امروزه با گسترش روزافزون تکنولوژی، به جرأت می توان گفت که همه کسب و کارها اینترنتی شده اند. مشاوره هم از این قاعده مستثنی نیست. برای آشنایی با راهنمای مشاوره آنلاین این بخش گهر را بخوانید. در ادامه در مورد مشاوره آنلاین و مشاوره اینترنتی و وظایف مشاور آنلاین و مشاور اینترنتی می خوانید.
آموزش و راهنمای مشاوره آنلاین
راهنمای مشاوره آنلاین
با نوجه به راه اندازی سیستم مشاوره آنلاین سازمان بهزیستی کشور گزارشی از مزایا و معایب این سیستم در ذیل جهت علاقمنندان ارائه میگردد:
پیشرفت فناوری و پیچیدگی زندگی امروز منجر به بروز بحرانهای مختلف فردی و اجتماعی شده که این امر خود ناراحتیهای روانی، تقلیل روابط و افول ارزشهای انسانی را به دنبال داشته است.
امروزه گسترش وسایل ارتباط جمعی و پیچیدگی روابط اجتماعی ضرورت استفاده از سایر شیوههای مشاوره از جمله مشاوره آنلاین را ایجاب کرده است.
مشاوره آنلاین یکی از شیوههای مداخلاتی جدید است که به سرعت در سرتاسر جهان گسترش کمی و کیفی یافته و به دلیل ارزان بودن، ناشناخته ماندن، صرفهجویی زمانی و قابلیت دسترسی در هر جایی اکه رایانهای وجود داشته باشد از استقبال قابل توجهی در جهان برخوردار شد.
در حال حاضر در عصر الکترونیک و همهگیر شدن شبکههای وسیع اطلاعرسانی کامپیوتری پدیده مشاوره آنلاین در انواع و اشکال متعددی ارایه میشود و در ۱۵ سال اخیر این خدمات روبه افزایش بوده است. متقاضیان از طریق ویدئو کنفرانس، اتاق گفتوگو و پست الکترونیکی با روانشناسان متخصص ارتباط برقرار میکنند.
مشاوره آنلاین یکی از شیوههای مداخلاتی جدید است که فرد به منظور مشاوره با یک متخصص به عنوان راهنما از طریق پست الکترونیک(e-mail) یا مکالمه(chat) با ویدئو میتواند از آن در زمینههای مختلف استفاده کرده و سوالات خود را مطرح کند.
این نوع از مشاوره می تواند در زمینه تحصیلی، حقوقی، روانشناسی و… باشد.
مشاوره آنلاین با نامهای e-theraphy ، online counseling، اینترنتتراپی، مشاوره مجازی، ایمیلتراپی یا theraphy online خوانده میشود ولی بیشتر به نام e-counseling معروف است.
هدف کلی از راهاندازی مشاوره آنلاین در سایت سازمان بهزیستی کشور کاهش آسیبهای اجتماعی است ولی از اهداف اختصاصی آن میتوان از دسترسی بیشتر و راحتتر مردم به ویژه جوانان به خدمات مشاورهای سازمان بهزیستی، ایجاد اتاق گفتوگو برای مشاوران به منظور تبادل اطلاعات، اطلاع رسانی و دسترسی به اطلاعات به روز موضوعات سلامت روان برای عموم مردم، اطلاعرسانی و دسترسی به اطلاعات به روز علم روانشناسی و مشاوره برای مشاوران نام برد.
در ضرورت و اهمیت مشاوره آنلاین میتوان گفت که مشاوره آنلاین فرصتی برای فرد به منظور مشاوره با یک متخصص به عنوان راهنما برای دادن بازخورد و حمایت است.
این جلسات میتواند یکبار یا چندین جلسه باشد. افرادیکه مشاوره آنلاین را انتخاب میکنند تمایل به ارایه مسایلی دارند که راهحلهای کوتاهمدت دارد.
