ما در این مقاله از سایت گهر قصد داریم در مورد با ترانه علیدوستی بیشتر آشنا شوید صحبت کنیم. از شما عزیزان دعوت می کنیم تا پایان این مقاله گهر را همراهی کنید.
ترانه علیدوستی (زاده ۲۲ دی ۱۳۶۲، تهران) بازیگر سینما و تئاتر، دوبلر[۲] و مترجم فمینیست[۳] اهل ایران است. ترانه تاکنون توانسته عناوین متعدد سینمایی از جمله جایزه بهترین بازیگر زن، پنجاه و پنجمین جشنواره فیلم لوکارنو سوئیس، جایزه بهترین بازیگر زن، جشنواره فیلم آسیایی و عربی اوسیان سینه فن و سیمرغ بهترین بازیگر زن در جشنواره فیلم فجر را کسب کند. او در جشنواره‌های فیلم وزول فرانسه ۲۰۱۴ و فیلم هانوی ویتنام ۲۰۱۲، یکی از اعضای هیئت داوران بود.[۴][۵]
علیدوستی به زبان انگلیسی مسلط و مترجم ادبی است.[۶][۷] او جایزه ادبی پروین اعتصامی را در پنجمین دوره برگزاری آن در قسمت ادبیات داستانی با ترجمه رؤیای مادرم، تألیف آلیس مونرو کسب کرد. ترانه علیدوستی در ویژه نامه شماره ۱۰۰ ماهنامه «صنعت سینما» که نگاهی است به سینمای ایران در دهه هشتاد، به انتخاب ۱۳۰ نویسنده و منتقد سینمایی به عنوان بهترین بازیگر زن دهه انتخاب شد،[۸] همچنین در سال ۱۳۹۰، ماهنامه سینمایی فیلم او را به عنوان بهترین بازیگر زن دهه ۸۰ انتخاب کرد.[۹][۱۰
زندگی خصوصی
ترانه علیدوستی در ۲۲ دی ۱۳۶۲ در تهران متولد شد، پدر او حمید علیدوستی بازیکن سابق تیم ملی فوتبال ایران و از مربیان کنونی فوتبال ایران است. مادر وی نادره حکیم الهی سنگ‌تراش و مجسمه‌ساز است. او ازدواج کرده و صاحب یک فرزند دختر است. پویان علیدوستی تنها برادرش بود که در چهارشنبه‌سوری سال ۸۳ او را از دست داد.[۱۱]
ترانه علیدوستی اعلام کرده که به بیماری «کلاستروفوبیا» یا «ترس از محیط بسته» مبتلا است و به همین خاطر نمی‌تواند از اتوبوس یا مترو استفاده کند.[۱۲][۱۳] او از طرفداران جریان فمینیسم است.[۱۴]
فعالیت هنری
سینما و تئاتر
ترانه علیدوستی در دورهٔ دبیرستان مشغول تحصیل در رشتهٔ علوم تجربی بود که در کلاس‌های بازیگری امین تارخ ثبت نام کرد. سال ۱۳۷۹ از طریق همین کلاس‌ها برای بازی نقش «ترانه پرنیان» در فیلم من ترانه ۱۵ سال دارم انتخاب شد
علیدوستی بازی در عرصه تئاتر را نیز با نمایش «فنز» تجربه کرد. سال ۱۳۸۰–۱۳۷۹ یک دورهٔ فیلمنامه‌نویسی در کلاس‌های حوزه هنری گذراند. او تا سال ۱۳۸۲ در فیلمی حضور نداشت.
وی در فیلم اژدها وارد می‌شود! ساخته مانی حقیقی یکی از سرمایه‌گذاران فیلم می‌باشد.[۱۵]
تلویزیون
ترانه علیدوستی که تا کنون در هیچ نوع سریال تلویزیونی حضور نداشته دربارهٔ حضور نیافتن خود در سریال‌های صدا و سیما اینگونه سخن گفت: من در تلویزیون بازی نمی‌کنم. ۱۲ سال هم هست که بازی نمی‌کنم. چون معتقدم یک خیانت فرهنگی است. قبلاً هم گفته‌ام. انتخاب کرده‌ام. حتی سریال‌های سطح بالاتر ما نهایتاً دستخوش یک جهت گیری بی‌موردی در پخش می‌شوند. من کسانی را که در تلویزیون کار می‌کنند قضاوت نمی‌کنم ولی مردم حق دارند قضاوت کنند. ما در این جایگاه قرار داریم که قضاوت شویم.[۱۶][۱۷]
دوبله و صداپیشگی
ترانه علیدوستی در انیمیشن جمشید و خورشید صداپیشه نقش «خورشید» بود.
