره…
فرایند تولید ایزوگام توسط دستگاه خط تولید ایزوگام
بسته به نوع محصول (تک لایه یا دو لایه) تیشو و پلی آستر وارد تشتک قیر میگردند. سپس با مواد پرایمری یا قیر دمیده آغشته میگردد. همچنین ضخامت لایه توسط مجرای خروجی تعبیه شده در بالای تشتک قیر تنظیم میگردد. سپس ورق آلومینیم به لایه آغشته به مواد، چسبیده و وارد حوض آب میگردد. لایه پس از طی حوض آب و عبور از بین غلطکها سرد میگردد. در مرحله بعد پلاستیک پشته لایه به آن اضافه میگردد و لایه ایزوگام وارد آسانسور ذخیرهسازی میگردد. آسانسور باعث ذخیرهسازی موقت لایه ایزوگام در دستگاه، و جلوگیری از توقف تولید میشود. همچنین فنهای خشککننده، عملیات خشک کردن ایزوگام را انجام میدهند. در پایان ایزوگام وارد رول کن میگردد و به طول ۱۰ متر حول میلهای مخروطی شکل، رول (اصطلاحاً توپ) میگردد. بعد از رول شدن، لایه بریده و توسط پرتاپ کننده به بیرون پرتاپ میگردد.
انواع ایزوگام
ایزوگام بر اساس ماده اصلی تشکیل دهنده آن به دو نوع تقسیم میشود:
ایزوگام پلیمری با استفاده از قیر خالص ۷۰–۶۰: عنصر اصلی در این نوع ایزوگام قیر خالص ۷۰–۶۰ بوده و دارای کیفیت بسیار بالایی در مقایسه با ایزوگام دمیده است. قیر خالص ۷۰–۶۰ از پالایش نفت خام به دست میآیند. در اثر حرارت دادن نفت خام، بنزین، حلالهای نفتی، نفت چراغ، نفت گاز و سایر روغنهای سبک آن در برجهای تقطیر پالایشگاه جدا شده و در گرمای بیش از حدود ۳۸۰ درجه (در فشار عادی) قیر آن به جا میماند که به صورت جامد یا نیمه جامد است. قیرهای خالص، با درجه نفوذشان نامگذاری شدهاند. قیر ۶۰/۷۰ در آببندی بام به مصرف میرسد.
مواد مورد نیاز جهت ساخت ایزوگام پلیمری: قیر خالص ۷۰–۶۰، پلی آستر، تیشو، لایه آلومینیم ۱۴ الی ۱۶ میکرون، پلاستیک پشت لایه ایزوگام، پودر تالک، مواد APP درجه ۱ و ۲، پوشال گونی پلاستیکی
جهت تولید این گونه ایزوگام قیر خالص ۷۰–۶۰ و سایر مواد اولیه ذکر شده در جدول یک وارد میکسر ساخت پلیمر میگردد. در میکسر مواد ذکر شده میکس و پخته میشود. خروجی میکسر، مایعی به نام پلیمر ایزوگام میباشد. پلیمر ایزوگام در دستگاه خط تولید تبدیل به لایه ایزوگام میگردد.
ایزوگام دمیده با استفاده از نفت کوره (مازوت): عنصر اصلی در این نوع ایزوگام قیر دمیده است و به نسبت ایزوگام پلیمری کیفیت پایینتر و عمر کم تری دارد.
قیر دمیده: قیر دمیده از دمیدن هوای داغ به مازوت به دست میآید. در این فرایند، هوای داغ با دمای ۲۰۰ تا ۳۰۰ درجه سانتیگراد توسط لولههای سوراخدار به محفظه حاوی مازوت دمیده میشود. در اثر انجام این فرایند، اتمهای هیدروژن موجود در مولکولهای هیدروکربورها، با اکسیژن هوا ترکیب میشود و با تشکیل آب، عمل بسپارش اتفاق میافتد. قیر دمیده نسبت به قیر خالص دارای درجه نفوذ کمتری است، درجه نرمی بیشتری دارد و حساسیت کم تری نسبت به تغییرات دما دارد. این نوع قیر بیشتر در ساختن ورقهای پوشش بام، باتری اتومبیل و اندودکاری مورد استفاده قرار میگیرد. علامت اختصاری قیر دمیده R میباشد. مثلاً قیر۸۰/۲۵ R به معنای قیر دمیده با درجه نرمی ۸۰ و درجه نفوذ ۲۵ میباشد.