مشکلاتی که در مشاوره آنلاین بیشتر به چشم میخورد عبارتند از: ارتباطات خانوادگی، مشکلات ارتباطی مسائل خانوادگی، مسائل جنسی، سازگاری با ناتوانی جسمی، تعارض بین والد و فرزند، طلاق، اختلالات تغذیه و…
برخی مشاوران از مشاوره آنلاین به عنوان یک مکمل ارتباط مشاوره حضوری استفاده میکنند یک تبادل گهگاهی ایمیل یا جلسات ایمیل برای هدایت( کنترل) شرایط خاص یا کار در بین جلسات میتواند موثر باشد. مشاوره از راه دور برای متخصصان میتواند کارهای عملی آنها را تنوع ببخشد و یک منبع درآمدی برای آنان باشد.
بعضی از افراد مشاوره آنلاین را به علت اینکه میتوانند با صراحت بیشتری مطالب خود را بیان کنند و کمتر دچار قطع یا اختلال در ارتباط میشود و با ساعات کاری مشاور و مراجع هماهنگی بیشتری دارد و زمان کافی برای فکر کردن پیش از صحبت کردن دارد را به مشاوره حضوری یا تلفنی ترجیح میدهند.
انواع مشاوره آنلاین عبارتند از:
- مشاوره فردی مبتنی بر ایمیل
- مشاوره فردی مبتنی بر مکالمه
- مشاوره زوجی مبتنی بر مکالمه
- مشاوره گروهی مبتنی بر مکالمه
- مشاوره فردی مبتنی بر تصویر(ویدئو)
- مشاوره زوجی مبتنی بر تصویر(ویدئو)
- مشاوره گروهی مبتنی بر تصویر(ویدئو)
مزایای مشاوره آنلاین
فرد ممکن است درمان اینترنتی را به عنوان یک جایگزین به چندین علت انتخاب کند: ناشناخته ماندن مراجع: فرد به راحتی میتواند تمام مسائل خود را بدون اینکه شناخته شود بیان کند.
دیده نشدن مراجع: ظاهر فرد یا صدای فرد مخفی مانده و غیرقابل رویت است همین طور بالعکس.
عکسالعملهای به تأخیر افتاده: میتوان به هر چیزی که فکر یا احساس میشود بدون سانسور به هر زبانی آن را عنوان کرد.
بیطرفی: در تعامل حضوری فرد ممکن است از بیان بعضی موارد احساس خجالت و ناراحتی کند مثلاً به خاطر نوع کار، نژاد، قدرت و… ولی در این نوع ارتباط فرد به این مسائل توجهی ندارد.
محرمیت و سهولت دسترسی: افراد کمرو یا مضطرب در رو در رویی با یک مشاوری که سوالات شخصی مطرح میکند و یا افرادی که در محیطهای دور افتاده قرار گرفتهاند و از مشاوران و مراقبان سلامت روانی به دور هستند، میتوانند از این خدمات استفاده کنند.
صرفهجویی در وقت: این نوع از مشاوره میتواند به افراد پرمشغله که زمان کافی برای استفاده از مشاوره حضوری را ندارند بسیار کمککننده باشد و به راحتی از منزل خود یا یک دفتر کامپیوتری با فردی متخصص تماس بگیرد.
صرفهجویی در هزینه: با داشتن یک دستگاه رایانه به راحتی میتوان از این نوع مشاوره استفاده کرد و از هزینههای نسبتاً بالای مشاوره حضوری معاف شد. این مبلغ بسیار کمتر از نصف مبلغ مشاوره حضوری است. مشاوره آنلاین همچنین برای افرادی که دچار آسیب شنوایی، گفتاری یا مشکلات زبانی هستند، بسیار مناسب است.
بسیاری از مراجعهکنندگان سوالات و مسائلی را عنوان میکنند که قبلاً نیز عنوان شدهاند با کمک سایت و استفاده از هویت مجازی برای مراجعهکنندگان تمامی مردم میتوانند بدون صدمه زدن به حریم شخصی یکدیگر به مطالعه سوالات دیگران و پاسخ مشاور بپردازند.