نمایشنامه خوانی
نمایشنامه «آنا کارنینا»
ترانه علیدوستی در نمایشنامه آنا کارنینا که به کارگردانی هما روستا، شنبه پانزدهم آذرماه ۱۳۹۳ در کتابخانه ملّی و در حمایت از هنرمندان مبتلا به سرطان نمایشنامه‌خوانی می‌شد، نقش «آنا کارنینا» را اجرا کرد.
همچنین این نمایشنامه خوانی بار دیگر به مناسبت چهلمین روز درگذشت هما روستا (۲۳ آبان ۱۳۹۴) در کتابخانه ملی برگزار شد که این بار هم در حمایت از هنرمندان مبتلا به سرطان مراسم اجرا شد..[۱۸]
نویسندگی
علاوه بر سابقه اش در بازیگری، او برای نویسندگی در وبگاه شخصی اش نیز شناخته شده است. علاوه بر این، داستان‌های کوتاه و نقدهای مختلف او در مجله‌ها و روزنامه‌هایی مانند روزنامه شرق منتشر شده است. در سال ۲۰۱۰ در پی انتشار مطلبی از او در وبلاگش در حمایت از اصغر فرهادی که در دفاع از هنرمندان دگراندیش مطلبی منتشر کرده بود، وبلاگ این بازیگر سینما و تئاتر به دستور کمیته دولتی فیلترینگ، حذف شد و بدین ترتیب آرشیو این وبلاگ نیز از روی سایت بلاگفا حذف شده است.[۱۹] به هر حال وبگاه جدید او همچنان فعال است.
ترجمه
ترانه علیدوستی با ترجمه داستان رؤیای مادرم[۶] اثر «آلیس مونرو» در نوزدهمین دوره کتاب فصل، در گروه ادبیات شایسته تقدیر شناخته شد.[۲۰] در آذر ماه سال ۹۵ ترانه علیدوستی با ترجمه رمان تاریخ عشق به قلم نیکول کراوس توانست صدر نشین پر فروش‌ترین کتاب توسط نشریات نشر مرکز را به خود اختصاص دهد و با استقبال بی نظیر مردم و طرفدارانش رو به رو شد.
دیدگاه‌ها
علیدوستی یکی از طرفداران جریان فمینیسم است. وی در صفحه شخصی خود در اینستاگرام، در دفاع از این دیدگاه خویش نوشت:
«اگر سوءتفاهم یا واهمه‌ای از این کلمه دارید به جای اتکا به روایت رسانه‌هایی که عمری است اخبارمان را تحریف و روند رسیدن اطلاعات به ما را مهندسی می‌کنند، از گوگل استفاده کنید. خودتان تحقیق کنید و اگر فمینیسم همان فرقهٔ عقده‌گشایانهٔ مردستیز و خانمان براندازی بود که در گوش ما خواندند، باز آن را پس بزنید.»[۲۱]
تحریمِ اُسکار ۲۰۱۷
نوشتار اصلی: فرمان اجرایی ۱۳۷۶۹
در پی دستور دونالد ترامپ مبنی بر لغو صدور ویزا برای مهاجران ۷ کشور از جمله ایران، ترانه علیدوستی در اعتراض و واکنش به این تصمیم و با نژادپرستانه خواندن این اقدام در صفحهٔ توئیتر خود اعلام کرد که در مراسم اهدای جوایز اسکار در لس‌آنجلس شرکت نخواهد کرد.[۲۲][۲۳]
بازتاب‌ها
خبر اعتراض ترانه علیدوستی پنجشنبه هفتم بهمن ۱۳۹۵ خورشیدی در بسیاری از رسانه‌های معتبر جهان از نیویورک‌تایمز گرفته تا گاردیَن و هالیوود ریپورتر بازتاب یافت. آسوشیتدپرس خبر را با این تیتر منتشر کرد: «بازیگر زن ایرانی اسکار را در اعتراض به ترامپ تحریم کرد.»[۲۴]