مواد مورد نیاز جهت ساخت ایزوگام دمیده:قیر دمیده، پلی آستر، تیشو، لایه آلومینیم ۱۴ الی ۱۶ میکرون، پلاستیک پشت لایه ایزوگام، پودر تالک
برای تولید این نوع ایزگام مازوت وارد برج تقطیر شده و پس از عمل بسپارش، تبدیل به قیر دمیده میگردد. لازم به ذکر میباشد که قیر دمیده تولید شده نیاز به افزایش هیچ مادهای ندارد و مستقیماً وارد دستگاه خط تولید ایزوگام میگردد.
اجزای تشکیل دهنده ایزوگام مرغوب
متشکل از دو لایه نمدی است که لایه زیرین از فلت الیاف شیشه و لایه رویین از جنس منسوجات پلی استر می باشد ، این دو لایه بوسیله مذاب قیر اصلاح شده با مواد پلیمری اشباع می گردد ، به هنگام بسته بندی برای جلوگیری از چسبندگی هر طرف عایق با مواد ریزدانه و یافیلم پلاستیکی روکش می گردد . مشخصات استاندارد بعضی از مواد اولیه عایقهای مذکور را بیان کنیم . منسوج پلی استر که بعنوان لایه اشباع شونده از مذاب قیری در عایقهای رطوبتی پیش ساخته بکار می رود.
ویژگیهای پلی استر نبافته :
۱٫ منسوج باید ۱۰۰ % از پلی استر تولید شده باشد.
۲٫ سطح منسوج باید یکنواخت و نسبتاً صاف و هموار باشد .
۳٫ منسوج در هنگام تا کردن ، تکه تکه و پاره کردن باید نسبتاً عاری از ذرات و مواد خارجی قابل مشاهده باشد.
۴٫ منسوج باید که در هنگام رول در دمای ۱۰ تا ۶۰ درجه سانتی گراد چسبندگی نداشته باشد .
۵٫ وزن هر رول نباید از ۴۰ کیلوگرم تجاوز کند .
۶٫ جذب شیره پلی استر باید یکنواخت ویکدست باشد .
۷٫ رول ها باید به نحوی بسته بندی شوند که هنگام جابجایی اولاً باز نشوند ، ثانیاً بسته بندی باید منظم و عاری از وجود هر گونه فرورفتگی یا برآمدگی در مقطع بیرونی باشد .
۸٫ رول ها باید در یک لفاف کاغذی یا پلاستیکی بسته بندی شوند
عایقهای پیش ساخته (ایزوگام ) این عایقها معمولاً از مواد اولیه زیر تشکیل می شوند : ۱ ـ قیر صنعتی ۷۰ ـ ۶۰
۲ ـ مواد پلیمری به نام اتکتیک پلی پروپیلن (
۳ ـ یک لایه تیشوی نخدار ( پشم شیشه )
۴ ـ یک لایه پلی استر سوزنی
۵ ـ پودر تالک ودر بعضی از این عایقها پودر مس ۶۰۰ نیز بکار می رود .
۶ ـ فیلم پلی اتیلن
۷ ـ باند و چسب طبق استاندارد ایران این عایق به دو دسته تقسیم می شوند :
۱ ـ عایقهای رطوبتی پیش ساخته مخصوص پی ساختمان (عایق پی )
۲ ـ عایقهای رطوبتی پیش ساخته مخصوص سطوح خارجی ، بدنه استخر و تونلها (عایق بام ) استاندارد ایران برای هر یک از این عایقها مواردی را معرفی می کند که دراین قسمت آمده است :
اجزای تشکیل دهنده عایق پی :
۱ ـ لایی : انواع لایی های زیر می توان در این عایق مورد استفاده قرار گیرد : الف ) فلت الیاف شیشه (تیشو ) مطابق مشخصات استاندارد ۳۸۹۱ ب ) فلت الیاف پلی استر مطابق مشخصات استاندارد ۳۸۸۰ ج ) منسوج نبافته پلی استر مطابق با استاندارد ۳۸۸۹ همراه فلت الیاف شیشه مطابق مشخصات استاندارد ۳۸۹۱
۲ ـ ماده آغشته کننده لایی : ماده آغشته کننده هر یک از لایی ها می تواند قیرو یا مخلوطی از قیر و افزودنیهای اصلاح کننده باشد . سطح رویین عایق باید به منظور جلوگیری از چسبندگی داخل رول از مواد ریز دانه معدنی مثل پودر تالک ویا میکا پوشیده شود . سطح رویین باید یکنواخت و عاری از هر گونه خوردگی و چین و چروک باشد . سطح زیرین عایق رطوبتی باید با فیلم پلاستیکی یا مواد ریزدانه معدنی مثل پودر تالک پوشیده شود .