بطور کلی برای اشخاص خجالتی یا مضطرب یا آنهایی که در مکان دورافتادهای هستند و دسترسی به مشاور ندارند و افرادیکه تمایلی به مشاوره حضوری ندارند این وسیله ارتباطی شیوه نوینی برای ایجاد انگیزه درمانی باشد.
از طرف دیگر مشکلات سطحی و تعارضات جزئی میتواند با رعایت محرومیت و رازداری بدون جابجایی مکانی و صرفهجویی زمانی برطرف شود این وسیله میتواند شیوه خوبی برای شروع یک ارتباط درمانی است در مشاوره آنلاین مشاور و مراجع میتوانند در دو شهر یا در دو کشور مختلف باشند.
از معایب این نوع مشاوره میتوان به دسترسی نداشتن تمام آحاد مردم از جمله شهرستانهای کوچک به دستگاه رایانه و مودم و اینترنت اشاره کرد و فقط کسانی میتوانند از این روش استفاده کنند که حداقل اطلاعاتی در زمینه استفاده از کامپیوتر و اینترنت داشته باشند.
در ضمن فرد نمیتواند بلافاصله پس از طرح سوال پاسخ خود را دریافت کند و باید مدتی(معمولاً ۴۸ ساعت بعد) را منتظر بماند. مگر اینکه پس از ارتقاء این نوع مشاوره، مشاورانی مخصوص به صورت online در تمام ساعات مسئول پاسخگویی به سوالات مطرح شده در اینترنت باشند.
آیا درمان اینترنتی برای همه افراد مناسب میباشد؟
درمان اینترنتی برای کسانیکه دچار بحران جدی هستند مناسب نیست.
درمان اینترنتی یک تکنیک جدید است و فرد باید ریسکهای آن را بپذیرد و نمیتواند جایگزین مشاوره حضوری شود.
فرد باید مهارت نوشتاری در بیان مطالب خود را داشته باشد. اگر فردی علاقه به نوشتن ندارد یا خلاصه مینویسد مشاوره آنلاین نمیتواند برایش خیلی مفید باشد.
فرد باید علاقمند به ابراز اطلاعات خود به مشاور باشد یعنی در مورد خود احساسات و افکارش اطلاعات درستی به مشاور بدهد، در غیر این صورت به خودش صدمه میزند.
اگر شرایط فرد پیچیده یا مشکل بسیار جدی وجود داشته باشد درمان اینترنتی میتواند فقط به عنوان یک راهحل کوتاهمدت گزینه مناسبی باشد.
نتیجهگیری برای مشاوره آنلاین:
طرح راهاندازی مشاوره آنلاین در سایت سازمان بهزیستی توسط دفتر مشاوره و خدمات روانشناختی و با همکاری دفتر روابط عمومی اجرا شده است.
در این طرح از ۳ تا ۴ مرکز مشاوره غیردولتی حضوری در شهر تهران که دارای مشاوران حاذق و ورزیدهای است برای جوابگویی به سوالات مطرح شده در سایت استفاده میشود و این پاسخها باید ظرف حداکثر ۴۸ ساعت در سایت درج شود.
به طور کلی این نوع مشاوره نسبت به سایر روشهای مشاوره جدید و بدیع بوده و میتوان پیشبینی کرد که با تبلیغات گسترده جوانانو قشر تحصیل کرده و شاغل که وقت کمی برای استفاده از خدمات مشاوره حضوری دارند از آن استقبال قابل توجهی کنند.
بنابراین ما در حرفه مشاورره نه تنها باید این فناوری جدید را نادیده نگیریم، بلکه باید از آن بهرهمند شویم و آن را برای پیشبرد حرفه خود و عرضه خدمات بهتر به مراجعان خود به کار بگیریم.
با وجودی که در این مقطع موارد نامطلوبی در پیشرفتهای جدید فناوری دیده میشود، اما مزایای و نویدهای آن مراتب بیشتر است و ما باید نظر به آینده داشته باشیم، نه اینکه در گذشته زندگی کنیم.