به دنبال این اعلام، وی در گفتگویی ایمیلی با نیویورک تایمز شرکت کرد. وی در این گفت‌وگو خاطرنشان کرد:
«تصمیم گرفتم حتی اگر بتوانم در این مراسم شرکت نکنم، چون این مرا عمیقاً متأثر می‌کند که می‌بینم مردم معمولی هموطنم از دیدن فرزندانشان یا ادامه تحصیل در آمریکا محروم می‌شوند در حالی که این حقِ قانونی‌شان است.»[۲۵]
وی افزود: مطمئنم آمریکا چندین برابر از حضور ایرانیان مهاجر و خدمات آنها در آن کشور سود برده است؛ بنابراین برای من قابل قبول نیست به دولتی احترام بگذارم که برای مردم کشور من احترامی قائل نیست.[۲۵]
داوری جشنواره
نام جشنواره سال توضیحات
جشنواره فیلم وزول فرانسه ۲۰۱۴ در کنار ترانه علیدوستی بریلنت مندوزا، فیلیپ چی، ونگ چائو هیئت داوران بین‌المللی این جشنواره را تشکیل می‌دهند.
همسر و دخترش حنا در این جشنواره در کنار او حضور داشتند.
جشنواره فیلم هانوی ویتنام ۲۰۱۲ ترانه علیدوستی بازیگر ایرانی به عنوان یکی از اعضای هیئت داوران به دومین جشنواره «هانوی» ویتنام می‌رود.
علیدوستی از طرف دپارتمان سینمای ویتنام به عنوان یکی از اعضای هیئت داوران جشنواره دعوت شده است.
عناوین و افتخارات
سال رده جشنواره کار نامزد شده نتیجه
۱۳۹۵ بهترین بازیگر زن درام جوایز حافظ شهرزاد نامزد
۱۳۹۲ بهترین بازیگر نقش اول زن انجمن منتقدان آسمان زرد کم عمق نامزد
۱۳۹۱ جایزه پروین مشترکاً به همراه
لیلا حاتمی و نگار جواهریان برنده
۱۳۹۱ بهترین بازیگر جشنواره وزول پذیرایی ساده تقدیر شده
۱۳۹۱ بهترین بازیگر سی و یکمین جشنواره فجر آسمان زرد کم عمق نامزد
۱۳۹۱ جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم آسیایی و عربی اوسیان سینه فن پذیرایی ساده برنده
۱۳۹۰ بهترین بازیگر سی امین جشنواره فجر پذیرایی ساده نامزد
۱۳۸۸ بهترین بازیگر نقش اول زن سومین جشن انجمن منتقدان تردید نامزد
۱۳۸۷ بهترین بازیگر بیست و هفتمین جشنواره فجر تردید نامزد
۱۳۸۵ بهترین بازیگر دهمین دوره جشن خانه سینما چهارشنبه سوری نامزد
۱۳۸۴ بهترین بازیگر نقش مکمل زن جشنواره فجر چهارشنبه سوری تقدیر شده
۱۳۸۳ بهترین بازیگر جشن خانه سینما شهر زیبا نامزد
۱۳۸۲ بهترین بازیگر بیست و دومین جشنواره فجر شهر زیبا نامزد
۱۳۸۱ جایزهٔ نخل زرین بهترین بازیگر زن سومین جشنوارهٔ اجتماعی آبادان من ترانه ۱۵ سال دارم برنده
۱۳۸۱ جایزه بهترین بازیگر زن پنجاه و پنجمین جشنوارهٔ فیلم لوکارنو سوئیس من ترانه ۱۵ سال دارم برنده
۱۳۸۱ جایزه بهترین بازیگر زن انجمن منتقدین و نویسندگان سینمای ایران من ترانه ۱۵ سال دارم برنده
۱۳۸۰ سیمرغ بهترین بازیگر زن جشنواره فجر من ترانه ۱۵ سال دارم برنده
آثار
نمایش خانگی
ترانه علیدوستی در سریال شهرزاد ساخته حسن فتحی اولین سریال خود را تجربه کرد.