اجزای تشکیل دهنده عایق بام : متشکل از دو لایه نمدی است که لایه زیرین از فلت الیاف شیشه و لایه رویین از جنس منسوجات پلی استر می باشد ، این دو لایه بوسیله مذاب قیر اصلاح شده با مواد پلیمری اشباح می گردد ، به هنگام بسته بندی برای جلوگیری از چسبندگی هر طرف عایق با مواد ریز دانه ویا فیلم پلاستیکی روکش می گردد . در اینجا لازم است که مشخصات استاندارد بعضی از مواد اولیه عایقهای مذکور را بیان کنیم . منسوج پلی استر که بعنوان لایه اشباح شونده از مذاب قیری در عایقهای رطوبتی پیش ساخته بکار می رود .
ویژگیهای پلی استر نبافته :
۱ ـ منسوج باید ۱۰۰% از پلی استر تولید شده باشد .
۲ ـ سطح منسوج باید یکنواخت و نسبتاً صاف و هموار باشد .
۳ ـ منسوج در هنگام تا کردن ، تکه تکه و پاره کردن باید نسبتاً عاری از ذرات و مواد خارجی قابل مشاهده باشد .
۴ ـ منسوج باید که در هنگام رول در دمای ۱۰ تا ۶۰ درجه سانتی گراد چسبندگی نداشته باشد .
۵ ـ وزن هر رول نباید از ۴۰ کیلوگرم تجاوز کند .
۶ ـ جذب شیره پلی استر باید یکنواخت و یکدست باشد .
۷ ـ رول ها باید به نحوی بسته بندی شوند که هنگام جابجایی اولاً باز نشوند ، ثانیاً بسته بندی باید منظم و عاری از وجود هر گونه فرو رفتگی یا برآمدگی در مقطع بیرونی باشد .
۸ ـ رول ها باید در یک لفاف کاغذی یا پلاستیکی بسته بندی شوند
ویژگیهای فیزیکی پلی استر نبافته : ۱ ـ حداقل جرم واحد سطح ۱۰۵ گرم بر متر مربع ۲ ـ حداقل مقاومت کششی طولی ۲۰۰نیوتن بر ۵۰ میلیمتر ۳ ـ حداقل مقاومت کششی عرضی ۱۵۰نیوتن بر ۵۰ میلیمتر ۴ ـ حداقل افزایش نسبی طولی ۵۰ درصد ۵ ـ حداقل افزایش نسبی عرضی ۶۰ درصد
اجزای ایزوگام
۶ ـ حداکثر کاهش وزن در دمای ۱۰۵ درجه به مدت ۵ ساعت ۲ درصد
تقسیمبندی ایزوگام بر شکل ظاهری و برش روی آن:
ایزوگام عادی (با عرض یک متر و رولهای ده متری): این نوع ایزوگام برای مردم شناخته شده است و با لایههای مختلف و روکشهای متنوع ساخته میشود.
ایزوگام برش خورده (ایزوشینگل): این نوع ایزوگام با برشهای خاص و زیبا به منظور عایق نمودن شقفهای شیروانی جهت عایقکاری بهمراه زیبایی ظاهری مورد استفاده قرار میگیرد.
تقسیمبندی ایزوگام بر اساس نوع لایههای به کار رفته (تیشو و پلی آستر):
ایزوگام تک لایه (شامل پلی استر دوخته): این نوع ایزوگام به نسبت نوع دو لایه ظریف تر و قابلیت انعطاف بیشتری را دارد.
ایزوگام دو لایه (شامل تیشو و پلی استر): این نوع ایزوگام ضخیمتر از نوع تک لایه بوده و دارای استحکام بیشتری میباشد.
تقسیمبندی ایزوگام بر اساس پوشش روی آن:
ایزوگام با روکش آلومینیم: با توجه به روکش آلومینیمی، این نوع ایزوگام در جاهایی که در تابش نور مستقیم آفتاب است کاربرد زیادی دارد.
ایزوگام بدون روکش آلومینیم: این نوع ایزوگام بیشتر جهت عایق کاری سرویسهای بهداشتی، پی و… به کار میرود.
ایزوگام با روکش سنگریزه: این نوع ایزوگام بیشتر در جاهایی با تردد بالا به کار میرود که با توجه ره رنگی بودن سنگریزههای آن جلوه بصری زیبایی ایجاد میکند.