این سریال در ۲۲ مهر ۱۳۹۴ به شبکه نمایش خانگی آمد وی در این سریال نقش شهرزاد را ایفا می‌کند.
شهرزاد دانشجوی رشته پزشکی است که در سال ۱۳۳۲ با کودتای ۲۸ مرداد زندگی اش دچار تغییر و تحول می‌شود.
سال نام سریال نقش کارگردان
۱۳۹۳–۹۴ شهرزاد (فصل اول) شهرزاد سعادت حسن فتحی
۱۳۹۵–۹۶ شهرزاد (فصل دوم) شهرزاد سعادت حسن فتحی
تئاتر
نام تئاتر کارگردان توضیحات
فنز (طرفداران) محمد رحمانیان این نمایشنامه با هنرمندی
پرویز پرستویی، مهتاب نصیرپور، حبیب رضایی، ترانه علیدوستی و احمد مهرانفر به روی صحنه رفت
صدای گزارشگر در این نمایش، صدای عادل فردوسی پور بود.
مانیفست چو محمد رحمانیان
روز حسین محمد رحمانیان (انجام نشد)
سینما
سال نام فیلم نقش کارگردان توضیحات و زمان پخش جشنواره فیلم فجر
۱۳۹۴ فروشنده رعنا اصغر فرهادی برنده نخل طلایی برای بهترین بازیگر مرد و بهترین فیلمنامه از جشنواره کن ۲۰۱۶.[۲۶]
۱۳۹۳ استراحت مطلق سمیرا عبدالرضا کاهانی ۱۱ شهریور ۱۳۹۴
مادر قلب اتمی آرینه علی احمدزاده ۱۰ خرداد ۱۳۹۶.[۲۷] اولین همکاری با محمد رضا گلزار
۱۳۹۱ زندگی مشترک آقای محمودی و بانو[۲۸] ساناز روح‌الله حجازی بهمن ماه ۱۳۹۲
آسمان زرد کم عمق غزل بهرام توکلی ۱۳۹۲ کاندید بهترین بازیگر نقش اول زن
(سی‌ویکمین جشنواره)
۱۳۹۰ پذیرایی ساده لیلا مانی حقیقی ۲۰ بهمن ۱۳۹۰ کاندید بهترین بازیگر نقش اول زن
(سی‌مین جشنواره)
انتهای خیابان هشتم نیلوفر علیرضا امینی فروردین ۱۳۹۱
۱۳۸۹ هر چی خدا بخواد پارمیدا نوید میهن‌دوست اولین همکاری با رضا عطاران
۱۳۸۸ راز دشت تاران پرستار هاتف علیمردانی
و محمد لطفعلی سال ۱۳۸۹
زندگی با چشمان بسته پرستو رسول صدرعاملی شهریور ۱۳۹۰
۱۳۸۷ درباره الی الی اصغر فرهادی بهمن ماه ۱۳۸۷
تردید مهتاب واروژ کریم‌مسیحی بهمن ماه ۱۳۸۷ کاندید بهترین بازیگر نقش اول زن
(بیست‌وهفتمین جشنواره)
شیرین ترانه علیدوستی عباس کیارستمی
۱۳۸۶ کنعان مینا مانی حقیقی مهرماه ۱۳۸۷
۱۳۸۴ چهارشنبه سوری روحی اصغر فرهادی سال ۱۳۸۴ تقدیر شده برای بهترین بازیگر نقش مکمل زن
(بیست‌وچهارمین جشنواره)
۱۳۸۲ شهر زیبا فیروزه اصغر فرهادی سال ۱۳۸۲ کاندید بهترین بازیگر نقش اول زن
(بیست‌ودومین جشنواره)
۱۳۸۰ من ترانه ۱۵ سال دارم ترانه پرنیان رسول صدرعاملی سال ۱۳۸۰ برنده سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول زن
(بیستمین جشنواره)
